Proverbs 21
1 The king’s heart is in the LORD’s hand like the watercourses. He turns it wherever he desires.
Serce królewskie jest w ręce Pańskiej jako potoki wód; kędy chce, nakłoni je.
2 Every way of a man is right in his own eyes, but the LORD weighs the hearts.
Wszelka droga człowieka prosta jest przed oczyma jego; ale Pan, jest który serca waży.
3 To do righteousness and justice is more acceptable to the LORD than sacrifice.
Czynić sprawiedliwość i sąd, bardziej się Panu podoba, niżeli ofiara.
4 A high look and a proud heart, the lamp of the wicked, is sin.
Wyniosłość oczu i nadętość serca, i oranie niepobożnych są grzechem.
5 The plans of the diligent surely lead to profit; and everyone who is hasty surely rushes to poverty.
Myśli pracowitego pewne dostatki przynoszą; ale każdego skwapliwego przynoszą pewną nędzę.
6 Getting treasures by a lying tongue is a fleeting vapor for those who seek death.
Zebrane skarby językiem kłamliwym są marnością pomijającą tych, którzy szukają śmierci.
7 The violence of the wicked will drive them away, because they refuse to do what is right.
Drapiestwo niezbożnych potrwoży ich; bo nie chcieli czynić to, co było sprawiedliwego.
8 The way of the guilty is devious, but the conduct of the innocent is upright.
Mąż, którego droga przewrotna, obcym jest; ale sprawa czystego jest prosta.
9 It is better to dwell in the corner of the housetop than to share a house with a contentious woman.
Lepiej jest mieszkać w kącie pod dachem, niżeli z żoną swarliwą w domu przestronnym.
10 The soul of the wicked desires evil; his neighbor finds no mercy in his eyes.
Dusza niezbożnego pragnie złego, a przyjaciel jego nie bywa wdzięczny w oczach jego.
11 When the mocker is punished, the simple gains wisdom. When the wise is instructed, he receives knowledge.
Gdy karzą naśmiewcę, prostak mędrszym bywa; a gdy roztropnie postępują z mądrym, przyjmuje naukę.
12 The Righteous One considers the house of the wicked, and brings the wicked to ruin.
Bóg daje przestrogę sprawiedliwemu na domie niezbożnika, który podwraca niezbożnych dla złości ich.
13 Whoever stops his ears at the cry of the poor, he will also cry out, but shall not be heard.
Kto zatula ucho swe na wołanie ubogiego, i on sam będzie wołał, a nie będzie wysłuchany.
14 A gift in secret pacifies anger, and a bribe in the cloak, strong wrath.
Dar potajemnie dany uśmierza zapalczywość, i upominek w zanadrza włożony gniew wielki uspokaja.
15 It is joy to the righteous to do justice; but it is a destruction to the workers of iniquity.
Radość się mnoży sprawiedliwemu, gdy się sąd odprawuje; ale strach tym, którzy czynią nieprawość.
16 The man who wanders out of the way of understanding shall rest in the assembly of the departed spirits.
Człowiek błądzący z drogi mądrości w zebraniu umarłych odpoczywać będzie.
17 He who loves pleasure will be a poor man. He who loves wine and oil will not be rich.
Mąż, który dobrą myśl miłuje, staje się ubogim; a kto miłuje wino i olejki, nie zbogaci się.
18 The wicked is a ransom for the righteous, the treacherous for the upright.
Niezbożnik będzie okupem za sprawiedliwego, a za uprzejmych przewrotnik.
19 It is better to dwell in a desert land, than with a contentious and fretful woman.
Lepiej mieszkać w ziemi pustej, niż z żoną swarliwą i gniewliwą.
20 There is precious treasure and oil in the dwelling of the wise, but a foolish man swallows it up.
Skarb pożądany i olej są w przybytku mądrego; ale głupi człowiek pożera go.
21 He who follows after righteousness and kindness finds life, righteousness, and honor.
Kto naśladuje sprawiedliwości i miłosierdzia, znajduje żywot, sprawiedliwość i sławę.
22 A wise man scales the city of the mighty, and brings down the strength of its confidence.
Mądry ubiega miasto mocarzy, a burzy potęgę ufności ich.
23 Whoever guards his mouth and his tongue keeps his soul from troubles.
Kto strzeże ust swoich i języka swego, strzeże od ucisków duszy swojej.
24 The proud and arrogant man—“Scoffer” is his name— he works in the arrogance of pride.
Hardego i pysznego imię jest naśmiewca, który wszysko poniewoli i z pychą czyni.
25 The desire of the sluggard kills him, for his hands refuse to labor.
Leniwego żądość zabija; bo ręce jego robić nie chcą.
26 There are those who covet greedily all day long; but the righteous give and do not withhold.
Każdego dnia pała pożądliwością; ale sprawiedliwy udziela, a nie szczędzi.
27 The sacrifice of the wicked is an abomination— how much more, when he brings it with a wicked mind!
Ofiara niepobożnych jest obrzydliwością, a dopieroż gdyby ją w grzechu ofiarował.
28 A false witness will perish. A man who listens speaks to eternity.
Świadek fałszywy zaginie; ale mąż dobry to, co słyszy, statecznie mówić będzie.
29 A wicked man hardens his face; but as for the upright, he establishes his ways.
Mąż niezbożny zatwardza twarz swoję; ale uprzejmy sam sprawuje drogę swoję.
30 There is no wisdom nor understanding nor counsel against the LORD.
Niemasz mądrości, ani rozumu, ani rady przeciwko Panu.
31 The horse is prepared for the day of battle; but victory is with the LORD.
Konia gotują na dzień bitwy; ale od Pana jest wybawienie.
