Proverbs 23
1 When thou sit to eat with a ruler, consider diligently him who is before thee,
Als ge bij den koning aan tafel zit, Let dan enkel op wat voor u staat,
2 and put a knife to thy throat if thou be a man given to appetite.
En zet een mes op uw keel Als ge een goede eetlust hebt;
3 Be not desirous of his dainties, since they are deceitful food.
Wees niet belust op zijn lekkernijen, Want ze zijn een bedriegelijke spijs.
4 Weary not thyself to be rich. Out of thine own wisdom, cease.
Doe geen moeite, om rijkdom te verwerven, Zie van uw voornemen af;
5 Will thou set thine eyes upon that which is not? For it certainly makes itself wings, like an eagle that flies toward heaven.
Zodra ge uw zinnen daarop zet, Is hij al heen! Want hij maakt zich vleugels, En vliegt als een arend de lucht in.
6 Eat thou not the bread of an evil eye, nor desire thou his dainties.
Ga niet eten bij een vrek, Wees niet belust op zijn lekkernijen;
7 For as he thinks within himself, so is he. Eat and drink, he says to thee, but his heart is not with thee.
Want het is iemand, die bij zichzelf zit te rekenen, Die "Eet en drink" tot u zegt, maar het niet meent.
8 The morsel which thou have eaten thou shall vomit up, and lose thy sweet words.
De spijs, die ge gegeten hebt, spuwt ge weer uit, En uw vriendelijke woorden hebt ge verspild.
9 Speak not in the hearing of a fool, for he will despise the wisdom of thy words.
Spreek niet ten aanhoren van een dwaas; Hij geeft niets om uw wijze woorden.
10 Remove not the ancient landmark. And enter not into the fields of the fatherless,
Verleg de grenzen van weduwen niet En raak niet aan de akker van wezen;
11 for their Redeemer is strong. He will plead their cause against thee.
Want hun Losser is sterk, Hij neemt het voor hen tegen u op.
12 Apply thy heart to instruction, and thine ears to the words of knowledge.
Neem een vermaning wel ter harte Open uw oren voor verstandige taal.
13 Withhold not correction from the child, for if thou beat him with the rod, he will not die.
Ge moet een knaap geen vermaning sparen, Al slaat ge hem met een stok, hij gaat er niet van dood;
Want als ge hem met een stok hebt geslagen, Hebt ge hem van de onderwereld gered. (Sheol h7585)
15 My son, if thy heart be wise, my heart will be glad, even mine.
Mijn kind, als úw hart wijs is, Zal ook mijn hart zich verheugen;
16 Yea, my heart will rejoice when thy lips speak right things.
Mijn ziel zal jubelen, Als uw lippen juiste dingen zeggen.
17 Let not thy heart envy sinners, but be thou in the fear of Jehovah all the day long.
Laat uw hart niet jaloers zijn op zondaars, Maar ijveren voor de vrees voor Jahweh, iedere dag;
18 For surely there is a reward, and thy hope shall not be cut off.
Als ge die bewaart, is er toekomst, En zal uw verwachting niet worden beschaamd.
19 Hear thou, my son, and be wise, and guide thy heart in the way.
Mijn zoon, luister en wees wijs, Breng uw hart op het rechte pad.
20 Be not among winebibbers, among gluttonous eaters of flesh.
Doe niet mee met wijnslempers, Met hen, die zich aan vlees te buiten gaan;
21 For the drunkard and the glutton shall come to poverty, and drowsiness will clothe a man with rags.
Want een drinker en een veelvraat verarmt, De roes hult iemand in lompen.
22 Hearken to thy father who begot thee, and despise not thy mother when she is old.
Luister naar uw vader, die u heeft verwekt, Minacht uw moeder niet, als ze oud is geworden.
23 Buy the truth, and do not sell it, yea, wisdom, and instruction, and understanding.
Verwerf u waarheid, en verkoop ze niet, Wijsheid, tucht en inzicht.
24 The father of a righteous man will greatly rejoice, and he who begets a wise son will have joy of him.
Innig verheugt zich de vader van een rechtschapene, Wie een wijze baarde, beleeft genoegen aan hem:
25 Let thy father and thy mother be glad, and let her who bore thee rejoice.
Zo moge uw vader zich over u verheugen, Zij zich verblijden, die u ter wereld bracht.
26 My son, give me thy heart, and let thine eyes delight in my ways.
Mijn zoon, schenk mij uw hart, Laat uw ogen op mijn wegen letten;
27 For a harlot is a deep ditch, and an interloping woman is a narrow pit.
Want een deerne is een diepe kuil, Een vreemde vrouw een nauwe put.
28 Yea, she lies in wait as a robber, and increases the treacherous among men.
Ja, zij ligt op de loer als een rover, En maakt vele mensen ontrouw.
29 Who has woe? Who has sorrow? Who has contentions? Who has complaining? Who has wounds without cause? Who has redness of eyes?
Waar klinkt ach, en waar klinkt wee; Waar heerst twist, waar nijpen de zorgen? Waar worden zonder reden wonden geslagen, Waar worden de blikken beneveld?
30 Those who tarry long at the wine. Those who go to seek out mixed wine.
Waar men nog laat aan de wijn zit, Waar men komt, om de drank te keuren.
31 Look not thou upon the wine when it is red, when it sparkles in the cup, when it goes down smoothly.
Zie niet om naar de wijn, hoe rood hij is, Hoe hij fonkelt in het glas. Wel glijdt hij zachtjes naar binnen, Vloeiend langs lippen en tanden.
32 At the end it bites like a serpent, and stings like an adder.
Maar ten leste bijt hij als een slang, Is hij giftig als een adder.
33 Thine eyes shall behold strange things, and thy heart shall utter perverse things.
Uw ogen zien vreemde dingen, Uw hart slaat wartaal uit;
34 Yea, thou shall be as he who lies down in the midst of the sea, or as he who lies upon the top of a mast.
Ge voelt u als iemand, die dobbert op zee, Als een matroos bij zware storm:
35 They have stricken me, thou shall say, and I was not hurt. They have beaten me, and I did not feel it. When shall I awake? I will seek it yet again.
"Ze hebben me geslagen, en ik voelde het niet, Ze hebben me gebeukt, en ik merkte het niet! Wanneer ben ik weer wakker? Dan ga ik er nog eens op uit!"
