Proverbs 24
1 Be not thou envious against evil men, nor desire to be with them.
| به اشخاص شریر حسادت نورز و آرزو نکن که با آنها دوست شوی، |
2 For their heart meditates oppression, and their lips talk of mischief.
| زیرا تمام فکر و ذکر آنها این است که به مردم ظلم کنند. |
3 Through wisdom a house is built, and by understanding it is established,
| خانه با حکمت بنا می‌شود و با فهم استوار می‌گردد، |
4 and by knowledge the chambers are filled with all precious and pleasant riches.
| اتاقهایش با دانایی از اسباب نفیس و گرانبها پر می‌شود. |
5 A wise man is strong, yea, a man of knowledge increases might.
| آدم دانا و فهمیده از قدرت زیاد برخوردار است و دائم به قدرت خویش می‌افزاید. |
6 For by wise guidance thou shall make thy war, and in the multitude of counselors there is safety.
| پیروزی در جنگ بستگی به تدابیر خوب و مشورت زیاد دارد. |
7 Wisdom is too high for a fool. He opens not his mouth in the gate.
| نادان نمی‌تواند به حکمت دست یابد؛ وقتی موضوع مهمی مورد بحث قرار می‌گیرد، او حرفی برای گفتن ندارد. |
8 He who devises to do evil, men shall call him a mischief-maker.
| کسی که دائم نقشه‌های پلید در سر بپروراند، عاقبت رسوا خواهد شد. |
9 The thought of folly is sin. And the scoffer is an abomination to men.
| نقشه‌های آدم جاهل گناه‌آلود است و کسی که دیگران را مسخره می‌کند مورد نفرت همهٔ مردم می‌باشد. |
10 If thou faint in the day of adversity, thy strength is small.
| اگر نتوانی سختیهای زندگی را تحمل کنی، آدم ضعیفی هستی. |
11 Deliver those who are carried away to death, and hold thou back those who are ready to be slain.
| از نجات دادن کسی که به ناحق به مرگ محکوم شده است کوتاهی نکن. |
12 If thou say, Behold, we did not know this, Does not he who weighs the hearts consider it? And he who keeps thy soul, does he not know it? And shall not he render to every man according to his work?
| نگو که از جریان بی‌خبر بوده‌ای، زیرا خدایی که جان تو در دست اوست و از دل تو آگاه است، می‌داند که تو از همه چیز باخبر بوده‌ای. او هر کسی را مطابق اعمالش جزا خواهد داد. |
13 My son, eat thou honey, for it is good, and the droppings of the honeycomb, which are sweet to thy taste,
| پسرم، همان‌طور که خوردن عسل کام تو را شیرین می‌کند، همچنان کسب حکمت برای جان تو شیرین خواهد بود. کسی که حکمت بیاموزد آیندهٔ خوبی در انتظارش خواهد بود و امیدهایش بر باد نخواهد رفت. |
14 so the knowledge of wisdom is to thy soul. If thou have found it, then there shall be a reward, and thy hope shall not be cut off.
15 Lay not in wait, O wicked man, against the habitation of the righteous. Do not destroy his resting place.
| ای شریر، در کمین خانۀ شخص عادل نباش و منزلی را که او در آن زندگی می‌کند، تاراج نکن، |
16 For a righteous man falls seven times, and rises up again, but the wicked are overthrown by calamity.
| زیرا عادل حتی اگر هفت بار هم بیفتد، باز برخواهد خاست، اما شریران گرفتار بلا شده، سرنگون خواهند شد. |
17 Rejoice not when thine enemy falls, and let not thy heart be glad when he is overthrown,
| وقتی دشمنت دچار مصیبتی می‌شود شادی نکن و هنگامی که می‌افتد دلشاد نشو، |
18 lest Jehovah see it, and it displease him, and he turn away his wrath from him.
| زیرا ممکن است خداوند این کار تو را نپسندد و از مجازات او دست بردارد! |
19 Fret not thyself because of evildoers, nor be thou envious at the wicked.
| به سبب بدکاران خودت را ناراحت نکن و به آنها حسادت نورز، |
20 For there shall be no reward to the evil man. The lamp of the wicked shall be put out.
| زیرا شخص بدکار آینده‌ای ندارد و چراغش خاموش خواهد شد. |
21 My son, fear thou Jehovah and the king, and do not associate with those who are given to change.
| پسرم، از خداوند و پادشاه بترس و با کسانی که بر ضد ایشان شورش می‌کنند همدست نشو، |
22 For their calamity shall rise suddenly, and the destruction from them both, who knows it?
| کیست که بداند خداوند یا پادشاه چه بلایی بر سر چنین کسان خواهد آورد؟ |
23 These also are from the wise: To have respect of persons in judgment is not good.
| قاضی نباید در داوری از کسی طرفداری کند. |
24 He who says to a wicked man, Thou are righteous, peoples shall curse him, nations shall abhor him.
| هر که به مجرم بگوید: «تو بی‌گناهی»، مورد لعنت و نفرت همهٔ مردم واقع خواهد شد، |
25 But to those who rebuke him shall be delight, and a good blessing shall come upon them.
| ولی آنکه گناهکار را محکوم کند سعادت و برکت نصیبش خواهد گردید. |
26 He who gives a right answer kisses the lips.
| جواب صادقانه مانند بوسهٔ دوست دلچسب است. |
27 Prepare thy work outside, and make it ready for thee in the field, and afterwards build thy house.
| اول کسب و کاری داشته باش بعد خانه و خانواده تشکیل بده. |
28 Be not a witness against thy neighbor without cause, and deceive not with thy lips.
| علیه همسایهٔ خود شهادت دروغ نده و سخنان نادرست درباره‌اش بر زبان نیاور. |
29 Say not, I will do so to him as he has done to me; I will render to the man according to his work.
| نگو: «هر چه بر سرم آورده تلافی خواهم کرد.» |
30 I went by the field of the sluggard, and by the vineyard of the man void of understanding.
| از کنار مزرعهٔ شخص تنبل و کم‌عقل گذشتم؛ |
31 And, lo, it was all grown over with thorns. The face of it was covered with nettles, and the stone wall of it was broken down.
| همه جا خار روییده بود، علفهای هرز زمین را پوشانده و دیوار مزرعه فرو ریخته بود. |
32 Then I beheld, and considered well. I saw, and received instruction:
| با دیدن این منظره به فکر فرو رفتم و این درس را آموختم: |
33 Yet a little sleep, a little slumber, a little folding of the hands to sleep,
| کمی خواب بیشتر، کمی چُرت بیشتر، کمی دست رو دست گذاشتن و استراحت بیشتر، |
34 so thy poverty shall come as a robber, and thy want as an armed man.
| و فقر و تنگدستی همچون راهزنی مسلح به سراغ تو خواهد آمد. |
