< Acts 2 >
1 Now when the day of Pentecost had come, they were all with one accord in one place.
Авиля Пандэшахкоро диво, и всавэрэ вонэ сле їтханэ.
2 Suddenly there came from the sky a sound like the rushing of a mighty wind, and it filled all the house where they were sitting.
Екхатар болыбнастар шундапэ фоно, саво сджялпэ, сар пхурдэл фартэ бари балвал, и саво пхэрдиля всаворо цэр, тев вонэ бэшле.
3 Tongues like fire appeared and were distributed to them, and one sat on each of them.
Сиклярнэ дыкхле сось, со поджило пэ ягунэ чиба, савэ розджилепэ и ачиле по екхэ пэ кожно лэндар.
4 They were all filled with the Holy Spirit and began to speak with other languages, as the Spirit gave them the ability to speak.
Всавэрэ вонэ пхэрдиле Свэнтонэ Фаноґа и ачиле тэ дэдумэ аврэ чибэнца, сар дэлас лэнди Фано.
5 Now there were dwelling in Jerusalem Jews, devout men, from every nation under the sky.
Дэ кадыя вряма дэ Ерусалимо сле дэвликунэ иудея всавэрэ тханэндар, савэ исин дэ люмля.
6 When this sound was heard, the multitude came together and were bewildered, because everyone heard them speaking in his own language.
Пэ кадэва фоно стидэнепэ бут манушэн, тай на полэнас, со катэ терэлпэ, колэсти со кожно лэндар шунда, сар кодэла дэдумане пав лэхкири чячи чиб.
7 They were all amazed and marveled, saying to one another, “Behold, are not all these who speak Galileans?
Вонэ фартэ дэнас дыво тай пхученас: — Чи всавэрэ кадэла мануша, савэ дэдумэн, на галилеянуря?
8 How do we hear, everyone in our own native language?
Сар же када кожно амэндар шунэл, сар вонэ дэдумэн пав амари чячи чиб?
9 Parthians, Medes, Elamites, and people from Mesopotamia, Judea, Cappadocia, Pontus, Asia,
Машкар амэн исин кацавэ иудея: парфянуря, мидянуря, еламитуря, кодэла, ко джювэн дэ Месопотамия, Иудея тай Каппадокия, дэ Понто и дэ Цыкни Азия,
10 Phrygia, Pamphylia, Egypt, the parts of Libya around Cyrene, visitors from Rome, both Jews and proselytes,
дэ Фригия тай Памфилия, дэ Египто, дэ котор Ливийско пхув, саво паша Кирена, и кодэла, ко джювэн дэ Римо,
11 Cretans and Arabians—we hear them speaking in our languages the mighty works of God!”
иудея и кодэла, савэ прылиле иудееенгоро сикляримо, критянуря тай арабуря. И всавэрэ амэ шунах, сар вонэ дэдумэн пала барэ рындуря Дэвлэхкэрэ пэ амарэн чибэн!
12 They were all amazed and were perplexed, saying to one another, “What does this mean?”
Вонэ дэнас дыво, на джянгле, сар кода тэ полэ, тай пхученас екх екхэстар: — Со када исин?
13 Others, mocking, said, “They are filled with new wine.”
А койсавэ подасанаспэ: — Вонэ пиле тэрно мол тай матиле!
14 But Peter, standing up with the eleven, lifted up his voice and spoke out to them, “You men of Judea and all you who dwell at Jerusalem, let this be known to you, and listen to my words.
Пётро вщиля їтханэ аврэнца дэшуекхэнца, ачиля тэ дэдумэ манушэндэ, ваздэня пэхкоро ґласо тай пхэнда: — Мурша иудея и всавэрэ, ко джювэн дэ Ерусалимо! Соб тумэ тэ полэн вса, шунэн тай чувэн сама, со мэ пхэнав.
15 For these are not drunken, as you suppose, seeing it is only the third hour of the day.
Кадэла мануша на матэ, сар тумэ думисарэн: екхатар енякоро чясо дэ дэнзор.
16 But this is what has been spoken through the prophet Joel:
Нэ када терэлпэ пав лавэн, савэ пхэнда англунари Иоили:
17 ‘It will be in the last days, says God, that I will pour out my Spirit on all flesh. Your sons and your daughters will prophesy. Your young men will see visions. Your old men will dream dreams.
