John 18
1 When Jesus had spoken these words, he went out with his disciples over the brook Kidron, where there was a garden, into which he and his disciples entered.
Að svo mæltu, fór Jesús ásamt lærisveinum sínum yfir Kedronlækinn og kom í grasgarð sem þar er.
2 Now Judas, who betrayed him, also knew the place, for Jesus often met there with his disciples.
Júdas, sá sem sveik hann, vissi um þennan stað, því að oft hafði Jesús farið þangað áður með lærisveinum sínum.
3 Judas then, having taken a detachment of soldiers and officers from the chief priests and the Pharisees, came there with lanterns, torches, and weapons.
Júdas lagði af stað ásamt flokki hermanna og lögreglu, sem æðstu prestarnir og farísearnir sendu með honum. Skyndilega birtust þeir, í grasgarðinum, vopnaðir, með lugtir og logandi blys.
4 Jesus therefore, knowing all the things that were happening to him, went out and said to them, “Who are you looking for?”
Jesú var fullljóst hvað til stóð og verða mundi. Hann gekk því fram til að taka á móti þeim og spurði: „Að hverjum leitið þið?“„Jesú frá Nasaret, “svöruðu þeir. „Ég er hann!“sagði Jesús.
5 They answered him, “Jesus of Nazareth.” Jesus said to them, “I am he.” Judas also, who betrayed him, was standing with them.
6 When therefore he said to them, “I am he,” they went backward and fell to the ground.
Um leið og hann sagði þetta hopuðu þeir á hæl og féllu til jarðar!
7 Again therefore he asked them, “Who are you looking for?” They said, “Jesus of Nazareth.”
Hann spurði aftur: „Hvers leitið þið?“Og aftur svöruðu þeir: „Jesú frá Nasaret.“
8 Jesus answered, “I told you that I am he. If therefore you seek me, let these go their way,”
„Ég sagði ykkur að ég væri hann, “sagði Jesús, „og fyrst þið eruð aðeins að leita að mér, leyfið þá hinum að fara.“
9 that the word might be fulfilled which he spoke, “Of those whom you have given me, I have lost none.”
Þetta sagði hann til að spádómurinn rættist, sem sagði: „Ég gætti allra þeirra sem þú gafst mér.“
10 Simon Peter therefore, having a sword, drew it, struck the high priest’s servant, and cut off his right ear. The servant’s name was Malchus.
Allt í einu dró Símon Pétur upp sverð og hjó hægra eyrað af Malkusi, þjóni æðsta prestsins.
11 Jesus therefore said to Peter, “Put the sword into its sheath. The cup which the Father has given me, shall I not surely drink it?”
Þá sagði Jesús við Pétur: „Slíðraðu sverðið! Á ég ekki að drekka bikarinn sem faðirinn hefur rétt mér?“
12 So the detachment, the commanding officer, and the officers of the Jews seized Jesus and bound him,
Hermennirnir, ásamt foringja sínum og lögreglu, handtóku nú Jesú og bundu hann.
13 and led him to Annas first, for he was father-in-law to Caiaphas, who was high priest that year.
Fyrst fóru þeir með hann til Annasar, tengdaföður Kaífasar, sem það árið var æðsti prestur.
14 Now it was Caiaphas who advised the Jews that it was expedient that one man should perish for the people.
Kaífas var sá sem sagt hafði við hina forystumennina: „Betra er að einn deyi fyrir alla.“
15 Simon Peter followed Jesus, as did another disciple. Now that disciple was known to the high priest, and entered in with Jesus into the court of the high priest;
Símon Pétur fylgdi í humátt á eftir, auk annars lærisveins, sem kunnugur var æðsta prestinum. Þeim lærisveini var nú leyft að koma inn í garðinn ásamt Jesú,
16 but Peter was standing at the door outside. So the other disciple, who was known to the high priest, went out and spoke to her who kept the door, and brought in Peter.
en Pétur varð að standa utan við hliðið. Hinn lærisveinninn talaði við dyravörðinn, sem þá leyfði Pétri að koma inn.
17 Then the maid who kept the door said to Peter, “Are you also one of this man’s disciples?” He said, “I am not.”
Þjónustustúlkan, sem gætti dyranna, sneri sér að Pétri og spurði: „Ert þú ekki einn af lærisveinum Jesú?“„Nei!“svaraði hann, „það er ég ekki.“
18 Now the servants and the officers were standing there, having made a fire of coals, for it was cold. They were warming themselves. Peter was with them, standing and warming himself.
Lögreglan og þjónustufólkið í húsinu stóðu umhverfis eld sem kveiktur hafði verið, því að kalt var í veðri. Stóð Pétur þar ásamt þeim og vermdi sig.
19 The high priest therefore asked Jesus about his disciples and about his teaching.
Inni í húsinu var æðsti presturinn að hefja rannsókn í máli Jesú. Spurði hann Jesú um fylgjendur hans og hvað hann hefði kennt þeim.
20 Jesus answered him, “I spoke openly to the world. I always taught in synagogues and in the temple, where the Jews always meet. I said nothing in secret.
„Það er öllum ljóst, “svaraði Jesús, „því ég predikaði reglulega í samkomuhúsunum og musterinu. Allir leiðtogar Gyðinga hafa hlustað á mig. Það sem ég kenndi, kenndi ég opinberlega.
21 Why do you ask me? Ask those who have heard me what I said to them. Behold, they know the things which I said.”
Hvers vegna spyrðu mig þessarar spurningar? Spyrðu heldur þá sem hafa hlustað á mál mitt. Hér eru til dæmis nokkrir þeirra. Þeir vita hvað ég hef sagt.“
22 When he had said this, one of the officers standing by slapped Jesus with his hand, saying, “Do you answer the high priest like that?”
