Matthew 15
1 Then scholars and Pharisees from Jerusalem come to Jesus, saying,
୧ଏନ୍ତେ ଚିମିନ୍ ଫାରୁଶୀକ ଆଡଃ ଯୀରୁଶାଲେମ୍ହେତେ ସେଟେରାକାନ୍ ଚିମିନ୍ ଆଇନ୍ ଇତୁକ ୟୀଶୁତାଃତେକ ହିଜୁଃୟାନା ଆଡଃ କୁଲିକିୟାକ,
2 Why do thy disciples transgress the tradition of the elders? For they do not wash their hands when they eat bread.
୨“ଚିନାଃମେନ୍ତେ ଆମାଃ ଚେଲାକ ଆବୁଆଃ ପ୍ରାଚିନ୍କଆଃ ରିତିରିୱାଜ୍କ କାକ ମାନାତିଙ୍ଗ୍ତାନା? ଇନ୍କୁ ଆବୁଆଃ ରିତିରିୱାଜ୍ ଲେକାତେ ବୁଗିଲେକା ତିଃଇ କା ଆବୁଙ୍ଗ୍ ସିଦାରେକ ଜଜମାଃ!”
3 And having answered, he said to them, Why do ye also transgress the commandment of God, because of your tradition?
୩ୟୀଶୁ କାଜିରୁହାଡ଼ାଦ୍କଆଏ, “ଆପେ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ ଏମାକାଦ୍ ଆନ୍ଚୁକେ କା ମାନାତିଙ୍ଗ୍କେଦ୍ତେ ଚିକାନାଙ୍ଗ୍ ଆପେୟାଃ ରିତିରିୱାଜ୍କେ ମାନାତିଙ୍ଗ୍ ତାନାପେ?
4 For God commanded, saying, Honor thy father and thy mother, and, He who speaks evil of father or mother, let him perish in death.
୪ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ କାଜିୟାକାଦାଏ, ‘ଏଙ୍ଗାମ୍ ଆପୁମ୍କିନ୍କେ ମାନାତିଙ୍ଗ୍କିନ୍ମେ,’ ଆଡଃ ‘ଜେତାଏ ଏଙ୍ଗାତେକେ ଚାଏ ଆପୁତେକେ ସାର୍ପାଅକିନ୍ରେଦ ଇନିଃ ଗଜଃକାଏ ।’
5 But ye say, Whoever may say to the father or the mother, Whatever thou might have benefited from me is an offering.
୫ମେନ୍ଦ ଆପେ ସବେନ୍କ କାଜିତାନାପେ, ଜେତା ହଡ଼ ଆୟାଃ ଏଙ୍ଗା ଆପୁକିନ୍କେ, ଆଇଙ୍ଗ୍ତାଃଏତେ ଅକ୍ନାଃ ଦେଙ୍ଗାବେନ୍ ନାମାକାତେତେୟାଃ, ଏନା ‘ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍କେ ଦାନ୍ ଏମାକାନା’ ମେନ୍ତେ କାଜିତାନ୍ଲଃ,
6 And he will, no, not honor his father or mother. And ye have annulled the command of God because of your tradition.
୬ଇନିଃ ଆୟାଃ ଏଙ୍ଗା ଆପୁକିନ୍କେ କାଏ ମାନାତିଙ୍ଗ୍ରେୟ ହବାଅଃଆ, ମେନ୍ତେପେ କାଜିତାନା । ଆଡଃ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ଆଃ ଆନ୍ଚୁକେ କା ମାନାତିଙ୍ଗ୍କେଦ୍ତେ ଆପେ ଆପ୍ନାଃ ରିତିରିୱାଜ୍ରାଃ ଇନିତୁ ଲେକାପେ ସେସେନ୍ତାନା ।
7 Ye hypocrites, well did Isaiah prophesy about you, saying,
୭ଆପେ ବେଦାହଡ଼କ ତାନ୍ପେ, ଯିଶାୟ ଆପେୟାଃ ବିଷାଏରେ ସାର୍ତିଗି ଆୟାର୍କାଜି କାଜିକାଦା,
8 This people comes near me with their mouth, and honors me with their lips, but their heart is far distant from me.
୮“‘ନେ ହଡ଼କ ମଚାତେକ ମାଇନିଙ୍ଗ୍ତାନା, ମେନ୍ଦ ଆକଆଃ ମନ୍ ଆଇଙ୍ଗ୍ତାଃଏତେ ସାଙ୍ଗିନ୍ରେଆ ।
9 And in vain they worship me, teaching as doctrines the commandments of men.
୯ଇନ୍କୁ ସାମାଗିକ ସେୱାଇଙ୍ଗ୍ତାନା, ଚିୟାଃଚି ହଡ଼କଆଃ ରିତିରିୱାଜ୍ରାଃ ଇନିତୁକେ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ଆଃ ଇନିତୁ ତାନାଃ ମେନ୍ତେକ ଇତୁକତାନା!’”
