Proverbs 11
1 A false balance is an abomination to Jehovah, but a just weight is his delight.
Ang usa ka timbangan nga limbongan maoy usa ka dulumtanan kang Jehova; Apan ang matarung nga bato sa timbangan maoy iyang kalipay.
2 When pride comes, then comes shame, but with the lowly is wisdom.
Kong ang pagkamapahitas-on moabut, nan modangat unya ang kaulaw; Apan sa mapinaubsanon mao ang kaalam.
3 The integrity of the upright shall guide them, but the perverseness of the treacherous shall destroy them.
Ang kaligdong sa matul-id maoy magamando kanila; Apan ang pagkamasukihon sa maluibon maoy malaglag kanila.
4 Riches do not profit in the day of wrath, but righteousness delivers from death.
Ang kadato dili magapulos adlaw sa kaligutgut; Apan ang pagkamatarung magaluwas sa tawo gikan sa kamatayon.
5 The righteousness of the perfect shall direct his way, but the wicked man shall fall by his own wickedness.
Ang pagkamatarung sa tawong hingpit maoy magamando sa iyang dalan; Apan ang dautan mahulog pinaagi sa iyang kaugalingong pagkadautan.
6 The righteousness of the upright shall deliver them, but the treacherous shall be taken in their own iniquity.
Ang pagkamatarung sa tawong matul-id maoy magaluwas kanila; Apan ang maluibon malit-ag sa ilang kaugalingong kasal-anan.
7 When a wicked man dies, his expectation shall perish, and the hope of iniquity perishes.
Kong ang dautang tawo mamatay, ang iyang ginapaabut mahanaw; Ug ang paglaum sa kasal-anan mahanaw;
8 A righteous man is delivered out of trouble, and a wicked man comes in his stead.
Ang tawong matarung maluwas gikan sa kasamok; Ug ang dautan moabut ilis kaniya.
9 The hypocrite destroys his neighbor with his mouth, but the righteous shall be delivered through knowledge.
Pinaagi sa iyang baba ang tawo nga dili-diosnon magalaglag sa iyang isigkatawo; Apan pinaagi sa kahibalo ang tawong matarung mamaluwas.
10 When it goes well with the righteous, the city rejoices. And when the wicked perish, there is shouting.
Kong maayo ang paglakat sa mga matarung, ang ciudad magakalipay; Ug sa mawala na ang dautan, adunay panaghugyaw.
11 By the blessing of the upright the city is exalted, but it is overthrown by the mouth of the wicked.
Tungod sa panalangin sa tawong matul-id ang ciudad igatuboy sa kahitas-an; Apan kini magun-ob tungod sa baba sa dautan.
12 He who despises his neighbor is void of wisdom, but a man of understanding holds his peace.
Kadtong nagatamay sa iyang isigkatawo walay kaalam; Apan ang tawo nga may salabutan nagahilum.
13 He who goes around as a tale-bearer reveals secrets, but he who is of a faithful spirit conceals a matter.
Kadtong nagasuroy-suroy ingon sa usa ka tabian nagabutyag sa mga tinago; Apan kadtong may pagkamatinumanon sa espiritu nagatago sa usa ka butang.
14 Where no wise guidance is, the people fall, but in the multitude of counselors there is safety.
Diin walay maalamon nga pagmando, ang katawohan mangapukan; Apan diha sa panon sa mga magtatambag adunay kasigurohan.
15 He who is surety for a stranger shall smart for it, but he who hates suretyship is secure.
Kadtong maoy pasalig alang sa usa ka dumuloong magaantus ug kalisud; Apan kadtong magadumot sa pagkapasalig anaa sa kasigurohan.
16 A gracious woman obtains honor, and aggressive men obtain riches.
Ang usa ka maloloy-ong babaye makabaton ug kadungganan; Ug ang tawo nga malupigon makabaton ug mga bahandi.
17 The merciful man does good to his own soul, but he who is cruel troubles his own flesh.
Ang tawo nga maloloy-on naga buhat ug maayo sa iyang kaugalingong kalag; Apan kadtong tigdagmal nagasakit sa iyang kaugalingong unod.
18 A wicked man earns deceitful wages, but he who sows righteousness has a sure reward.
Ang mga dautan nagadawat sa limbong nga mga suhol; Apan kadtong nagapugas ug pagkamatarung may balus nga siguro.
19 He who is steadfast in righteousness comes to life, and he who pursues evil comes to his own death.
Kadtong kanunay sa pagkamatarung makadangat ngadto sa kinabuhi; Ug kadtong nagapangita sa dautan nagahimo niana alang sa iyang kaugalingong kamatayon.
20 Those who are perverse in heart are an abomination to Jehovah, but such as are perfect in their way are his delight.
Kadtong masukihon diha sa kasingkasing maoy usa ka dulumtanan kang Jehova; Apan ang mga mahingpit sa ilang dalan maoy iyang kalipay.
21 Hand in hand, the evil man shall not be unpunished, but the seed of the righteous shall be delivered.
Bisan ang kamot madugtong sa kamot, ang dautang tawo dili makagawas sa silot; Apan ang kaliwat sa mga matarung pagaluwason.
22 A ring of gold in a swine's snout, is a beautiful woman who is without discretion.
Maingon sa usa ka singsing nga bulawan diha sa simod sa baboy, Mao man ang usa ka maanyag nga babaye nga walay kabuot.
23 The desire of the righteous is only good. The expectation of the wicked is wrath.
Ang tinguha sa tawong matarung mao lamang ang maayo; Apan ang paalabuton sa dautan mao ang kaligutgut.
24 There is he who scatters, and increases yet more, and there he is who withholds more than is proper, but only to want.
Adunay nagasabulak ug nagadugang pa gayud; Ug adunay nagatipig nga labi pa kay sa gikinahanglan, apan kini nagadugang hinoon sa kawalad-on.
25 The generous soul shall be made prosperous, and he who waters shall also be watered himself.
Ang kalag nga mahinatagon mahimong matambok; Ug kadtong nagabisibis pagabisibisan usab sa iyang kaugalingon.
26 The people shall curse him who withholds grain, but a blessing shall be upon the head of him who sells it.
Kadtong nagahikaw sa makaon, pagatunglohon siya sa katawohan; Apan ang panalangin anaa sa ibabaw sa ulo niya nga nagabaligya niini.
27 He who diligently seeks good seeks favor, but he who searches after evil, it shall come to him.
Kadtong nagapangita sa masingkamoton gayud sa maayo nagapangita ug kalooy; Apan kadtong nagapangita ug kadautan, kini modangat kaniya.
28 He who trusts in his riches shall fall, but the righteous shall flourish as the green leaf.
Kadtong nagasalig sa iyang mga bahandi mapukan; Apan ang matarung magamauswagon ingon sa lunhaw nga dahon.
29 He who troubles his own house shall inherit the wind. And a foolish man shall be servant to a wise man of heart.
Kadtong nagasamok sa iyang kaugalingong balay magapanunod sa hangin; Ug ang buang mahimong ulipon sa manggialamon ug kasingkasing.
30 The fruit of a righteous man is a tree of life, and he who is wise wins souls.
Ang bunga sa matarung maoy usa ka kahoy sa kinabuhi; Ug kadtong manggialamon makadani ug mga kalag.
31 Behold, a righteous man shall be recompensed in the earth, how much more the wicked man and the sinner!
Ania karon, ang matarung pagabalusan dinhi sa yuta; Labi pa gayud ang dautan ug ang makasasala!
