Luke 11
1 And it came to pass as he was in a certain place praying, that when he ceased, a certain man of his disciples said to him, Lord, teach us to pray as John also taught his disciples.
Екхварэс Исусо андэ екх тхан мангэлас Дэвлэс, и сар Вов пэрэашыля, екх андай сытярнэ мангля Лэс: — Рай! Сытяр амэн тэ мангас Дэвлэс, сар о Иоано сытярдя пэстирэ сытярнэн.
2 And he said to them, When ye pray, say, Our Father in the heavens, hallowed be thy name. May thy kingdom come, may thy will happen on the earth as also in heaven.
Вов пхэндя лэнди: — Кала тумэ мангэн Дэвлэс, пхэнэн кадя: Дадэ! Мэк всаворэ лашарэн Тиро свэнто алав! Мэк авэл Тхагаримос Тиро!
3 Give us our bread sufficient for each day.
Марно, саво трэбуй амэнди, подэ амэнди пэ кадва дес.
4 And forgive us our sins, for we ourselves also forgive every man who is indebted to us. And bring us not into temptation, but deliver us from evil.
И эртисар амэнди амарэ бэзэха, колэсти со и амэ эртисарас всаворэнди, ко амэнди ужыло. И на домук тэ подаспэ кав бэзэх.
5 And he said to them, Which of you will have a friend, and will go to him at midnight, and say to him, Friend, lend me three loaves,
Тунчи Исусо пхэндя лэнди: — Сар варикастэ тумэндар исин амал, и тумэ авэна лэстэ андэ епаш рят и пхэнэна: «Амал, дэ манди андо ужылимос трин марнэ.
6 since a friend arrived from the road to me, and I do not have what I would set before him,
Мандэ дромэстар залагля амал мэрно, и манди нинай, со тэ дав лэсти».
7 and that man from inside, having answered, would say, Do not cause toils for me. The door is now shut, and my children are with me in bed. I am not able, after getting up, to give thee?
А кодва андрал андав чер пхэнэла лэсти: «На замисар ман! Удар затердэ, и бэяцэ мэрнэ манца по пато. Най сар тэ вщав и тэ дав тути».
8 I say to you, though he will not give him, after getting up, because he is his friend, yet because of his persistence, having awaken, he will give him as many as he needs.
Пхэнав тумэнди, сар вов на вщела и на дэла колэсти, со вов исин лэско амал, пала кода со тумэ на пэрэашэн тэ мангэн, вов вщела и дэла, со тумэнди трэбуй, кай лэсти тэ на авэл лажаво.
9 And I say to you, ask, and it will be given you. Seek, and ye will find. Knock, and it will be opened.
Пхэнав тумэнди: мангэн — и о Дэл дэла тумэнди, родэн — и аракхэна, марэн андэ удар — и о Дэл отпхэрнавэла тумэнди.
10 For every man who asks receives, and he who seeks finds, and to him who knocks it will be opened.
Кодва, ко мангэл — лэл, ко родэл — аракхэл, и ко марэл андэ удар — колэсти отпхэрнавэн.
11 And which father of you, if the son will ask a loaf, will give him a stone, or also if a fish, in place of a fish will give him a serpent?
Исин машкар тумэндэ кацаво дад, саво дэла пэстирэ шавэсти сапэс, сар вов мангэл мащё?
12 Or if he should ask for an egg, will he give him a scorpion?
Сар мангэла парноро, дэла лэсти скорпионо?
13 If ye then, being evil, know how to give good gifts to your children, how much more the Father from heaven will give the Holy Spirit to those who ask him?
Кала тумэ холятирэ, ай пэстирэ бэяцэнди дэн лашымос, майфартэ Дад тумаро болыбнаско дэла Свэнтонэс Духос колэнди, ко мангэл Лэстар.
14 And he was casting out a demon, and it was mute. And it happened when the demon was gone out, the mute man spoke. And the multitudes marveled,
Екхвар Исусо вытрадя бэнгэс, саво терэлас манушэс мутонэса. И кала бэнг выжыля, мануш, саво сас муто, задя дума. Мануша дивосайле.
15 but some of them said, He casts out the demons by Beelzebub, ruler of the demons.
Коисавэ пхэнэнас: — Вов вытрадэл бэнгэн зораса, сави дэл Веельзевуло, пхурэдэр бэнг.
16 And others, challenging, sought from him a sign from the sky.
Ай авэр камэнас тэ зумавэн лэ Исусос, тай мангле, кай Вов тэ сикавэл шпэра пав болыбэн.
17 But he, knowing their thoughts, said to them, Every kingdom that was divided against itself is made desolate, and a house against a house falls.
Исусо жангля, со онэ гындон, пхэндя лэнди: — Кажно тхагаримос, саво машкар пэстэ вражымари, авэла шушо, и чер, кай вражымаря машкар пэстэ, пэрэла.
18 And if Satan also is divided against himself, how will his kingdom be made to stand? Because ye say that I cast out the demons by Beelzebub.
