Proverbs 18
1 He who desires to separate himself seeks excuses, and rages against all sound wisdom.
Көпчиликтин айрилип ялғуз жүргән киши һаман өз нәпсигә чоғ тартар; Һәр қандақ чин һекмәткә һаман җан-җәһли билән қарши чиқар.
2 A fool has no delight in understanding, but only that his heart may reveal itself.
Ахмақ йорутулушқа қизиқмас; Қизиқидиғини пәқәт өз ойлиғанлирини көрситишла, халас.
3 When a wicked man comes, contempt also comes, and with disgrace, reproach.
Яман киши кәлсә, нәпрәтму пәйда болар; Номуссиз иш иза-аһанәттин айрилмас.
4 The words of a man's mouth are deep waters. The wellspring of wisdom is a flowing brook.
Адәмниң сөзлири чоңқур суларға охшар; Даналиқ булиқи ериқ сүйидәк өркәшләп ақар.
5 To respect the person of a wicked man is not good, nor to turn aside a righteous man in judgment.
Яманға ян бесишқа, Сорақта һәққанийға увал қилишқа қәтъий болмас.
6 A fool's lips enter into contention, and his mouth calls for stripes.
Ахмақниң ләвлири уни җедәлгә башлар; Униң ағзи «Мени думбала» дәп тәклип қилар.
7 A fool's mouth is his destruction, and his lips are the snare of his soul.
Ахмақниң ағзи өз бешиға һалакәттур; Униң ләвлири өз җениға қапқандур.
8 The words of a whisperer are as dainty morsels, and they go down into the innermost parts.
Ғәйвәтхорниң сөзлири һәр хил назу-немәтләрдәк, Кишиниң қәлбигә чоңқур сиңдүрүләр.
9 He also that is slack in his work is brother to him that is a destroyer.
Ишида һорун болған кишиму, Бузғунчи билән үлпәтдаш болиду.
10 The name of Jehovah is a strong tower. A righteous man runs into it, and is safe.
Пәрвәрдигарниң нами мәзмут мунардур; Һәққанийлар униң ичигә жүгүрүп кирип жуқурида аман болар.
11 The rich man's wealth is his strong city, and as a high wall in his own imagination.
Бай адәм мал-дуниясини «мустәһкәм шәһирим» дәп биләр; Нәзиридә өзини сақлайдиған егиз сепилдәк турар.
12 Before destruction the heart of man is haughty, and before honor is humility.
Битчит болуштин авал, көңүлгә тәкәббурлуқ келәр; Авал кәмтәрлик болса, андин шөһрәт келәр.
13 He who gives answer before he hears, it is folly and shame to him.
Сөзни аңлимай туруп, алдирап җавап бәргән, Ахмақлиғини көрситип өзини хиҗаләттә қалдурур.
14 The spirit of a man will sustain his infirmity, but a broken spirit who can bear?
Тәндики ағриқ азавиға адәмниң өз роһи бәрдашлиқ бәргүзәр; Бирақ роһи сунған болса уни ким көтирәр?
15 The heart of a prudent man gets knowledge, and the ear of the wise seeks knowledge.
Йорутулғанниң қәлби билимгә еришмәктә, Ақиланиниң қулақлири билимни издимәктә.
16 A man's gift makes room for him, and brings him before great men.
Соғат өз егисигә ишикни дағдам ечип берәр; Уни чоң әрбаблар алдиға йәткүзәр.
17 He who pleads his case first seems just, but his neighbor comes and searches him out.
Дәва қилғанда, авал сөзлигүчиниң сөзлири орунлуқ көрүнәр; Лекин қарши тәрәп соал қоюп ишни сүрүштүрәр.
18 The lot causes contentions to cease, and decides between the mighty.
Чәк ташлаш җедәлләрни түгитәр; Ғоҗиларниң арисидики ишниму һәл қилар.
19 A brother offended is harder to be won than a strong city, and such contentions are like the bars of a castle.
Рәнҗигән қериндашниң көңлини елиш мустәһкәм шәһәрни елиштинму тәс; Җедәл-маҗира қорғанниң тақақ-балдақлириға охшаштур.
20 A man's belly shall be filled with the fruit of his mouth. With the increase of his lips he shall be satisfied.
Адәм [дурус] сөзлигәнлигидин қосиғи тоқ болар; Өз көңлидин чиққан сөзлиридин мол һосул алар.
21 Death and life are in the power of the tongue, and those who love it shall eat the fruit of it.
Һаят-мамат тилниң илкидидур; Кимки униң тәсирини әтиварлиса униң мевисидин йәр.
22 He who finds a wife finds a good thing, and obtains favor from Jehovah.
Хотунни таллап алған киши яхшилиқ тапиду, У Пәрвәрдигарниң мәрһимитигә еришкән болиду.
23 A poor man uses entreaties, but a rich man answers roughly.
Мискинләр пәс авазда йелинип сөзләр; Бай болса қопаллиқ билән җавап берәр.
24 He who makes many friends does it to his own destruction, but there is a friend who sticks closer than a brother.
Достни көп тутқан киши харап болар; Лекин қериндаштинму йеқин бағланған бир дост бардур.
