Proverbs 4
1 Listen, sons, to a father’s instruction. Pay attention and know understanding;
Słuchajcie, synowie, pouczenia ojca i zważajcie na to, abyście poznali roztropność;
2 for I give you sound learning. Do not forsake my law.
Bo daję wam dobrą naukę, nie porzucajcie mego prawa.
3 For I was a son to my father, tender and an only child in the sight of my mother.
Byłem bowiem synem mego ojca i [miłym] jedynakiem w oczach mojej matki.
4 He taught me, and said to me: “Let your heart retain my words. Keep my commandments, and live.
On mnie uczył, mówiąc mi: Niech twoje serce zachowa moje słowa; strzeż moich przykazań, a będziesz żył.
5 Get wisdom. Get understanding. Do not forget, and do not deviate from the words of my mouth.
Zdobywaj mądrość, zdobywaj roztropność; nie zapominaj i nie odstępuj od słów moich ust.
6 Do not forsake her, and she will preserve you. Love her, and she will keep you.
Nie opuszczaj jej, a będzie cię strzegła; ukochaj ją, a zachowa cię.
7 Wisdom is supreme. Get wisdom. Yes, though it costs all your possessions, get understanding.
Podstawą [wszystkiego jest] mądrość; zdobywaj mądrość i za cały swój majątek zdobywaj roztropność.
8 Esteem her, and she will exalt you. She will bring you to honor when you embrace her.
Wywyższaj ją, a ona wywyższy ciebie, rozsławi cię, gdy ją przyjmiesz.
9 She will give to your head a garland of grace. She will deliver a crown of splendor to you.”
Wdzięczną ozdobę włoży ci na głowę, obdarzy cię koroną chwały.
10 Listen, my son, and receive my sayings. The years of your life will be many.
Słuchaj, synu mój, i przyjmij moje słowa, a pomnożą się lata twojego życia.
11 I have taught you in the way of wisdom. I have led you in straight paths.
Nauczyłem cię drogi mądrości, po ścieżkach prawości cię wiodłem;
12 When you go, your steps will not be hampered. When you run, you will not stumble.
Gdy [nimi] pójdziesz, twoje kroki nie będą skrępowane; a jeśli pobiegniesz, nie potkniesz się.
13 Take firm hold of instruction. Do not let her go. Keep her, for she is your life.
Trzymaj się karności, nie opuszczaj [jej], strzeż jej, bo ona jest twoim życiem.
14 Do not enter into the path of the wicked. Do not walk in the way of evil men.
Nie chodź ścieżką niegodziwych i nie wchodź na drogę złych ludzi.
15 Avoid it, and do not pass by it. Turn from it, and pass on.
Unikaj jej, nie chodź po niej; odwróć się od niej i omiń [ją];
16 For they do not sleep unless they do evil. Their sleep is taken away, unless they make someone fall.
Bo [oni] nie zasną, dopóki nie zrobią czegoś złego; sen ich odleci, aż przywiodą [kogoś] do upadku;
17 For they eat the bread of wickedness and drink the wine of violence.
Jedzą bowiem chleb nieprawości i piją wino przemocy.
18 But the path of the righteous is like the dawning light that shines more and more until the perfect day.
Ale ścieżka sprawiedliwych [jest] jak jasne światło, które świeci coraz jaśniej aż do dnia doskonałego.
19 The way of the wicked is like darkness. They do not know what they stumble over.
Droga niegodziwych [jest] jak ciemność; nie wiedzą, o co mogą się potknąć.
20 My son, attend to my words. Turn your ear to my sayings.
Synu mój, zważaj na moje słowa; ku moim naukom nakłoń swe ucho.
21 Let them not depart from your eyes. Keep them in the center of your heart.
Niech nie schodzą ci z oczu, zachowaj je w głębi twego serca.
22 For they are life to those who find them, and health to their whole body.
[Są] bowiem życiem dla tych, którzy je znajdują, i lekarstwem dla całego ich ciała.
23 Keep your heart with all diligence, for out of it is the wellspring of life.
Strzeż twego serca z całą pilnością, bo z niego tryska życie.
24 Put away from yourself a perverse mouth. Put corrupt lips far from you.
Odsuń od siebie przewrotność ust, oddal od siebie złośliwe wargi.
25 Let your eyes look straight ahead. Fix your gaze directly before you.
Niech twoje oczy patrzą na wprost, a twoje powieki niech będą zwrócone przed siebie.
26 Make the path of your feet level. Let all of your ways be established.
Uważaj na ścieżkę twoich nóg, aby wszystkie twoje drogi były pewne.
27 Do not turn to the right hand nor to the left. Remove your foot from evil.
Nie zbaczaj ani na prawo, ani na lewo; odwróć twoją nogę od zła.
