Job 28
1 “Surely there is a mine for silver, and a place for gold which they refine.
Tiyak na mayroong isang mina ng pilak, isang lugar kung saan dinadalisay nila ang ginto.
2 Iron is taken out of the earth, and copper is smelted out of the ore.
Hinuhukay ang bakal mula sa lupa; tinutunaw ang tanso mula sa bato.
3 Man sets an end to darkness, and searches out, to the furthest bound, the stones of obscurity and of thick darkness.
Nagtatakda ang tao ng wakas sa kadiliman at hinahanap sa pinakamalayong hangganan, ang mga bato sa karimlan at makapal na kadiliman.
4 He breaks open a shaft away from where people live. They are forgotten by the foot. They hang far from men, they swing back and forth.
Gumagawa siya ng isang hukay pangminahan malayo sa kung saan naninirahan ang mga tao, mga lugar na nalimutan ng kaninumang paa. Naglalambitin siya malayo sa ibang mga tao; pabalik-balik na umiindayog.
5 As for the earth, out of it comes bread. Underneath it is turned up as it were by fire.
Tungkol sa lupa, mula kung saan nanggagaling ang tinapay, tinutupok ito sa ilalim na parang ng apoy.
6 Sapphires come from its rocks. It has dust of gold.
Ang mga bato nito ay ang lugar kung saan matatagpuan ang mga safiro, at ang alabok nito ay naglalaman ng ginto.
7 That path no bird of prey knows, neither has the falcon’s eye seen it.
Walang ibong mahuhuli ang nakakaalam ng landas patungo rito, ni nakita ito ng mata ng palkon.
8 The proud animals have not trodden it, nor has the fierce lion passed by there.
Hindi pa nalalakaran ang ganitong landas ng mga mapagmalaking hayop, ni dumaan na doon ang mabangis na leon.
9 He puts his hand on the flinty rock, and he overturns the mountains by the roots.
Ipinapatong ng isang tao ang kaniyang kamay sa matigas na bato; itinataob niya ang mga bundok sa kanilang mga ugat.
10 He cuts out channels among the rocks. His eye sees every precious thing.
Bumubutas siya ng mga lagusan sa mga bato; nakikita ng kaniyang mata ang bawat mahahalagang bagay doon.
11 He binds the streams that they do not trickle. The thing that is hidden he brings out to light.
Ginagapos niya ang mga batis para hindi sila umaagos; anumang nakatago roon kaniyang dinadala sa liwanag.
12 “But where will wisdom be found? Where is the place of understanding?
Saan kaya matatagpuan ang karunungan? Saan kaya ang lugar ng pang-unawa?
13 Man does not know its price, and it is not found in the land of the living.
Hindi alam ng tao ang halaga nito; ni hindi ito natatagpuan sa lupain ng mga buhay.
14 The deep says, ‘It is not in me.’ The sea says, ‘It is not with me.’
Sinasabi ng malalim na mga tubig sa ilalim ng lupa, “Wala ito sa akin'; Sinasabi ng karagatan, “Wala ito sa akin.'
15 It cannot be gotten for gold, neither will silver be weighed for its price.
Hindi ito matatamo kapalit ng ginto; ni hindi matitimbang ang pilak bilang presyo nito.
16 It cannot be valued with the gold of Ophir, with the precious onyx, or the sapphire.
Hindi ito matutumbasan ng ginto ng Ofir, ng mahalagang oniks o safiro.
17 Gold and glass cannot equal it, neither will it be exchanged for jewels of fine gold.
Ang halaga nito ay hindi matutumbasan ng ginto at kristal; ni hindi ito maipagpapalit sa mga alahas ng mainam na ginto.
18 No mention will be made of coral or of crystal. Yes, the price of wisdom is above rubies.
Hindi karapat-dapat banggitin ang koral o haspe; tunay nga, ang presyo ng karunungan ay higit kaysa sa mga rubi.
19 The topaz of Ethiopia will not equal it. It will not be valued with pure gold.
Hindi ito matutumbasan ng topaz ng Etiopia; ni hindi ito mapapahalagahan sa purong ginto.
20 Where then does wisdom come from? Where is the place of understanding?
Kung gayon, saan nga nagmumula ang karunungan? Saan ang lugar ng pang-unawa?
21 Seeing it is hidden from the eyes of all living, and kept close from the birds of the sky.
Natatago ang karunungan mula sa mga mata ng lahat ng mga buhay na bagay at pinanatiling nakatago mula sa mga ibon ng mga kalangitan.
22 Destruction and Death say, ‘We have heard a rumor of it with our ears.’
Sinasabi ng Pagkawasak at Kamatayan, 'Isa lamang sabi-sabi tungkol dito ang narinig ng aming mga tainga.'
23 “God understands its way, and he knows its place.
Nauunawaan ng Diyos ang landas patungo rito; Alam niya ang lugar nito.
24 For he looks to the ends of the earth, and sees under the whole sky.
Dahil tumitingin siya hanggang sa mga pinakadulo ng daigdig at nakikita lahat ng nasa ilalim ng mga kalangitan.
25 He establishes the force of the wind. Yes, he measures out the waters by measure.
Sa nakaraan, ginawa niya ang pwersa ng hangin at binaha-bahagi ang mga tubig ayon sa sukat.
26 When he made a decree for the rain, and a way for the lightning of the thunder,
Gumawa siya ng isang kautusan para sa ulan at isang landas para sa kidlat ng kulog.
27 then he saw it, and declared it. He established it, yes, and searched it out.
Pagkatapos nakita niya ang karunungan at ipinahayag ito; tunay nga, itinatag niya ito at sinuri niya ito.
28 To man he said, ‘Behold, the fear of the Lord, that is wisdom. To depart from evil is understanding.’”
Sa mga tao sinabi niya, 'Tingnan ninyo, ang takot sa Panginoon — iyan ang karunungan; ang lumayo sa kasamaan ay pang-unawa.”
