< Proverbs 28 >
1 A wicked man flees when no man pursues, but the righteous are bold as a lion.
Ang masama ay tumatakas ng walang taong humahabol: nguni't ang matuwid ay matapang na parang leon.
2 For the transgression of a land many are the rulers of it. But by men of understanding and knowledge the state shall be prolonged.
Dahil sa pagsalangsang ng lupain ay marami ang kaniyang mga pangulo: nguni't sa naguunawa at matalino ay malalaon ang kalagayan niya.
3 A needy man who oppresses the poor is a sweeping rain which leaves no food.
Ang mapagkailangan na pumipighati sa dukha ay parang bugso ng ulan na hindi nagiiwan ng pagkain.
4 Those who forsake the law praise the wicked, but such as keep the law contend with them.
Silang nangagpapabaya sa kautusan ay nagsisipuri sa masama: nguni't ang nangagiingat ng kautusan ay nangakikipagkaalit sa kanila.
5 Evil men do not understand justice, but those who seek Jehovah understand all things.
Ang masasamang tao ay hindi nangakakaunawa ng kahatulan: nguni't silang nagsisihanap sa Panginoon ay nangakakaunawa sa lahat ng mga bagay.
6 Better is the poor man who walks in his integrity, than he who is perverse in his ways, though he be rich.
Maigi ang dukha na lumalakad sa kaniyang pagtatapat, kay sa suwail sa kaniyang mga lakad, bagaman siya'y mayaman.
7 He who keeps the law is a wise son, but he who is a companion of gluttons shames his father.
Sinomang nagiingat ng kautusan ay pantas na anak: nguni't siyang kasama ng mga matakaw ay nagbibigay kahihiyan sa kaniyang ama.
8 He who augments his substance by interest and increase, gathers it for him who has pity on the poor.
Ang nagpapalago ng kaniyang yaman sa tubo at pakinabang, ay pumipisan sa ganang may awa sa dukha.
9 He who turns away his ear from hearing the law, even his prayer is an abomination.
Siyang naglalayo ng kaniyang pakinig sa pakikinig ng kautusan, maging ang kaniyang dalangin ay karumaldumal.
10 He who causes the upright to go astray in an evil way, he shall fall himself into his own pit. But the perfect shall inherit good.
Sinomang nagliligaw sa matuwid sa masamang daan, siya'y mahuhulog sa kaniyang sariling lungaw: nguni't ang sakdal ay magmamana ng mabuti.
11 The rich man is wise in his own conceit, but a poor man who has understanding searches him out.
Ang mayaman ay pantas sa ganang kaniyang sarili; nguni't ang dukha na naguunawa ay sumisiyasat.
12 When the righteous triumph, there is great glory, but when the wicked rise, men hide themselves.
Pagka ang matuwid ay nagtatagumpay, may dakilang kaluwalhatian: nguni't pagka ang masama ay bumabangon, nagsisipagtago ang mga tao.
13 He who covers his transgressions shall not prosper, but he who confesses and forsakes them shall obtain mercy.
Siyang nagtatakip ng kaniyang mga pagsalangsang ay hindi giginhawa: nguni't ang nagpapahayag at nagiiwan ng mga yaon ay magtatamo ng kaawaan.
14 Happy is the man who fears always, but he who hardens his heart shall fall into mischief.
Masaya ang tao na natatakot na lagi: nguni't siyang nagmamatigas ng kaniyang kalooban ay mahuhulog sa kahirapan.
15 A roaring lion, and a ranging bear, is a wicked ruler over a poor people.
Kung paano ang umuungal na leon at ang gutom na oso, gayon ang masamang pinuno sa maralitang bayan.
16 The ruler who lacks understanding is also a great oppressor, but he who hates covetousness shall prolong his days.
Ang pangulo na kulang sa paguunawa ay lubhang mamimighati rin: nguni't siyang nagtatanim sa kasakiman ay dadami ang kaniyang mga kaarawan.
17 A man who is laden with the blood of any person shall flee to the pit. Let no man stay him.
Ang tao na nagpapasan ng dugo ng sinomang tao, tatakas sa lungaw; huwag siyang pigilin ng sinoman.
18 He who walks uprightly shall be delivered, but he who is perverse in his ways shall fall at once.
Ang lumalakad ng matuwid ay maliligtas: nguni't siyang masama sa kaniyang mga lakad ay mabubuwal na bigla.
19 He who tills his land shall have plenty of bread, but he who follows after vanity shall have poverty enough.
Siyang bumubukid ng kaniyang lupain ay magkakaroon ng saganang tinapay: nguni't siyang sumusunod sa mga walang kabuluhang tao ay madudukhang mainam.
20 A faithful man shall abound with blessings, but he who makes haste to be rich shall not be unpunished.
Ang tapat na tao ay mananagana sa pagpapala: nguni't siyang nagmamadali sa pagyaman ay walang pagsalang parurusahan.
21 To have respect of persons is not good, nor that a man should transgress for a piece of bread.
Magkaroon ng pagtatangi sa mga pagkatao ay hindi mabuti: ni hindi man sasalangsang ang tao dahil sa isang putol na tinapay.
22 He who has an evil eye hastens after riches, and does not know that want shall come upon him.
Siyang may masamang mata ay nagmamadali sa pagyaman, at hindi nakakaalam, na kasalatan ay darating sa kaniya.
23 He who rebukes a man shall afterward find more favor than he who flatters with the tongue.
Siyang sumasaway sa isang tao ay makakasumpong sa ibang araw ng higit na lingap kay sa doon sa kunwa'y pumupuri ng dila.
24 He who robs his father or his mother, and says, It is no transgression, the same is the companion of a destroyer.
Ang nagnanakaw sa kaniyang ama o sa kaniyang ina, at nagsasabi, hindi ito pagsalangsang; Yao'y kasama rin ng maninira.
25 He who is of a greedy spirit stirs up strife, but he who puts his trust in Jehovah shall be made fat.
Siyang may sakim na diwa ay humihila ng kaalitan: nguni't siyang naglalagak ng kaniyang tiwala sa Panginoon ay tataba.
26 He who trusts in his own heart is a fool, but he who walks wisely, he shall be delivered.
Siyang tumitiwala sa kaniyang sariling puso ay mangmang: nguni't ang lumakad na may kapantasan, ay maliligtas.
27 He who gives to the poor shall not lack, but he who hides his eyes shall have many a curse.
Siyang nagbibigay sa dukha ay hindi masasalat: nguni't siyang nagkukubli ng kaniyang mga mata ay magkakaroon ng maraming sumpa.
28 When the wicked rise, men hide themselves, but when they perish, the righteous increase.
Pagka ang masama ay bumabangon, nagsisipagkubli ang mga tao; nguni't pagka sila'y nangamamatay, dumadami ang matuwid.