10 And having called in the multitude, he said to them, Hear and understand.
୧୦ୟୀଶୁ ଗାଦେଲ୍ ହଡ଼କକେ କେଡ଼ାକେଦ୍କଆଏ ଆଡଃ ମେତାଦ୍କଆଏ, “ଆୟୁମେପେ ଆଡଃ ଆଟ୍କାର୍ ଉରୁମେପେ ।
11 Not that which enters into the mouth defiles the man, but that which comes out of the mouth, this defiles the man.
୧୧ଅକ୍ନାଃ ହଡ଼ ହନ୍ରାଃ ମଚା ଭିତାର୍ତେ ବଲଃଆ ଏନା ଇନିଃକେ କାଏ ସତ୍ରା ଦାଡ଼ିୟାଇଆ, ମେନ୍ଦ ଆୟାଃ ମଚାଏତେ ଅକ୍ନାଃ ଅଡଙ୍ଗ୍ଅଃଆ ଏନା ଆଇଃକ୍କେ ସତ୍ରାଇଆଏ ।”
12 Then having come near, his disciples said to him, Know thou that the Pharisees were offended when they heard the saying?
୧୨ଏନ୍ତେ ୟୀଶୁଆଃ ଚେଲାକ ଇନିଃତାଃ ହିଜୁଃକେଦ୍ତେ କାଜିକିୟାକ, “ନେ କାଜି ଆୟୁମ୍କେଦ୍ତେ ଫାରୁଶୀକ ଖିସ୍ୟାନାକ, ଚିୟାଃ ନେଆଁଁମ୍ ସାରିତାନା?”
13 But having answered, he said, Every plant that my heavenly Father did not plant, will be uprooted.
୧୩ମେନ୍ଦ ୟୀଶୁ କାଜିରୁହାଡ଼ାଦ୍କଆଏ, “ଆଇଁୟାଃ ସିର୍ମାରେନ୍ ଆପୁ କାଏ ରୟାକାଦ୍ ଦାରୁ ତୁଦ୍ ଏଣ୍ଡାଗଆଃ ।
14 Leave them. They are blind leaders of blind men, and if a blind man leads a blind man, both will fall into a ditch.
୧୪ଇନ୍କୁକେ ବାଗିତାକୁପେ, ଇନ୍କୁଦ ମେଦ୍ କା ନେଲ୍ ଦାଡ଼ିତାନ୍ନିୟାଃ ମେଦ୍ କା ନେଲ୍ ଦାଡ଼ିତାନ୍ ଆଗୁଆଇକ ତାନ୍କ, ମେଦ୍ କା ନେଲ୍ ଦାଡ଼ିନିଃ, ମେଦ୍ କା ନେଲ୍ଦାଡ଼ିନିଃକେ ଆୟାର୍ଇଦିରେଦ ବାରାନ୍କିନ୍ ଗାଡାରେକିନ୍ ଉୟୁଗଃଆ ।”
15 And having answered, Peter said to him, Explain this parable to us.
୧୫ପାତ୍ରାସ୍ କାଜିକିୟାଏ, “ନେ ଜନ୍କା କାଜିରାଃ ମୁଣ୍ଡି ଚିନାଃ ତାନାଃ ଉଦୁବାଲେମ୍?”
16 And Jesus said, Are ye also still without understanding?
୧୬ୟୀଶୁ କାଜିରୁହାଡ଼ାଦ୍କଆଏ, “ଆପେୟଚି ନାହାଁଃ ଜାକେଦ୍ ଡଣ୍ଡଗିୟାପେ ।
17 Do ye not yet understand, that everything entering into the mouth goes into the belly, and is cast out into a toilet?
୧୭ଅକ୍ନାଃ ମଚା ହରାତେ ଲାହିଦ୍ତେ ବଲଃଆ ଆଡଃ ହଡ଼୍ମଏତେ ଅଡଙ୍ଗ୍ଅଃଆ ନେୟାଁ ଚିୟାଃ କାପେ ଆଟ୍କାରେତାନା?
