Proverbs 28
1 A wicked man flees when no man pursues, but the righteous are bold as a lion.
Niegodziwi uciekają, choć nikt ich nie goni, ale sprawiedliwi są dzielni jak lew.
2 For the transgression of a land many are the rulers of it. But by men of understanding and knowledge the state shall be prolonged.
Z powodu grzechu ziemi wielu [jest] jej władców, ale dzięki człowiekowi roztropnemu i rozumnemu będzie trwała.
3 A needy man who oppresses the poor is a sweeping rain which leaves no food.
Ubogi człowiek, który gnębi biednych, [jest jak] gwałtowny deszcz, po którym nie ma chleba.
4 Those who forsake the law praise the wicked, but such as keep the law contend with them.
Ci, którzy odstępują od prawa, chwalą niegodziwych, lecz ci, którzy przestrzegają prawa, zwalczają ich.
5 Evil men do not understand justice, but those who seek Jehovah understand all things.
Źli ludzie nie rozumieją sądu, ale ci, którzy szukają PANA, rozumieją wszystko.
6 Better is the poor man who walks in his integrity, than he who is perverse in his ways, though he be rich.
Lepszy jest ubogi, który postępuje uczciwie, niż człowiek przewrotny w [swych] drogach, chociaż jest bogaty.
7 He who keeps the law is a wise son, but he who is a companion of gluttons shames his father.
Kto przestrzega prawa, jest rozumnym synem, a towarzysz rozwiązłych hańbi swego ojca.
8 He who augments his substance by interest and increase, gathers it for him who has pity on the poor.
Kto pomnaża swój majątek lichwą i odsetkami, zbiera go dla tego, kto zlituje się nad ubogimi.
9 He who turns away his ear from hearing the law, even his prayer is an abomination.
Kto odwraca swe ucho, aby nie słyszeć prawa, nawet jego modlitwa budzi odrazę.
10 He who causes the upright to go astray in an evil way, he shall fall himself into his own pit. But the perfect shall inherit good.
Kto sprowadza prawych na złą drogę, sam wpadnie we własny dół, ale nienaganni odziedziczą dobro.
11 The rich man is wise in his own conceit, but a poor man who has understanding searches him out.
Bogacz jest mądry w swoich oczach, ale rozumny biedak go bada.
12 When the righteous triumph, there is great glory, but when the wicked rise, men hide themselves.
Gdy sprawiedliwi się radują, jest wielka chwała, a gdy niegodziwi powstają, człowiek się kryje.
13 He who covers his transgressions shall not prosper, but he who confesses and forsakes them shall obtain mercy.
Kto ukrywa swe grzechy, nie będzie miał szczęścia, ale kto [je] wyznaje i porzuca, dostąpi miłosierdzia.
14 Happy is the man who fears always, but he who hardens his heart shall fall into mischief.
Błogosławiony człowiek, który się zawsze boi, ale kto zatwardza swoje serce, wpada w nieszczęście.
15 A roaring lion, and a ranging bear, is a wicked ruler over a poor people.
Jak lew ryczący i zgłodniały niedźwiedź, tak niegodziwy władca panujący nad ubogim ludem.
16 The ruler who lacks understanding is also a great oppressor, but he who hates covetousness shall prolong his days.
Władca bezrozumny jest wielkim ciemięzcą, [a] kto nienawidzi chciwości, przedłuży swoje dni.
17 A man who is laden with the blood of any person shall flee to the pit. Let no man stay him.
Człowiek, który przeleje krew ludzką, ucieknie aż do dołu; [niech] nikt go nie zatrzymuje.
18 He who walks uprightly shall be delivered, but he who is perverse in his ways shall fall at once.
Kto postępuje uczciwie, będzie wybawiony, a przewrotny na [swoich] drogach nagle upadnie.
19 He who tills his land shall have plenty of bread, but he who follows after vanity shall have poverty enough.
Kto uprawia swoją ziemię, nasyci się chlebem, a kto naśladuje próżniaków, nasyci się nędzą.
20 A faithful man shall abound with blessings, but he who makes haste to be rich shall not be unpunished.
Wierny człowiek będzie opływał w błogosławieństwa, a kto chce się szybko wzbogacić, nie będzie bez winy.
21 To have respect of persons is not good, nor that a man should transgress for a piece of bread.
Niedobrze jest mieć wzgląd na osobę, bo dla kęsa chleba niejeden popełni przestępstwo.
22 He who has an evil eye hastens after riches, and does not know that want shall come upon him.
Kto chce szybko się wzbogacić, ma złe oko, a nie wie, że przyjdzie na niego bieda.
23 He who rebukes a man shall afterward find more favor than he who flatters with the tongue.
Kto strofuje człowieka, znajdzie potem [więcej] przychylności niż ten, który pochlebia językiem.
24 He who robs his father or his mother, and says, It is no transgression, the same is the companion of a destroyer.
Kto kradnie ojcu lub matce i mówi: To nie grzech, jest towarzyszem zbójcy.
25 He who is of a greedy spirit stirs up strife, but he who puts his trust in Jehovah shall be made fat.
Człowiek wyniosły wszczyna spór, ale kto pokłada ufność w PANU, będzie nasycony.
26 He who trusts in his own heart is a fool, but he who walks wisely, he shall be delivered.
Kto ufa własnemu sercu, jest głupi, a kto mądrze postępuje, będzie ocalony.
27 He who gives to the poor shall not lack, but he who hides his eyes shall have many a curse.
Kto daje ubogiemu, nie zazna braku, a [na tego], kto odwraca swe oczy [od niego], spadnie wiele przekleństw.
28 When the wicked rise, men hide themselves, but when they perish, the righteous increase.
Gdy niegodziwi powstają, ludzie się kryją, ale gdy giną, sprawiedliwi się mnożą.
