Proverbs 29
1 He who is often rebuked and stiffens his neck will be destroyed suddenly, with no remedy.
Kadtong sa masubsob ginabadlong nagapatikig sa iyang liog Sa hinanali pagalaglagon, ug kana wala nay kaayohan.
2 When the righteous thrive, the people rejoice; but when the wicked rule, the people groan.
Kong ang matarung maoy modaghan, ang katawohan malipayon; Apan sa diha nga ang usa ka dautan nga tawo magahari, ang katawohan managpanghupaw.
3 Whoever loves wisdom brings joy to his father; but a companion of prostitutes squanders his wealth.
Bisan kinsa nga nahagugma sa kaalam nagalipay sa iyang amahan; Apan siya nga nakigkauban sa mga bigaon nagausik sa iyang bahandi.
4 The king by justice makes the land stable, but he who takes bribes tears it down.
Ang hari tungod sa justicia nagapalig-on sa yuta; Apan kadtong nagapabuhis sa mabug-at gayud nagagun-ob niana.
5 A man who flatters his neighbor spreads a net for his feet.
Ang tawo nga nagaulo-ulo sa iyang isigkatawo. Nagabuklad ug usa ka pukot sa iyang mga lakang.
6 An evil man is snared by his sin, but the righteous can sing and be glad.
Diha sa kalapasan sa usa ka dautan nga tawo adunay usa ka lit-ag; Apan ang matarung magaawit ug magalipay.
7 The righteous care about justice for the poor. The wicked are not concerned about knowledge.
Ang tawong matarung nakaalinggat sa katungod sa kabus; Ang dautan walay pagsabut sa pagpanghibalo niini
8 Mockers stir up a city, but wise men turn away anger.
Ang mga mayubiton nagapasilaub sa usa ka ciudad sa usa ka siga; Apan ang mga manggialamon nga tawo nanaglikay sa kaligutgut.
9 If a wise man goes to court with a foolish man, the fool rages or scoffs, and there is no peace.
Kong ang usa ka manggialamon nga tawo may usa ka pakiglalis sa usa ka buang nga tawo, Bisan pa siya masuko kun mokatawa, wala gayud ing kapahulayan.
10 The bloodthirsty hate a man of integrity; and they seek the life of the upright.
Ang ginauhaw sa dugo nagadumot kaniya nga maoy matarung; Ug alang sa matul-id, sila magapangita sa iyang kinabuhi.
11 A fool vents all of his anger, but a wise man brings himself under control.
Ang usa ka buang nagabutyag sa tanan niyang kasuko; Apan ang usa ka manggialamon nga tawo nagatago niini ug nagapakahilum niini.
12 If a ruler listens to lies, all of his officials are wicked.
Kong ang usa ka punoan maminaw sa kabakakan, Ang tanan niyang mga alagad lonlon mga dautan.
13 The poor man and the oppressor have this in common: The LORD gives sight to the eyes of both.
Ang kabus nga tawo ug ang malupigon magakahibalag; Si Jehova nagapasanag sa mga mata kanilang duruha.
14 The king who fairly judges the poor, his throne shall be established forever.
Ang hari nga sa pagkamatinumanon nagahukom sa kabus, Ang iyang trono malig-on sa walay katapusan.
15 The rod of correction gives wisdom, but a child left to himself causes shame to his mother.
Ang bunal ug ang pagbadlong nagahatag ug kaalam; Apan ang usa ka bata nga pasagdan lamang sa iyang kaugalingon nagapakaulaw sa iyang inahan.
16 When the wicked increase, sin increases; but the righteous will see their downfall.
Sa diha nga ang mga dautan modaghan, ang kalapasan mosamot, Apan ang matarung magatan-aw sa ilang pagkapukan.
17 Correct your son, and he will give you peace; yes, he will bring delight to your soul.
Sawaya ang imong anak, ug siya magahatag kanimo ug pahulay; Oo, siya magahatag ug kalipay sa imong kalag.
18 Where there is no revelation, the people cast off restraint; but one who keeps the law is blessed.
Diin walay panan-awon, ang katawohan nagasalikway sa pagpugong; Apan kadtong nagabantay sa Kasugoan, malipayon siya.
19 A servant cannot be corrected by words. Though he understands, yet he will not respond.
Ang usa ka sulogoon dili masaway pinaagi sa mga pulong; Kay bisan pa nga siya makasa-but, siya dili magtagad.
20 Do you see a man who is hasty in his words? There is more hope for a fool than for him.
Nakakita ba ikaw sa usa ka tawo nga madali-dalion sa iyang mga pulong? Aduna pay paglaum sa usa ka buang kay kaniya.
21 He who pampers his servant from youth will have him become a son in the end.
Kadtong nagamatoto sa iyang sulogoon sa dakung pagmatngon gikan sa pagkabata Magahimo kaniya nga usa ka anak sa katapusan.
22 An angry man stirs up strife, and a wrathful man abounds in sin.
Ang usa ka tawo nga anaa sa kasuko nagapukaw sa pagkabingkil, Ug ang usa ka masuk-anong tawo nahupngan sa kalapasan.
23 A man’s pride brings him low, but one of lowly spirit gains honor.
Ang kagarbo sa tawo makapahimo kaniyang ubos; Apan kadtong mapinaubsanon a espiritu makabaton ug kadungganan.
24 Whoever is an accomplice of a thief is an enemy of his own soul. He takes an oath, but dares not testify.
Bisan kinsa nga makigkauban sa usa ka kawatan nagadumot sa iyang kaugalingong kalag; Siya nakadungog sa pagpanumpa ug dili makapamulong sa bisan unsa.
25 The fear of man proves to be a snare, but whoever puts his trust in the LORD is kept safe.
Ang pagkahadlok ngadto sa tawo nagadala ug usa ka lit-ag; Apan bisan kinsa nga nagabutang sa iyang pagsalig kang Jehova mamaluwas.
26 Many seek the ruler’s favor, but a man’s justice comes from the LORD.
Daghang nangita sa kalooy sa magbubuot; Apan ang paghukom sa usa ka tawo nagagikan kang Jehova.
27 A dishonest man detests the righteous, and the upright in their ways detest the wicked.
Ang usa ka dili-matarung nga tawo maoy usa ka dulumtanan sa tawong matarung, Ug siya nga matul-id sa dalan maoy usa ka dulumtanan sa tawong dautan.