18 But the things coming out of the mouth come forth from the heart, and those things defile the man.
୧୮ଜେତାଏ ହଡ଼ଆଃ ମଚାହରା ଅକ୍ନାଃ ଅଡଙ୍ଗ୍ଅଃଆ ଏନା ଆୟାଃ ମନ୍ରାଃ ବିଚାର୍ଏତେ ଅଡଙ୍ଗ୍ଅଃଆ, ଏନା ଇନିଃକେ ସତ୍ରାଇଆ ।
19 For from the heart comes forth evil thoughts, murders, adulteries, fornications, thefts, false witnessings, revilings.
୧୯ମନ୍ ଭିତାର୍ଏତେଗି ଏତ୍କାନ୍ ଉଡ଼ୁଃ, ହଡ଼ଗଏଃ, ଆପାଙ୍ଗିର୍ କାମି, ଆଣ୍ଦି ଆପାଙ୍ଗିର୍, କୁମ୍ବୁଡ଼ୁ, ହସଡ଼ ଗାୱା, ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍କେ ନିନ୍ଦାଇଆକ ।
20 These are things defiling the man. But to eat with unwashed hands does not defile the man.
୨୦ନେ ସବେନାଃତେଗି ହଡ଼କେ ସତ୍ରାଇଆଏ, ମେନ୍ଦ ରିତିରିୱାଜ୍ ଲେକାତେ ତିଃଇ ବେଗାର୍ ଆବୁଙ୍ଗ୍କେଦ୍ତେ ଜମେତେୟାଃତେ ହଡ଼କେ କାଏ ସତ୍ରାଇଆ ।”
21 And having gone out from there, Jesus departed into the regions of Tyre and Sidon.
୨୧ୟୀଶୁ ଏନ୍ ଠାୟାଦ୍ ବାଗିକେଦ୍ତେ ସୋର୍ ଆଡଃ ସିଦୋନ୍ ପାର୍ଗାନ୍ରେୟାଃ ସାହାର୍ତେ ସେନଃୟାନା ।
22 And behold, a Canaanite woman having come out from those regions, cried out to him, saying, Be merciful to me, O Lord, thou son of David, my daughter is grievously demon-possessed.
୨୨ଆଡଃ ନେଲେପେ କିନାନ୍ରେନ୍ ମିଆଁଦ୍ ସାଅଁସାର୍ କୁଡ଼ି ଏନ୍ ଦିଶୁମ୍ଏତେ ଅଡଙ୍ଗ୍ୟାନ୍ତେ ହାକାଅକିୟାଏ, “ହେ ଗମ୍କେ, ଦାଉଦ୍ଆଃ ହନ୍ ଲିବୁଆଇଙ୍ଗ୍ମେ, ହନିଙ୍ଗ୍କୁଡ଼ି, ବଙ୍ଗା ଏସେର୍କାନ୍ ହରାତେ ପୁରାଃଗି ହାସୁତାନା ।”
23 But he answered her not a word. And his disciples having approached, they besought him, saying, Send her away, because she cries out behind us.
୨୩ମେନ୍ଦ ଇନିଃ ଜେତ୍ନାଃ କାଏ କାଜିରୁହାଡ଼୍କିୟା ଆଡଃ ଇନିୟାଃ ଚେଲାକ ବିନ୍ତିକିଃତେ କାଜିକିୟାକ, “ଇନିଃକେ କୁଲ୍ତାଇମେ, ଚିୟାଃଚି ଇନିଃଦ ପୁରାଃ ରାଆଃତାନ୍ଲଃ ଆବୁକେ ଅତଙ୍ଗ୍ବୁତାନା ।”
24 But having answered, he said, I was not sent except to the lost sheep of the house of Israel.
୨୪ମେନ୍ଦ ଇନିଃ କାଜିରୁହାଡ଼ାଦ୍କଆଏ, “ଆଇଙ୍ଗ୍ ଇସ୍ରାଏଲ୍ରେନ୍ ଆଦାକାନ୍ ମିଣ୍ଡିକତାଃତେ ଏସ୍କାର୍ କୁଲାକାନାଇଙ୍ଗ୍, ଏଟାଃକତାଃତେଦ କାହାଗି ।”
25 But having come, she worshiped him, saying, Lord, help me.
୨୫ମେନ୍ଦ ଏନ୍କୁଡ଼ି ନାଡ଼େଃୟାନ୍ଚି ଇନିୟାଃ ଆୟାର୍ରେ ଇକ୍ଡ଼ୁମ୍କେଦ୍ତେ କାଜିକିୟାଏ, “ହେ ଗମ୍କେ, ଦେଙ୍ଗାଇଙ୍ଗ୍ମେ ।”
