Proverbs 17
1 Better is a dry morsel, and quietness with it, than a house full of feasting with strife.
Maigi ang isang tuyong subo at may katahimikan, kay sa bahay na may laging pistahan na may kaalitan.
2 A servant who deals wisely shall have rule over a son who causes shame, and shall have part in the inheritance among the brothers.
Ang lingkod na gumagawang may kapantasan ay nagpupuno sa anak na nakahihiya, at siya'y makakabahagi sa mana ng magkakapatid.
3 The refining pot is for silver, and the furnace for gold, but Jehovah tries the hearts.
Ang dalisayan ay sa pilak, at ang hurno ay sa ginto: nguni't sinusubok ng Panginoon ang mga puso.
4 An evildoer gives heed to wicked lips. A liar gives ear to a mischievous tongue.
Ang manggagawa ng kasamaan ay nakikinig sa masasamang labi; at ang sinungaling ay nakikinig sa masamang dila.
5 He who mocks a poor man reproaches his maker. He who is glad at calamity shall not be unpunished.
Sinomang tumutuya sa dukha ay dumudusta sa Maylalang sa kaniya: at ang natutuwa sa kasakunaan ay walang pagsalang parurusahan.
6 Son's sons are the crown of old men, and the glory of sons are their fathers.
Ang mga anak ng mga anak ay putong ng mga matatandang tao; at ang kaluwalhatian ng mga anak ay ang kanilang mga magulang.
7 Excellent speech is not appropriate to a fool, much less lying lips to a prince.
Ang marilag na pananalita ay hindi nagiging mabuti sa mangmang: lalo na ang magdarayang mga labi, sa isang pangulo.
8 A bribe is a precious stone in the eyes of him who has it; wherever it turns, it prospers.
Ang suhol ay parang mahalagang bato sa mga mata ng nagtatamo: saan man pumihit ay gumiginhawa.
9 He who covers a transgression seeks love, but he who repeats a matter separates chief friends.
Ang nagtatakip ng pagsalangsang ay humahanap ng pagibig: nguni't ang nagdadadaldal tungkol sa anoman ay naghihiwalay ng magkakaibigang matalik.
10 A rebuke enters deeper into him who has understanding than a hundred stripes into a fool.
Ang saway ay nanasok na taimtim sa isang naguunawa, kay sa isang daang hampas sa mangmang.
11 An evil man seeks only rebellion. Therefore a cruel messenger shall be sent against him.
Ang hinahanap lamang ng masamang tao ay panghihimagsik; kaya't isang mabagsik na sugo ay susuguin laban sa kaniya.
12 Let a man meet a bear robbed of her cubs, rather than a fool in his folly.
Masalubong ang tao ng oso na nanakawan ng kaniyang mga anak, maigi kay sa mangmang sa kaniyang kamangmangan.
13 He who rewards evil for good, evil shall not depart from his house.
Sinomang gumaganti ng kasamaan sa mabuti, kasamaan ay hindi hihiwalay sa kaniyang bahay.
14 The beginning of strife is like letting out water. Therefore leave off contention, before there is quarrelling.
Ang pasimula ng pagkakaalit ay gaya ng pagbuga ng tubig: kaya't iwan ninyo ang pagtatalo, bago maginit sa pagkakaalit.
15 He who justifies a wicked man, and he who condemns a righteous man, both of them alike are an abomination to Jehovah.
Siya na umaaring ganap sa masama, at siya na nagpaparusa sa matuwid, kapuwa sila kasuklamsuklam sa Panginoon.
16 Why is there a price in the hand of a fool to buy wisdom, since he has no understanding?
Bakit may halaga sa kamay ng mangmang upang ibili ng karunungan, gayong wala siyang pagkaunawa?
17 A friend loves at all times, and a brother is born for adversity.
Ang kaibigan ay umiibig sa lahat ng panahon, at ang kapatid ay ipinanganak na ukol sa kasakunaan.
18 A man void of understanding strikes hands, and becomes surety in the presence of his neighbor.
Ang taong walang unawa ay nakikikamay, at nagiging mananagot sa harapan ng kaniyang kapuwa.
19 He loves transgression who loves strife. He who raises high his gate seeks destruction.
Ang umiibig sa pagsalangsang ay umiibig sa pagkakaalit: ang nagtataas ng kaniyang pintuan ay humahanap ng kapahamakan.
20 He who has a wayward heart finds no good, and he who has a perverse tongue falls into mischief.
Siyang may magdarayang puso ay hindi nakakasumpong ng mabuti: at siyang may suwail na dila ay nahuhulog sa karalitaan.
21 He who begets a fool it is to his sorrow, and the father of a fool has no joy.
Ang nanganganak ng mangmang ay sa kaniyang kapanglawan: at ang ama ng mangmang ay walang kagalakan.
22 A cheerful heart is a good medicine, but a broken spirit dries up the bones.
Ang masayang puso ay mabuting kagamutan: nguni't ang bagbag na diwa ay tumutuyo ng mga buto.
23 A wicked man receives a bribe out of the bosom, to pervert the ways of justice.
Ang masama ay tumatanggap ng suhol mula sa sinapupunan, upang ipahamak ang daan ng kahatulan.
24 Wisdom is before the face of him who has understanding, but the eyes of a fool are in the ends of the earth.
Karunungan ay nasa harap ng mukha ng naguunawa: nguni't ang mga mata ng mangmang ay nasa mga wakas ng lupa.
25 A foolish son is a grief to his father, and bitterness to her who bore him.
Ang mangmang na anak ay hirap sa kaniyang ama, at kapaitan sa nanganak sa kaniya.
26 Also to punish a righteous man is not good, nor to smite nobles for uprightness.
Parusahan naman ang matuwid ay hindi mabuti, ni saktan man ang mahal na tao dahil sa kanilang katuwiran.
27 He who spares his words has knowledge, and he who is of a cool spirit is a man of understanding.
Siyang nagtitipid ng kaniyang mga salita ay may kaalaman: at siyang may diwang malamig ay taong naguunawa.
28 Even a fool, when he holds his peace, is considered wise. When he shuts his lips, he is prudent.
Ang mangmang man, pagka siya'y tumatahimik, ay nabibilang na pantas: pagka kaniyang tinitikom ang kaniyang mga labi, ay inaari siyang mabait.
