Proverbs 18
1 He who desires to separate himself seeks excuses, and rages against all sound wisdom.
Kadtong nagalain sa iyang kaugalingon nagapangita sa iyang kaugalingong tinguha, Ug nakiglantugi batok sa tanang halalum nga kaalam.
2 A fool has no delight in understanding, but only that his heart may reveal itself.
Ang usa ka buang walay kalipay diha sa pagsabut, Apan mao lamang nga ang iyang kasingkasing magabutyag sa iyang kaugalingon.
3 When a wicked man comes, contempt also comes, and with disgrace, reproach.
Kong ang dautan moabut, modangat usab ang pagyubit, Ug uban sa pakaulaw, modangat ang pagtamay.
4 The words of a man's mouth are deep waters. The wellspring of wisdom is a flowing brook.
Ang mga pulong sa baba sa usa ka tawo maingon sa halalum nga mga tubig; Ang tubod sa atabay sa kaalam maingon sa usa ka sapa nga nagaagay.
5 To respect the person of a wicked man is not good, nor to turn aside a righteous man in judgment.
Ang pagtamud sa pagkatawo sa usa ka tawong dautan dili maayo, Ni ang pagsalikway sa matarung diha sa paghukom.
6 A fool's lips enter into contention, and his mouth calls for stripes.
Ang mga ngabil sa buang magadala kaniya ngadto sa pagkabingkil, Ug ang iyang baba magapanawag sa mga labud.
7 A fool's mouth is his destruction, and his lips are the snare of his soul.
Ang baba sa usa ka buang maoy iyang kalaglagan, Ug ang iyang mga ngabil maoy lit-ag sa iyang kalag.
8 The words of a whisperer are as dainty morsels, and they go down into the innermost parts.
Ang mga pulong sa usa ka witwitan maingon sa usa ka malalim nga mga hungit nga kalan-on, Ug sila manganaug ngadto sa kinahiladmang mga dapit.
9 He also that is slack in his work is brother to him that is a destroyer.
Siya usab nga tapulan sa iyang buhat Igsoon niadtong usa ka malaglagon.
10 The name of Jehovah is a strong tower. A righteous man runs into it, and is safe.
Ang ngalan ni Jehova maoy usa ka malig-ong torre; Ang matarung magadalagan nganha niana ug may kaluwasan.
11 The rich man's wealth is his strong city, and as a high wall in his own imagination.
Ang bahandi sa usa ka adunahan nga tawo maoy iyang malig-on nga ciudad, Ug kini ingon sa usa ka hataas nga kuta sa iyang kaugalingong hunahuna.
12 Before destruction the heart of man is haughty, and before honor is humility.
Sa dili pa ang pagkalaglag mapahitas-on ang kasingkasing sa tawo; Ug sa dili pa ang kadungganan magauna ang pagkamapainubsanon.
13 He who gives answer before he hears, it is folly and shame to him.
Kadtong magahatag ug tubag sa wala pa niya madungog, Maoy usa ka binuang ug kaulawan alang kaniya.
14 The spirit of a man will sustain his infirmity, but a broken spirit who can bear?
Ang espiritu sa usa ka tawo maoy modasig sa iyang kaluya; Apan sa usa ka masulub-on nga espiritu kinsa ang makaantus?
15 The heart of a prudent man gets knowledge, and the ear of the wise seeks knowledge.
Ang kasingkasing sa buotan magabaton sa kahibalo; Ug ang igdulungog sa manggialamon magapangita sa kahibalo.
16 A man's gift makes room for him, and brings him before great men.
Ang hatag sa usa ka tawo magahimo ug dapit alang kaniya, Ug magadala kaniya sa atubangan sa mga dagkung tawo.
17 He who pleads his case first seems just, but his neighbor comes and searches him out.
Kadtong magalaban sa iyang katungod sa sinugdan daw matarung; Apan ang iyang isigkatawo moabut ug magasusi kaniya.
18 The lot causes contentions to cease, and decides between the mighty.
Ang pagpapalad magapahunong sa mga pagkabingkil, Ug magapabulag sa taliwala sa mga gamhanan.
19 A brother offended is harder to be won than a strong city, and such contentions are like the bars of a castle.
Ang usa ka igsoon nga mahiubos labi pang magahi nga dag-on kay sa usa ka malig-on nga ciudad; Ug ang maong mga pagkabingkil sama sa mga trangka sa usa ka castillo.
20 A man's belly shall be filled with the fruit of his mouth. With the increase of his lips he shall be satisfied.
Ang tiyan sa usa ka tawo pagabusgon sa bunga sa iyang baba; Uban sa abut sa iyang mga ngabil siya pagatagbawon.
21 Death and life are in the power of the tongue, and those who love it shall eat the fruit of it.
Kamatayon ug kinabuhi maoy anaa sa gahum sa dila; Ug kadtong mahagugma niini magakaon sa bunga niana.
22 He who finds a wife finds a good thing, and obtains favor from Jehovah.
Bisan kinsa nga makakaplag ug usa ka asawa nakakaplag sa kaayohan. Ug makabaton sa kalooy ni Jehova.
23 A poor man uses entreaties, but a rich man answers roughly.
Ang kabus magagamit sa mga pagpangaliyupo; Apan ang adunahan magatubag sa pagsingka.
24 He who makes many friends does it to his own destruction, but there is a friend who sticks closer than a brother.
Kadtong makahigala ug daghan magahimo niini alang sa iyang kaugalingong kadaut; Apan adunay usa ka higala nga mopabilin labaw pa kay sa usa ka igsoon.