«Дэ кодэлэн дивэн, — пхэнэл Дэвэл, — Мэ чувава Фано пэ всавэрэн манушэн. Тумарэ чявэ и чея авэна тэ дэдумэ сар англунаря, тумарэ тэрнэ чявэ дыкхэна сунэ англунарехкэрэ дивэсэґа, А тумарэ пуранэ — рятяґа.
18 Yes, and on my servants and on my handmaidens in those days, I will pour out my Spirit, and they will prophesy.
Пэ Мурэн копылен, муршэн тай джювлен, Мэ дэ кодэлэн дивэн чувава Фано тай авэна тэ дэдумэ сар англунаря.
19 I will show wonders in the sky above, and signs on the earth beneath: blood, and fire, and billows of smoke.
Мэ сикавава дывуря упрэ дэ болыбэн и барэ рындуря тэлэ пэ пхув: рат, яг и тхува.
20 The sun will be turned into darkness, and the moon into blood, before the great and glorious day of the Lord comes.
Кхам калёла, а чён лолёла, сар рат англа кода, сар авэла баро и чудно диво Дэвлэхкоро.
21 It will be that whoever will call on the name of the Lord will be saved.’
Тай кожно, ко прыакхарэла Раехкоро Лав, авэла фирисардо».
22 “Men of Israel, hear these words! Jesus of Nazareth, a man approved by God to you by mighty works and wonders and signs which God did by him among you, even as you yourselves know,
Мурша израильтянуря, вышунэн, со мэ пхэнава! Бари бути, зоралэ рындуря и допхэнимо Дэвэл стерда чэрэз Исусо англа амарэн якхэн, и тумэ джянэн пала кода. Кадэлэґа Дэвэл сикавда, со Мурш Исусо Назаретостар авиля Лэстар.
23 him, being delivered up by the determined counsel and foreknowledge of God, you have taken by the hand of lawless men, crucified and killed;
Пав воля Дэвлэхкири и пав кода, со Лэстэ сля пэ годя майанглал, тумэ умардэ Лэ, кала отдэне дэ вастэн кодэлэнди, ко на джювэн пав Упхэнима, соб вонэ тэ прымарэн Лэ пэ трушул карфинэнца.
24 whom God raised up, having freed him from the agony of death, because it was not possible that he should be held by it.
Нэ Дэвэл отджювдярда Лэ, фирисарда мэримахкиря грыжатар, и мэримастэ на сля зор Лэ тэ урицарэ.
25 For David says concerning him, ‘I saw the Lord always before my face, for he is on my right hand, that I should not be moved.
Давидо дэдумэл пала Лэ: «Всавири вряма мэ дыкхлём Рае англа пэ: Вов пав чячё васт мандар — тэ на зджяв дромэстар.
26 Therefore my heart was glad, and my tongue rejoiced. Moreover my flesh also will dwell in hope,
Колэсти цэлэл їло муро, тай лошавэл чиб, и трупо муро авэла тэ джювэ дэ надия.
27 because you will not leave my soul in Hades (Hadēs ), neither will you allow your Holy One to see decay.
Ту ж на ачявэґа муро води дэ адо тай на дэґа, соб свэнто Тиро тэ лэлпэ прахоґа. (Hadēs )
28 You made known to me the ways of life. You will make me full of gladness with your presence.’
Ту сикавдан манди дрома джювимахкэрэ, Ту дэґа манди лош англа муй Тиро».
29 “Brothers, I may tell you freely of the patriarch David, that he both died and was buried, and his tomb is with us to this day.
Пхралалэ, дэн манди тэ пхэнэ тумэнди ворта, со пропапо Давидо муля и сля загаравдо. Тай лэхкоро склепо ачел амэндэ и авдивэ.
30 Therefore, being a prophet, and knowing that God had sworn with an oath to him that of the fruit of his body, according to the flesh, he would raise up the Christ to sit on his throne,
Вов сля англунари и джянгля, со Дэвэл дэня лэсти солах тэ тховэ пэ лэхкоро троно манушэ, лэхкэрэ родостар.
31 he foreseeing this, spoke about the resurrection of the Christ, that his soul was not left in Hades (Hadēs ), and his flesh did not see decay.
Вов дыкхля англуни вряма и дэдумэлас пала Христохкоро отджюндивимо, со Вов на авэла ачявдо дэ адо, и со Лэхкоро трупо на лэлапэ прахоґа. (Hadēs )
32 This Jesus God raised up, to which we all are witnesses.
Тай акэ, Дэвэл отджювдярда Кадэлэ Исусо, и амэ всавэрэ допхэнимаря кадэлэсти!
