Proverbs 15
1 A soft answer turns away wrath, but a grievous word stirs up anger.
Ang malumanay na sagot ay nag-aalis ng poot, pero ang malupit na salita ay nagsasanhi ng galit.
2 The tongue of the wise utters knowledge rightly, but the mouth of fools pours out folly.
Ang dila ng mga matatalinong tao ay sinasang-ayunan ng kaalaman, pero ang bibig ng mga mangmang ay nagbubugso nang kamangmangan.
3 The eyes of Jehovah are in every place, keeping watch upon the evil and the good.
Ang mga mata ni Yahweh ay nasa lahat ng dako, patuloy na nagmamasid sa masama at mabuti.
4 A gentle tongue is a tree of life, but perverseness in it is a breaking of the spirit.
Ang dilang nagpapagaling ay puno ng buhay, pero ang mapanlinlang na dila ay sumisira ng kalooban.
5 A fool despises his father's correction, but he who regards reproof gets prudence.
Hinahamak ng mangmang ang disiplina ng kaniyang ama, pero ang siyang natututo mula sa pagtatama ay marunong.
6 In the house of a righteous man is much treasure, but in the revenues of a wicked man is trouble.
Sa bahay ng mga gumagawa ng tama ay mayroong labis na kayamanan, pero ang kinikita ng mga masasamang tao ay nagbibigay ng gulo sa kanila.
7 The lips of the wise disperse knowledge, but the heart of the foolish, not so.
Ang labi ng mga matatalinong tao ay nagbabahagi ng kaalaman, pero hindi ang puso ng mga mangmang.
8 The sacrifice of the wicked is an abomination to Jehovah, but the prayer of the upright is his delight.
Kinasusuklaman ni Yahweh ang mga pag-aalay ng mga masasamang tao, pero kasiyahan sa kaniya ang panalangin ng mga matuwid na tao.
9 The way of a wicked man is an abomination to Jehovah, but he loves him who follows after righteousness.
Kinasusuklaman ni Yahweh ang paraan ng mga masasamang tao, pero mahal niya ang siyang nanatili sa tama.
10 There is grievous correction for him who forsakes the way. He who hates reproof shall die.
Ang malupit na disiplina ay hinihintay ang sinumang tatalikod sa tamang daan at ang siyang galit sa pagtatama ay mamamatay.
11 Sheol and Abaddon are before Jehovah. How much more then the hearts of the sons of men! (Sheol h7585)
Ang Sheol at pagkawasak ay nasa harap ni Yahweh; gaano pa kaya ang puso ng mga kaapu-apuhan ng sangkatauhan? (Sheol h7585)
12 A scoffer does not like to be reproved. He will not go to the wise.
Ang mangungutya ay galit sa pagtatama; hindi siya magiging marunong.
13 A glad heart makes a cheerful countenance, but by sorrow of heart the spirit is broken.
Ang pusong nagagalak ay ginagawang maaya ang mukha, pero ang matinding lungkot ay sumisira ng diwa.
14 The heart of him who has understanding seeks knowledge, but the mouth of fools feeds on folly.
Ang puso ng umuunawa ay humahanap ng kaalaman, pero ang bibig ng mga mangmang ay kumakain ng kahangalan.
15 All the days of the afflicted are evil, but he who is of a cheerful heart has a continual feast.
Lahat ng araw ng mga taong inaapi ay napakahirap, pero ang nagagalak na puso ay may piging na walang katapusan.
16 Better is little with the fear of Jehovah, than great treasure and trouble with it.
Mas mabuti ang kaunti na may takot kay Yahweh kaysa sa labis na kayamanan na may kaguluhan.
17 Better is a dinner of herbs where love is, than a fatted ox and hatred with it.
Mas mabuti ang pagkain na may mga gulay na may mayroong pag-ibig kaysa sa isang pinatabang guya na hinain na may galit.
18 A wrathful man stirs up contention, but he who is slow to anger appeases strife.
Ang galit na tao ay pumupukaw ng mga pagtatalo, pero ang taong matagal magalit ay pinapayapa ang isang alitan.
19 The way of the sluggard is as a hedge of thorns, but the path of the upright is made a highway.
Ang daanan ng taong tamad ay tulad ng isang lugar na may bakod na tinik, pero ang daanan ng matuwid ay gawa sa daanang tuloy-tuloy.
20 A wise son makes a glad father, but a foolish man despises his mother.
Ang matalinong anak na lalaki ay nagdadala ng kasiyahan sa kaniyang ama, pero ang mangmang ay namumuhi sa kaniyang ina.
21 Folly is joy to him who is void of wisdom, but a man of understanding makes his going straight.
Ang kahangalan ay kasiyahan ng hindi nag-iisip, pero ang siyang nakauunawa ay naglalakad sa tuwid na daanan.
22 Where there is no counsel, plans are disappointed, but in the multitude of counselors they are established.
Ang mga balak ay namamali kapag walang payo, pero kapag marami ang tagapayo sila ay nagtatagumpay.
23 A man has joy in the answer of his mouth, and a word in due season, how good it is!
Ang tao ay nakakahanap ng kaligayahan kapag siya ay nagbibigay ng matalinong sagot; Napakabuti ng napapanahong salita!
Ang landas ng buhay ay gabay pataas para sa marurunong na tao, upang siya nawa ay makalayo mula sa sheol na nasa ilalim. (Sheol h7585)
25 Jehovah will root up the house of the proud, but he will establish the border of the widow.
Winawasak ni Yahweh ang pamana ng mapagmataas, pero pinapangalagaan niya ang ari-arian ng balo.
26 Evil devices are an abomination to Jehovah, but pleasant words are pure.
Kinasusuklaman ni Yahweh ang mga kaisipan ng mga masasamang tao, pero ang mga salita ng kagandahang-loob ay busilak.
27 He who is greedy of gain troubles his own house, but he who hates bribes shall live.
Nagdadala ng gulo ang magnanakaw sa kaniyang pamilya, pero mabubuhay ang siyang galit sa mga suhol.
28 The heart of a righteous man meditates to answer, but the mouth of the wicked pours out evil things.
Ang pusong gumagawa ng tama ay nag-iisip bago sumagot, ngunit ang bibig ng masasama ay ibinubuhos ang lahat ng kasamaan nito.
29 Jehovah is far from the wicked, but he hears the prayer of the righteous.
Si Yahweh ay malayo sa mga masasamang tao, pero naririnig niya ang panalangin ng mga gumagawa ng tama.
30 The light of the eyes rejoices the heart. Good news make the bones fat.
Ang ilaw ng mga mata ay nagdadala ng kasiyahan sa puso, at ang mabuting mga balita ay mabuti sa katawan.
31 The ear that hearkens to the reproof of life shall abide among the wise.
Kung ikaw ay magbibigay ng pansin sa taong nagtatama sa kung papaano ka mamuhay, ikaw ay mananatiling kabilang sa mga matatalino.
32 He who refuses correction despises his own soul, but he who hearkens to reproof gets understanding.
Ang siyang tumatanggi sa disiplina ay namumuhi sa kaniyang sarili, pero ang siyang nakikinig sa pagtatama ay nagtatamo ng kaunawaan.
33 The fear of Jehovah is the instruction of wisdom, and before honor is humility.
Ang takot kay Yahweh ay nagtuturo ng karunungan, at ang pagpapakumbaba ay nauuna bago ang karangalan.
