Proverbs 19
1 Better is a poor man who walks in his integrity than he who is perverse in his lips and is a fool.
Пәзиләтлик йолда маңған кәмбәғәл, Һейлигәр сөзлүк ахмақтин яхшидур.
2 Also, that the soul be without knowledge is not good. And he who hastens with his feet sins.
Йәнә, ғәйрити бар киши билимсиз болса болмас; Алдираңғу йолдин чиқар.
3 The foolishness of a man subverts his way, and his heart rages against Jehovah.
Кишиниң ахмақлиғи өз йолини астин-үстин қиливетәр; Шундақ туруқлуқ у көңлидә Пәрвәрдигардин рәнҗип ағринар.
4 Wealth adds many friends, but a poor man is separated from his friend.
Байлиқ достни көп қилар; Мискинләр бар достидинму айрилип қалар.
5 A false witness shall not be unpunished, and he who utters lies shall not escape.
Ялған гувалиқ қилған җазаланмай қалмас; Ялған ейтқучиму җазадин қутулалмас.
6 Many will entreat the favor of a generous man, and every man is a friend to him who gives gifts.
Тола адәм сехийдин илтипат көзләр; Соғат берип турғучиға һәммә киши досттур.
7 All the brothers of a poor man regard him inferior, how much more do his friends go far from him! He pursues with words, but they are gone.
Намратлашқандин қериндашлириму зерикәр; Униң достлири техиму жирақ қачар; Ялвуруп қоғлисиму, улар тепилмас.
8 He who gets wisdom loves his own soul. He who keeps understanding shall find good.
Пәм-парасәткә еришкүчи өзигә көйүнәр; Нурни сақлиған кишиниң бәхити болар.
9 A false witness shall not be unpunished, and he who utters lies shall perish.
Ялған гувалиқ қилған җазаланмай қалмас; Ялған ейтқучиму һалак болар.
10 Luxurious living is not fitting for a fool, much less for a servant to have rule over rulers.
Һәшәмәтлик турмуш ахмаққа ярашмас; Қулниң әмәлдарлар үстидин һөкүм сүрүши техиму қамлашмас.
11 The discretion of a man makes him slow to anger, and it is his glory to pass over a transgression.
Данишмәнлик егисини асанлиқчә аччиқланмайдиған қилар; Хаталиқни йопутуп кәчүрүш униң шөһритидур.
12 The king's wrath is as the roaring of a lion, but his favor is as dew upon the grass.
Падишаһниң ғәзиви ширниң һувлишиға охшаш дәһшәтлик болар; Униң шәпқити юмран от-чөпкә чүшкән шәбнәмдәк шериндур.
13 A foolish son is the calamity of his father, and the contentions of a wife are a continual dropping.
Ахмақ оғул атиси үчүн балайиқазадур; Урушқақ хотунниң зарлашлири тохтимай темип чүшкән тамчә-тамчә йеғинға охшаштур.
14 House and riches are an inheritance from fathers, but a prudent wife is from Jehovah.
Өй билән мал-мүлүк ата-бовилардин мирастур; Бирақ пәм-парасәтлик хотун Пәрвәрдигарниң илтипатидиндур.
15 Slothfulness casts into a deep sleep, and the idle soul shall suffer hunger.
Һорунлуқ кишини ғәпләт уйқиға ғәриқ қилар; Бекар тәләп ачарчилиқниң дәрдини тартар.
16 He who keeps the commandment keeps his soul. He who is careless of his ways shall die.
[Пәрвәрдигарниң] әмригә әмәл қилған киши өз җенини сақлар; Өз йоллиридин һези болмиған киши өләр.
17 He who has pity upon a poor man lends to Jehovah, and he will repay him his good deed.
Кәмбәғәлләргә рәһимдиллиқ қилған, Пәрвәрдигарға қәриз бәргән билән баравәрдур; Униң шәпқитини [Пәрвәрдигар] қайтурар.
18 Chasten thy son while there is hope, and let not thy soul spare for his crying.
Пәрзәнтиңниң тәрбийини қобул қилишиға үмүтвар болуп, Уни җазалап тәрбийә берип турғин; Лекин уни өлгичә хар болсун дегүчи болма.
19 A man of great wrath shall bear the penalty, for if thou deliver him, thou must do it yet again.
Қәһрлик киши җаза тартар; Уни қутқузмақчи болсаң, қайта-қайта қутқузушуң керәк.
20 Hear counsel, and receive instruction, that thou may be wise in thy latter end.
Несиһәтни аңлиғин, тәрбийәни қобул қилғин, Ундақ қилғанда кейинки күнлириңдә дана болисән.
21 There are many devices in a man's heart, but the counsel of Jehovah, that shall stand.
Кишиниң көңлидә нурғун нийәтләр бар; Ахирида пәқәт Пәрвәрдигарниң далаләт-һидайитидин чиққан иш ақар.
22 That which makes a man to be desired is his kindness, and a poor man is better than a liar.
Кишиниң йеқимлиғи униң меһир-муһәббитидиндур; Мискин болуш ялғанчилиқтин яхшидур.
23 The fear of Jehovah is life to a man, and he shall abide satisfied. He shall not be visited with evil.
Пәрвәрдигардин әйминиш кишини һаятқа ериштүрәр; У киши хатирҗәм, тоқ яшап, балайиқаза чүшүрүлүшидин халий болар.
24 The sluggard buries his hand in the dish, and will not so much as bring it to his mouth again.
Һорун қолини сунуп қачиға тиққини билән, Ғизани ағзиға селишқиму һорунлуқ қилар.
25 Smite a scoffer, and a simple man will learn prudence. And reprove him who has understanding, and he will understand knowledge.
Һакавурға қилинған таяқ җазаси саддиға қилинған ибрәттур; Йорутулған кишигә берилгән тәнбиһ, Униң билимини техиму зиядә қилар.
26 He who does violence to his father, and chases away his mother, is a son that causes shame and brings reproach.
Атисиниң мелини булиған, Анисини өйидин һайдап чиқарған, Рәсвалиқ, иза-аһанәт қалдурғучи оғулдур.
27 To err from the words of knowledge, cease, my son, to hear instruction.
И оғул, несиһәткә қулиқиңни юпурувалсаң, Әқилниң тәлимлиридин жирақлашқиниңдур.
28 A worthless witness mocks at justice, and the mouth of the wicked swallows iniquity.
Пәскәш гувачи адаләтни мазақ қилғучидур; Яман адәмниң ағзи рәзилликни жутар.
29 Judgments are prepared for scoffers, and stripes for the back of fools.
Һакавурлар үчүн җазалар тәйярдур, Ахмақларниң дүмбисигә уридиған қамча тәйярдур.
