Proverbs 20
1 Wine is a mocker, strong drink a brawler, and whoever errs thereby is not wise.
Rượu xúi người nhạo báng, thức uống say gây tiếng ồn. Ai để rượu hành là người mất khôn.
2 The terror of a king is as the roaring of a lion. He who provokes him to anger sins against his own life.
Vua thịnh nộ như sư tử rống; làm vua giận là hại chính mình!
3 It is an honor for a man to keep aloof from strife, but every fool will be quarrelling.
Tránh được tranh cạnh là điều vinh dự; chỉ dại dột mới sinh sự cãi nhau.
4 The sluggard will not plow because of the winter. Therefore he shall beg in harvest, and have nothing.
Người lười biếng không cày lúc mùa đông, đến mùa gặt đi xin, chẳng được gì.
5 Purpose in the heart of man is deep water, but a man of understanding will draw it out.
Mưu kế lòng người như giếng nước sâu, người thông sáng chỉ việc múc lấy.
6 Most men will proclaim every one his own goodness, but a faithful man who can find?
Bao nhiêu người khoe nhân khoe nghĩa, nhưng kiếm đâu ra một người trung thành.
7 A righteous man who walks in his integrity, blessed are his sons after him.
Một người ngay có lòng chân thật; để lại phước lành cho cháu cho con.
8 A king who sits on the throne of judgment scatters away all evil with his eyes.
Vua ngồi xử đoán, mắt tinh vi, phân biệt sàng sảy điều gian ác.
9 Who can say, I have made my heart clean. I am pure from my sin?
Ai dám bảo: “Tôi có lòng trong sạch, lương tâm tôi đã tẩy sạch tội rồi”?
10 Diverse weights, and diverse measures, both of them alike are an abomination to Jehovah.
Người dùng cân lường gian trá— bị Chúa Hằng Hữu miệt khinh.
11 Even a child makes himself known by his doings, whether his work be pure, and whether it be right.
Dù còn niên thiếu, tính tình đã bộc lộ, qua hành vi, biết nó thật hay không.
12 The hearing ear, and the seeing eye, Jehovah has made even both of them.
Tai để nghe và mắt nhìn thấy— ấy là quà Chúa Hằng Hữu ban cho.
13 Love not sleep, lest thou come to poverty. Open thine eyes, and thou shall be satisfied with bread.
Mê ngủ quá, con sẽ nên nghèo khó. Siêng năng lên, con sẽ được no nê.
14 It is bad, it is bad, says the buyer, but when he is gone his way, then he boasts.
Người mua luôn miệng chê: “Xấu, Xấu!” Trên đường về lại tự khen mình.
15 There is gold, and abundance of rubies, but the lips of knowledge are a precious jewel.
Vàng bạc ngọc ngà không khó kiếm, nhưng lời khôn ngoan quý giá biết bao.
16 Take his garment who is surety for a stranger, and hold him in pledge for foreigners.
Phải nắm áo hắn vì hắn bảo lãnh cho người không quen, Hãy giữ vật làm tin vì hắn bảo lãnh cho đàn bà xa lạ.
17 Bread of falsehood is sweet to a man, but afterwards his mouth shall be filled with gravel.
Bánh gian lận mới ăn thì ngon ngọt, nhưng vào miệng rồi, thành sỏi đá chai khô.
18 Every purpose is established by counsel, and by wise guidance make thou war.
Chỉ nhờ hội bàn mới thành kế hoạch; khi có cao kiến mới động binh đao.
19 He who goes about as a tale-bearer reveals secrets. Therefore do not associate with him who opens wide his lips.
Người mách lẻo tiết lộ điều bí mật, con đừng nên giao dịch với người hở môi.
20 He who curses his father or his mother, his lamp shall be put out in blackness of darkness.
Ngọn đèn của người chửi cha mắng mẹ, phụt tắt đi giữa đêm tối âm u.
21 An inheritance gotten hastily at the beginning shall not be blessed in the end.
Gia tài hưởng hấp tấp, phước hạnh chẳng bền lâu.
22 Say thou not, I will recompense evil. Wait for Jehovah, and he will save thee.
Đừng vội nói: “Thù tôi, tôi trả.” Nhưng hãy chờ Chúa Hằng Hữu giải cứu cho.
23 Diverse weights are an abomination to Jehovah, and a false balance is not good.
Trái cân non, chiếc cân giả, cả hai đều bị Chúa Hằng Hữu ghét bỏ.
24 A man's goings are of Jehovah, how then can man understand his way?
Chúa Hằng Hữu dẫn đưa từng bước một, là người trần, ai hiểu được đường mình?
25 It is a snare to a man to say rashly, It is holy. And to make inquiry after vows.
Khấn nguyện với Đức Chúa Trời mà không suy xét là cạm bẫy cho chính mình.
26 A wise king winnows the wicked, and brings the wheel over them.
Vua khôn ngoan áp dụng trọng hình, tẩy thanh phường gian tà.
27 The spirit of man is the lamp of Jehovah, searching all his innermost parts.
Tâm linh con người là ngọn đèn của Chúa Hằng Hữu, soi thấu đến những nơi sâu kín trong lòng.
28 Kindness and truth preserve the king, and his throne is upheld by kindness.
Chỉ có lòng bác ái, chân thành, độ lượng, mới bảo đảm được ngôi nước quân vương.
29 The glory of young men is their strength, and the beauty of old men is the hoary head.
Trai tráng nhờ sức mạnh được vẻ vang; bậc lão thành vinh quang vì tóc bạc.
30 Stripes that wound cleanse away evil, and strokes, the innermost parts.
Những thương tích làm sạch điều ác, còn roi vọt làm tinh khiết tấm lòng.