26 And having answered, he said, It is not right to take the children's bread and cast it to the house dogs.
୨୬ଏନ୍ତେ ୟୀଶୁ କାଜିରୁହାଡ଼୍କିୟାଏ, “ହନ୍କଆଃ ଜମେୟାଃଁ ରେଃକ୍କେଦ୍ତେ ସେତାକଆଃ ଆୟାର୍ରେ ହୁଦ୍ମାତେୟାଃ କା ବୁଗିନାଃ ।”
27 But she said, Yes, Lord, for even the house dogs eat of the crumbs that fall from the table of their masters.
୨୭ସାଅଁସାର୍ କୁଡ଼ି କାଜିରୁହାଡ଼୍କିୟାଏ, “ହେଗି ପ୍ରାଭୁ, ନେଆଁଁ ସାର୍ତି କାଜିତାନାଃ, ମେନ୍ଦ ସେତାକହଗି ଆକଆଃ ଗମ୍କେଆଃ ମେଜ୍ଏତେ ଉୟୁଗାକାନ୍ ହଲଙ୍ଗ୍କେଚାଃକ ଜଜମାଃ ।”
28 Then Jesus having answered, said to her, O woman, great is thy faith. Be it done for thee as thou desire. And her daughter was healed from that hour.
୨୮ଏନ୍ତେ ୟୀଶୁ କାଜିକିୟାଏ, “ଏ କୁଡ଼ି, ଆମାଃ ବିଶ୍ୱାସ୍ ପୁରାଃ ମାରାଙ୍ଗିଆଃ! ଆମାଃ ମନେଲେକା ହବାଅଃକା ।” ଆଡଃ ଇନିୟାଃ ହନ୍ତେକୁଡ଼ି ଏନ୍ ଦିପିଲିରେଗି ବୁଗିୟାନା ।
29 And having departed from there, Jesus came near the sea of Galilee. And having gone up onto the mountain, he sat there.
୨୯ୟୀଶୁ ଏନ୍ତାଃଏତେ ଅଡଙ୍ଗ୍ୟାନ୍ତେ ଗାଲିଲ୍ ଦରେୟାସାଃତେ ସେଟେର୍ୟାନା, ଆଡଃ ବୁରୁତେ ରାକାବ୍କେଦ୍ତେ ଏନ୍ତାଃରେ ଦୁବ୍ୟାନାଏ ।
30 And many multitudes came to him, having with them the lame, blind, mute, crippled, and many others. And they placed them beside Jesus' feet, and he healed them,
୩୦ପୁରାଃ ଗାଦେଲ୍ ହଡ଼କ ଛୁଟା, କାଣାଁ, କେପା, କା ବାଖାଁଣ୍ ଦାଡ଼ିତାନ୍, ଆଡଃ ଏଟାଃ ହଡ଼କକେ ଆକଆଃଲଃ ଆଉକେଦ୍ତେ ଇନିଃତାଃତେକ ହିଜୁଃୟାନା ଆଡଃ ଇନ୍କୁକେ ଆୟାଃ କାଟା ସୁବାରେ ଦହକେଦ୍କଆକ ଆଡଃ ଇନିଃ ଇନ୍କୁକେ ବୁଗିକେଦ୍କଆଏ ।
31 so as for the multitudes to marvel seeing the mute speaking, the maimed healthy, and the lame walking, and the blind seeing. And they glorified the God of Israel.
୩୧ଏନ୍ଲେକାଗି କା ବାଖାଁଣ୍ ଦାଡ଼ିତାନ୍କ ବାଖାଁଣ୍ ଦାଡ଼ିୟାନା, କାଣାଁକାନ୍କ ନେଲ୍ ଦାଡ଼ିୟାନା, କେପାକାନ୍କ ବୁଗିୟାନା, ଛୁଟାକାନ୍କ ସେସେନ୍କେଦା, ନେଆଁଁ ନେଲ୍କେଦ୍ତେ ଗାଦେଲ୍ ହଡ଼କ ଆକ୍ଦାନ୍ଦାଅୟାନା ଆଡଃ ଇନ୍କୁ ଇସ୍ରାଏଲ୍ରେନ୍ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍କେକ ମାରାଙ୍ଗ୍କିୟା ।
32 And Jesus having summoned his disciples, he said, I feel compassion toward the multitude because they continue with me now three days and do not have what they might eat. And I do not want to dismiss them without food, lest they might faint on the way.
