< Proverbs 15 >
1 A soft answer turns away wrath, but a grievous word stirs up anger.
Мулайим җавап ғәзәпни басар; Қопал сөз аччиқни қозғар.
2 The tongue of the wise utters knowledge rightly, but the mouth of fools pours out folly.
Ақиланиләрниң тили билимни җари қилар; Ахмақниң ағзи қуруқ гәп төкәр.
3 The eyes of Jehovah are in every place, keeping watch upon the evil and the good.
Пәрвәрдигарниң көзи һәр йәрдә жүрәр; Яхши-яманларни көрүп турар.
4 A gentle tongue is a tree of life, but perverseness in it is a breaking of the spirit.
Шипа йәткүзгүчи тил худди бир «һаятлиқ дәриғи»дур; Тили әгирлик кишиниң роһини сундурар.
5 A fool despises his father's correction, but he who regards reproof gets prudence.
Ахмақ атисиниң тәрбийисигә писәнт қилмас; Лекин атисиниң тәнбиһигә қулақ салған зерәк болар.
6 In the house of a righteous man is much treasure, but in the revenues of a wicked man is trouble.
Һәққанийниң өйидә гөһәрләр көптур; Бирақ яманниң тапавити өзигә аваричилик тапар.
7 The lips of the wise disperse knowledge, but the heart of the foolish, not so.
Дананиң ләвлири билим тарқитар; Ахмақниң көңлидин һеч билим чиқмас.
8 The sacrifice of the wicked is an abomination to Jehovah, but the prayer of the upright is his delight.
Яманларниң қурбанлиғи Пәрвәрдигарға жиркиничликтур; Дурусларниң дуаси Униң хурсәнлигидур.
9 The way of a wicked man is an abomination to Jehovah, but he loves him who follows after righteousness.
Яманларниң йоли Пәрвәрдигарға жиркиничликтур; Лекин һәққанийәтни интилип издигүчини У яхши көрәр.
10 There is grievous correction for him who forsakes the way. He who hates reproof shall die.
Тоғра йолдин чиққанлар азаплиқ тәрбийини көрәр; Тәнбиһгә өч болғучи өләр.
11 Sheol and Abaddon are before Jehovah. How much more then the hearts of the sons of men! (Sheol )
Тәһтисара вә һалакәт Пәрвәрдигарниң көз алдида очуқ турған йәрдә, Инсан көңлидики ой-пикирни қандақму Униңдин йошуралисун?! (Sheol )
12 A scoffer does not like to be reproved. He will not go to the wise.
Һакавур тәнбиһ бәргүчини яқтурмас; У ақиланиләрдин несиһәт елишқа бармас.
13 A glad heart makes a cheerful countenance, but by sorrow of heart the spirit is broken.
Көңүл шат болса, хуш чирай болар; Дәрд-әләм тартса, роһи сунар.
14 The heart of him who has understanding seeks knowledge, but the mouth of fools feeds on folly.
Йорутулған көңүл билимни издәр; Әқилсизниң ағзи наданлиқни озуқ қилар.
15 All the days of the afflicted are evil, but he who is of a cheerful heart has a continual feast.
Езилгәнләрниң һәммә күнлири тәстә өтәр; Бирақ шат көңүл һәр күнини һейттәк өткүзәр.
16 Better is little with the fear of Jehovah, than great treasure and trouble with it.
Зор байлиқ билән беарамлиқ тапқандин, Азға шүкүр қилип, Пәрвәрдигардин әймәнгән әвзәл.
17 Better is a dinner of herbs where love is, than a fatted ox and hatred with it.
Нәпрәт ичидә йегән бордақ гөштә қилинған катта зияпәттин, Меһир-муһәббәт ичидә йегән көктат әвзәл.
18 A wrathful man stirs up contention, but he who is slow to anger appeases strife.
Териккәк киши җедәл чиқирар; Еғир-бесиқ талаш-тартишларни тиничландурар.
19 The way of the sluggard is as a hedge of thorns, but the path of the upright is made a highway.
Һорунниң йоли тикәнлик қашадур, Дурус адәмниң йоли көтирилгән йолдәк дағдамдур.
20 A wise son makes a glad father, but a foolish man despises his mother.
Дана оғул атисини шат қилар; Әқилсиз адәм анисини кәмситәр.
21 Folly is joy to him who is void of wisdom, but a man of understanding makes his going straight.
Әқли йоқ киши ахмақлиғи билән хуштур; Йорутулған киши йолини тоғрилап маңар.
22 Where there is no counsel, plans are disappointed, but in the multitude of counselors they are established.
Мәслиһәтсиз иш қилғанда нишанлар әмәлгә ашмас; Мәслиһәтчи көп болғанда муддиалар әмәлгә ашурулар.
23 A man has joy in the answer of his mouth, and a word in due season, how good it is!
Кишигә җайида бәргән җававидин хуш болар, Дәл вақтида қилған сөз нәқәдәр яхшидур!
24 To the wise man the way of life is upward, that he may depart from Sheol beneath. (Sheol )
Һаятлиқ йоли әқиллиқ кишини жуқуриға башлайдуки, Уни чоңқур тәһтисарадин қутқузар. (Sheol )
25 Jehovah will root up the house of the proud, but he will establish the border of the widow.
Пәрвәрдигар тәкәббурниң өйини жулуветәр; Бирақ У тул хотунларға пасилларни турғузар.
26 Evil devices are an abomination to Jehovah, but pleasant words are pure.
Яманларниң ой-пикри Пәрвәрдигарға жиркиничликтур; Бирақ сап дилниң сөзлири сөйүмлүктур.
27 He who is greedy of gain troubles his own house, but he who hates bribes shall live.
Ач көз киши өз аилисигә аваричилик кәлтүрәр; Пара елишқа нәпрәтләнгән киши күн көрәр.
28 The heart of a righteous man meditates to answer, but the mouth of the wicked pours out evil things.
Һәққаний адәм қандақ җавап бериштә қайта-қайта ойлинар; Яман адәмниң ағзидин шумлуқ төкүләр.
29 Jehovah is far from the wicked, but he hears the prayer of the righteous.
Пәрвәрдигар яман адәмдин жирақтур; Бирақ У һәққанийниң дуасини аңлар.
30 The light of the eyes rejoices the heart. Good news make the bones fat.
Хуш көзләр көңүлни шатландурар; Хуш хәвәр устиханларға гөш-май қондурар.
31 The ear that hearkens to the reproof of life shall abide among the wise.
Һаятлиққа елип баридиған тәнбиһкә қулақ салған киши даналарниң қатаридин орун алар.
32 He who refuses correction despises his own soul, but he who hearkens to reproof gets understanding.
Тәрбийәни рәт қилған өз җенини хар қилар; Тәнбиһгә қулақ салған йорутулар.
33 The fear of Jehovah is the instruction of wisdom, and before honor is humility.
Пәрвәрдигардин қорқуш адәмгә даналиқ үгитәр; Авал кәмтәрлик болса, андин шөһрәт келәр.