Einn af hermönnunum, sem þarna stóð, sló þá Jesú og spurði hranalega: „Svarar þú æðsta prestinum svona?“
23 Jesus answered him, “If I have spoken evil, testify of the evil; but if well, why do you beat me?”
„Ef þetta eru ósannindi, þá skaltu sanna það, “svaraði Jesús, „en ef það er satt, hvers vegna slærðu mig þá?“
24 Annas sent him bound to Caiaphas, the high priest.
Eftir þetta sendi Annas Jesú, í böndum, til Kaífasar æðsta prests.
25 Now Simon Peter was standing and warming himself. They said therefore to him, “You are not also one of his disciples, are you?” He denied it and said, “I am not.”
Á meðan þetta fór fram, stóð Pétur við eldinn og nú fékk hann aftur að heyra sömu spurninguna: „Ert þú ekki einn af lærisveinum hans?“„Nei, alls ekki, “svaraði Pétur.
26 One of the servants of the high priest, being a relative of him whose ear Peter had cut off, said, “Did not I see you in the garden with him?”
Þá spurði einn af þjónum æðsta prestsins – en sá var skyldur manninum sem Pétur hjó af eyrað: „Sá ég þig ekki úti í garðinum með Jesú?“
27 Peter therefore denied it again, and immediately the rooster crowed.
En Pétur neitaði enn og um leið galaði hani.
28 They led Jesus therefore from Caiaphas into the Praetorium. It was early, and they themselves did not enter into the Praetorium, that they might not be defiled, but might eat the Passover.
Rannsókn Kaífasar í máli Jesú lauk árla morguns og að því loknu var farið með hann til hallar rómverska landstjórans. Sjálfir vildu ákærendur hans ekki fara þangað inn, því að þá hefðu þeir „óhreinkast“, að eigin sögn, og þar með ekki mátt neyta páskalambsins.
29 Pilate therefore went out to them and said, “What accusation do you bring against this man?”
Pílatus landstjóri fór því út til þeirra og spurði: „Hvað hafið þið á móti þessum manni? Hver er ákæra ykkar?“
30 They answered him, “If this man were not an evildoer, we would not have delivered him up to you.”
„Ef hann væri ekki afbrotamaður, hefðum við ekki handtekið hann.“svöruðu þeir hvassyrtir.
31 Pilate therefore said to them, “Take him yourselves, and judge him according to your law.” Therefore the Jews said to him, “It is illegal for us to put anyone to death,”
„Farið þá með hann og dæmið hann sjálfir, eftir ykkar eigin lögum, “sagði Pílatus. „En við höfum ekki leyfi til að taka mann af lífi, “svöruðu þeir, „þú verður að gefa okkur leyfi til þess.“
32 that the word of Jesus might be fulfilled, which he spoke, signifying by what kind of death he should die.
Með þessum orðum rættist spádómur Jesú, um hvernig dauða hans bæri að.
33 Pilate therefore entered again into the Praetorium, called Jesus, and said to him, “Are you the King of the Jews?”
Pílatus fór þá aftur inn í höllina og lét leiða Jesú fram fyrir sig. „Ert þú konungur Gyðinga?“spurði hann.
34 Jesus answered him, “Do you say this by yourself, or did others tell you about me?”
„Hvað áttu við með orðinu „konungur“?“spurði Jesús, „leggur þú í það skilning Rómverja eða Gyðinga?“
35 Pilate answered, “I am not a Jew, am I? Your own nation and the chief priests delivered you to me. What have you done?”
„Er ég þá Gyðingur?“spurði Pílatus byrstur. „Samlandar þínir og æðstu prestarnir komu með þig hingað. En hvers vegna gerðu þeir það? Hvað hefur þú aðhafst?“
36 Jesus answered, “My Kingdom is not of this world. If my Kingdom were of this world, then my servants would fight, that I would not be delivered to the Jews. But now my Kingdom is not from here.”
„Ríki mitt er ekki af þessum heimi, “svaraði Jesús. „Ef svo væri, hefðu fylgjendur mínir barist þegar leiðtogar Gyðinga handtóku mig. Nei, mitt ríki er ekki af þessum heimi.“
37 Pilate therefore said to him, “Are you a king then?” Jesus answered, “You say that I am a king. For this reason I have been born, and for this reason I have come into the world, that I should testify to the truth. Everyone who is of the truth listens to my voice.”
„Þú ert þá konungur?“spurði Pílatus. „Já, “svaraði Jesús, „til þess fæddist ég. Ég kom til að flytja heiminum sannleikann. Þeir sem elska sannleikann fylgja mér.“
38 Pilate said to him, “What is truth?” When he had said this, he went out again to the Jews, and said to them, “I find no basis for a charge against him.
„Hvað er sannleikur?“sagði þá Pílatus. Síðan fór hann aftur út til fólksins og sagði: „Þessi maður er ekki sekur um neinn glæp.
39 But you have a custom that I should release someone to you at the Passover. Therefore, do you want me to release to you the King of the Jews?”
Það er venja hjá ykkur að biðja mig að sleppa einhverjum fanga um páskana og ég skal gjarnan láta lausan „konung Gyðinga“, ef þið viljið.“
40 Then they all shouted again, saying, “Not this man, but Barabbas!” Now Barabbas was a robber.
En mannfjöldinn hrópaði á móti og sagði: „Nei! Ekki hann, heldur Barrabas!“En Barrabas var ræningi.