୩୨ଏନ୍ତେ ୟୀଶୁ ଚେଲାକକେ ଆୟାଃତାଃତେ ହାକାଅକେଦ୍ତେ କାଜିୟାଦ୍କଆଏ, “ନେ ଗାଦେଲ୍ ହଡ଼କ ନାଗେନ୍ତେ ଆଇଁୟାଃ ଜୀଉ ବିଲ୍କାଅଃତାନା, ଚିୟାଃଚି ଆପି ମାହାଁଏତେ ଆଇଁୟାଃଲଃ ମେନାକଆ, ଆଡଃ ନାହାଁଃ ଇନ୍କୁତାଃରେ ଜମେୟାଃଁ ଜେତ୍ନାଃ ବାନଃଆ, ଇନ୍କୁ ହରାକରେ ଭୁକ୍ସୁଲ୍କଆଃକ, ଏନାତେ ଆଇଙ୍ଗ୍ ଇନ୍କୁକେ ବେଗାର୍ ଜମ୍କେଦ୍ତେ କୁଲ୍ କାଇଙ୍ଗ୍ ସାନାଙ୍ଗ୍ତାନା ।”
33 And his disciples say to him, From where are so many loaves for us in a wilderness so as to feed so great a multitude?
୩୩ଇନିୟାଃ ଚେଲାକ କାଜିରୁହାଡ଼୍କିୟା, “କତାଃଏତେ ନେ ସିଃସଏଃ ଠାୟାଦ୍ରେ ନିମିନାଙ୍ଗ୍ ଗାଦେଲ୍ ହଡ଼କ ନାଗେନ୍ତେ ବିୟଃଗି ଜମେୟାଃଁଲେ ନାମେୟା?”
34 And Jesus says to them, How many loaves have ye? And they said, Seven, and a few small fishes.
୩୪ୟୀଶୁ କୁଲିକେଦ୍କଆଏ, “ଆପେତାଃରେ ଚିମିନାଙ୍ଗ୍ ହଲଙ୍ଗ୍ ମେନା?” ଇନ୍କୁ କାଜିରୁହାଡ଼୍କିୟା, “ସାତ୍ଠୁ ହଲଙ୍ଗ୍ ଆଡଃ ଚିମିନ୍ ହୁପ୍ଡିଙ୍ଗ୍ ହାକୁ ।”
35 And he commanded the multitudes to sit down on the ground.
୩୫ୟୀଶୁ, ଗାଦେଲ୍ ହଡ଼କକେ ଅତେରେ ଦୁବ୍ପେ ମେନ୍ତେ ଆଚୁକେଦ୍କଆ ।
36 And after taking the seven loaves and the fishes, having expressed thanks, he broke in pieces, and gave to the disciples, and the disciples to the multitudes.
୩୬ଏନ୍ତେ ଇନିଃ ଏନ୍ ସାତ୍ଠୁ ହଲଙ୍ଗ୍ ଆଡଃ ହାକୁ ଇଦିକେଦ୍ତେ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍କେ ଧାନ୍ୟାବାଦ୍ ଏମ୍କିୟାଏ ଆଡଃ ଏନା କେଚାଃକେଦ୍ତେ ଆୟାଃ ଚେଲାକକେ ଏମାଦ୍କଆଏ ଆଡଃ ଚେଲାକ ହଡ଼କକେ ହାଟିଙ୍ଗ୍ଆଁଁଦ୍କଆକ ।
37 And they all ate and were filled. And they took up seven hampers full of the fragments that remained.
୩୭ଏନା ଜମ୍କେଦ୍ତେ ସବେନ୍କ ବି'ୟାନାକ ଆଡଃ ହଲଙ୍ଗ୍ କେଚାଃ ସାତ୍ ଟୁଙ୍କି ସାରେଃୟାନା ।
38 And those who ate were four thousand men, besides women and children.
୩୮କୁଡ଼ିକ ଆଡଃ ହନ୍କ ବାଗିକେଦ୍ତେ ଉପୁନ୍ ହାଜାର୍ କଡ଼ାକ ଜମ୍କେଦା ।
39 And having dismissed the multitudes, he entered into the boat, and came into the regions of Magdala.
୩୯ଏନ୍ତେ ୟୀଶୁ ଗାଦେଲ୍ ହଡ଼କକେ କୁଲ୍କେଦ୍କଚି ଲାଉକାରେ ଦେଏଃୟାନାଏ ଆଡଃ ମାଗ୍ଦଲା ପାର୍ଗାନ୍ତେ ସେନଃୟାନାଏ ।