33 Being therefore exalted by the right hand of God, and having received from the Father the promise of the Holy Spirit, he has poured out this which you now see and hear.
Исусо сля ваздэно чяче Дэвлэхкэрэ вастэґа, прылиля Дадэстар, кода, со сля пхэндо — Свэнто Фано, тай чута Лэ пэ амэн, сар тумэ екхатар и дыкхэн и шунэн.
34 For David did not ascend into the heavens, but he says himself, ‘The Lord said to my Lord, “Sit by my right hand
Давидо на ваздэласпэ пэ болыбэн, нэ дэдуманя: «Пхэнда Рай Дэвэл мурэ Раести: Бэш пав чяче вастэ Мандар,
35 until I make your enemies a footstool for your feet.”’
Ды коя вряма, сар Мэ чувава Тирэ врыжимашен Тути тала пурэн».
36 “Let all the house of Israel therefore know certainly that God has made him both Lord and Christ, this Jesus whom you crucified.”
Колэсти, мэк всаворо цэр Израилёхкоро джянэл, со Кадэлэ Исусо, Савэ тумэ прымардэ пэ трушул, Дэвэл терда и Раеґа и Христоґа!
37 Now when they heard this, they were cut to the heart, and said to Peter and the rest of the apostles, “Brothers, what shall we do?”
Кала мануша шундэ када, вонэ вса прылиле пашэ їлэстэ, и лэнди ачиля ладжяво. Вонэ пхученас Петро тай аврэн апостолонэн: — Пхралалэ, со амэнди тэ терэ?
38 Peter said to them, “Repent and be baptized, every one of you, in the name of Jesus Christ for the forgiveness of sins, and you will receive the gift of the Holy Spirit.
Пётро пхэнда: — Ачявэн тумаро бэзимо, и мэк кожно тумэндар авэла болдо пала лав Исусо Христохкоро, соб тэ отмукэнпэ тумарэ бэзима, тай тумэ прылэна бициминакоро даро — Свэнто Фано.
39 For the promise is to you and to your children, and to all who are far off, even as many as the Lord our God will call to himself.”
Колэсти со кади сля пхэндо тумэнди, тумарэ чяворэнди и всавэрэнди, ко дурал тумэндар: всавэрэнди, ко авэла прыакхардо Раеґа, амарэ Дэвлэґа.
40 With many other words he testified and exhorted them, saying, “Save yourselves from this crooked generation!”
Тай бутэ аврэ лавэнца Пётро прыакхарэлас лэн, тай дэдумэлас: — Фирисарэнпэ кадэлэ хасютнэ родостар.
41 Then those who gladly received his word were baptized. There were added that day about three thousand souls.
Кодэла, савэ прылиле лэхкири дума, болдэнепэ. Дэ кодэва диво прыачиля лэндэ пашэ трин пхангля мануш.
42 They continued steadfastly in the apostles’ teaching and fellowship, in the breaking of bread, and prayer.
Вонэ рицарэнаспэ апостолонэнгэрэ сикляримастэ, всавири вряма сле їтханэ, прэпхагэнас мандро и мангэнаспэ.
43 Fear came on every soul, and many wonders and signs were done through the apostles.
Всавэрэ даранас Дэвлэстар и апостолуря терэнас баро допхэнимо тай барэ дывуря.
44 All who believed were together, and had all things in common.
Всавэрэ патякунэ мануша сле їтханэ, и вса лэндэ сля екх.
45 They sold their possessions and goods, and distributed them to all, according as anyone had need.
Вонэ битинэнас вса, со лэндэ сля, и всаворо пэхкоро хулаимо, и роздэнас всавэрэнди, касти скаци трэбуни.
46 Day by day, continuing steadfastly with one accord in the temple, and breaking bread at home, they took their food with gladness and singleness of heart,
Кожно диво вонэ стидэнаспэ дэ храмо, тай пав цэрэн прэпхагэнас мандро и ханас лошаґа и жужэ їлэґа,
47 praising God and having favor with all the people. The Lord added to the assembly day by day those who were being saved.
ашарэнас Дэвлэ и сле дэ лачима всавэрэ манушэндэ. И кожно диво Рай прытховэлас лэндэ фирисардэн.