Proverbs 13
1 A wise son hears his father's instruction, but a scoffer listens not to rebuke.
Дана оғул атисиниң тәрбийисигә көңүл қояр; Мәсқирә қилғучи тәнбиһкә қулақ салмас.
2 A man shall eat good by the fruit of his mouth, but the soul of the treacherous, violence.
Адәм дурус еғизиниң мевисидин һозурлинар; Тузкорлар зораванлиққа һәвәс қилип зораванлиққа учрар.
3 He who guards his mouth keeps his life. He who opens wide his lips shall have destruction.
Сөздә еһтиятчан киши җенини сақлап қалар; Ағзи иштик һалакәткә учрар.
4 The soul of the sluggard desires, and has nothing, but the soul of the diligent shall be made fat.
Һорунниң арзу-тилиги бар, лекин еришәлмәс; Лекин тиришчан әтлинәр.
5 A righteous man hates lying, but a wicked man is loathsome, and comes to shame.
Һәққаний адәм ялғанчилиқтин жиркинәр; Қәбиһ болса сесип, шәрмәндә болар.
6 Righteousness guards him who is upright in the way, but wickedness overthrows the sinner.
Йоли дурусни һәққанийәт қоғдар; Лекин гунакарни рәзиллик жиқитар.
7 There is he who makes himself rich, yet has nothing, and he who makes himself poor, yet has great wealth.
Бәзиләр өзини бай көрсәткини билән әмәлийәттә қуруқ сөләттур; Бәзиләр өзини йоқсул көрсәткини билән зор байлиқлири бардур.
8 The ransom of a man's life is his riches, but the poor hears no threatening.
Өз байлиғи гөрүгә тутулған байниң җениға ара турар; Бирақ йоқсуллар һеч вәһимини аңлимас.
9 The light of the righteous rejoices, but the lamp of the wicked shall be put out.
Һәққаний адәмниң нури шатлинип парлар; Бирақ яман адәмниң чириғи өчүрүләр.
10 Through pride a vain man causes contention, but wisdom is with the well-advised.
Кибирликтин пәқәт җедәл-маҗирала чиқар; Даналиқ болса несиһәтни аңлиғанлар билән биллидур.
11 Wealth gotten by vanity shall be diminished, but he who gathers by labor shall have increase.
Ишлимәй тапқан һарам байлиқ бәрикәтсиздур; Тәр төкүп һалал тапқан гүллинәр.
12 Hope deferred makes the heart sick, but when the desire comes, it is a tree of life.
Тәлмүргинигә күтүп еришәлмәслик көңүлни сунуқ қилар, Лекин тәшналиқта еришкини «һаятлиқ дәриғи»дур.
13 He who despises the word brings destruction on himself, but he who fears the commandment shall be rewarded.
[Худаниң] калам-сөзигә писәнт қилмиған адәм гунаниң төлимигә қәриздар болар; Лекин пәрманни қәдирлигән адәм яхшилиқ көрәр.
14 The law of a wise man is a fountain of life, to depart from the snares of death.
Ақиланиниң тәлими һаятлиқ бәргүчи булақтур, У сени өлүм қапқанлиридин қутулдурар.
15 Good understanding gives favor, but the way of the transgressor is hard.
Ақиланилик адәмни илтипатқа ериштүрәр; Бирақ тузкорларниң йоли әгир-бүгри, җапалиқ болар.
16 Every prudent man works with knowledge, but a fool flaunts folly.
Пәм-парасәтлик адәм билими билән иш көрәр; Һамақәт өз наданлиғини ашкарилар.
17 A wicked messenger falls into evil, but a faithful ambassador is health.
Рәзил алақичи бала-қазаға учрар; Садиқ әлчи болса дәрдкә дәрмандур.
18 Poverty and shame are to him who refuses correction, but he who regards reproof shall be honored.
Тәрбийәни рәт қилған адәм намратлишип уятқа қалар; Амма тәнбиһни қобул қилған һөрмәткә еришәр.
19 The desire accomplished is sweet to the soul, but it is an abomination to fools to depart from evil.
Әмәлгә ашқан арзу кишигә шерин туюлар; Лекин ахмақлар яманлиқни ташлашни яман көрәр.
20 Walk with wise men, and thou shall be wise. But the companion of fools shall smart for it.
Ақиланиләр билән биллә жүргән Дан. болар; Бирақ ахмақларға һәмраһ болған налә-пәрядта қалар.
21 Evil pursues sinners, but the righteous shall be recompensed with good.
Балайиқаза гунакарларниң кәйнидин бесип маңар; Лекин һәққанийлар яхшилиқниң әҗрини тапар.
22 A good man leaves an inheritance to his son's sons, and the wealth of the sinner is laid up for the righteous.
Яхши адәм пәрзәнтлириниң пәрзәнтлиригә мирас қалдурар; Гунакарларниң жиққан мал-дуниялири һәққанийлар үчүн топлинар.
23 Much food is in the tillage of the poor, but there is that is consumed because of injustice.
Йоқсулниң ташландуқ йери мол һосул берәр, Лекин адаләтсизликтин у вәйран болар.
24 He who spares his rod hates his son, but he who loves him chastens him promptly.
Таяқни айиған киши оғлини яхши көрмәс; Балини сөйгән киши уни әстайидил тәрбийиләп җазалар.
25 A righteous man eats to the satisfying of his soul, but the belly of the wicked shall want.
Һәққаний адәм көңли қанаәт тапқичә озуқ йәр; Яманниң қосиғи ач қалар.