Сар о Сатана вражымари ежэно пэсти, сар утэрдёла тхагаримос лэско? Тумэ пхэнэн, со Мэ зораса, сави дэл Веельзевуло вытрадав бэнгэн.
19 And if I cast out the demons by Beelzebub, by whom do your sons cast them out? Because of this they will be your judges.
Сар Мэ вытрадав бэнгэн зораса, сави дэл Веельзевуло, тунчи савя зораса вытрадэн лэн тумарэ шавэ? Колэсти онэ авэна тумэнди сындомаренца.
20 But if by a finger of God I cast out the demons, then the kingdom of God has come upon you.
А сар Мэ вытрадав бэнгэн Дэвлэстиря зораса, тунчи авиля тумэндэ Тхагаримос Дэвлэско.
21 When the fully armed strong man guards his palace, the things possessed by him are in peace,
Кала зорало мануш лэ мардянца мишто дикхэл пала пэско чер, тунчи лэско хулаимос нико на обчёрэла.
22 but when a stronger than he comes, after defeating him, he takes away his full armor in which he trusted, and divides his booty.
Кала майзор лэстар хукэла пэр лэстэ, тунчи помарэла лэс тай залэла лэстар мардя, савэнца вов гындолас тэ фэрисарэлпэ, вся, со исин андо чер, залэла и роздэла.
23 He who is not with me is against me, and he who does not gather with me scatters.
Ко на екхэтанэ Манца, кодва жал пэр Мандэ; и ко на стидэл Манца, кодва росшол.
24 When the unclean spirit departs out of the man, it passes through waterless places seeking rest. And not finding, it says, I will return to my house from where I came out.
Кала найжужо духо выжал андав мануш, вов пхирэл пай бипаестирэ тхана, родэл, кай тэ отчиёл, и на аракхэл. Тунчи вов пхэнэл: «Рисавава мэ андо чер, катар выжылем».
25 And when it comes, it finds it swept and put in order.
Кала вов рисавэл, дикхэл, со чер лэско жужардо и притидо.
26 Then it goes, and takes along seven other spirits more evil than itself, and having enter in, it dwells there. And the last state of that man becomes worse than the first.
Тунчи вов жал и лэл пэса эхта аврэн духон, майхолятирэн пэстар, и онэ зажан и жувэн котэ. И када важо мануш инке майвырито, сар сас майанглэ.
27 And it came to pass, as he said these things, a certain woman, having lifted up her voice out of the crowd, said to him, Blessed is the belly that bore thee, and the breasts that thou suckled.
Сар Вов инке дэлас дума, тунчи екх жувли зацыписайля андай мануша, савэ стидэпэ котэ: — Бахтали кодья дэй, сави бэяндя и выправардя Тут!
28 But he said, Blessed rather, are those who hear the word of God, and keep it.
Исусо пхэндя пэ када: — Бахталэ кола, ко ашунэн Дэвлэско лав и терэн, сар Вов пхэнэл.
29 And when the multitudes gathered together he began to say, This generation is evil. They seek a sign, and no sign will be given to it except the sign of Jonah, the prophet.
Сар манушэн стидяпэ майбут, Исусо ля тэ дэл дума: — Кадва родо — холяко. Вов родэл шпэра, нэ лэсти на дэлапэ нисави шпэра, качи шпэра Ионастири.
30 For as Jonah became a sign to the Ninevites, so also the Son of man will be to this generation.
И сар Иона сас шпэра важ ниневитяноря, кадя Шаво Манушыкано авэла шпэра важ кадва родо.
31 The queen of the south will awake in the judgment with the men of this generation, and will condemn them, because she came from the ends of the earth to hear the wisdom of Solomon, and behold, a greater than Solomon is here.
Тхагарни пав юго ваздёла по сындо манушэнца калэ родостар и сындосарэла лэн, колэсти со вой пай авэр риг пхув авэлас тэ пошунэл годяримос Соломоноско, и акэ, катэ майбаро Соломоностар.
32 The men of Nineveh will rise up in the judgment with this generation, and will condemn it, because they repented at the preaching of Jonah, and behold, a greater than Jonah is here.
Ниневитяноря ваздёна по сындо лэ манушэнца калэ родостар и сындосарэна лэн, колэсти со онэ ашадэ бэзэх пэско лавэндар, савэ пхэндя Иона. И акэ, катэ майбаро Ионастар.
33 And no man, having lit a lamp, puts it in a concealed place, nor under the bushel, but on the lampstand, so that those who enter in may see the light.
Нико, ко запхабарэл каганцо, на тховэл лэс по тхан, кай лэс нико на дикхэла, или талай кхоро. Нэ тховэн лэс упрэ, кадя, кай, ко зажала, тэ дикхэл удуд.
34 The lamp of thy body is the eye. Therefore, when thine eye is sound, thy whole body is also bright, but when it is bad, thy body is also dark.
Тирэ якха — удуд важ тиро тило. Кала тирэ якха жужэ, тунчи и ту всаворо пхэрдо удудэса. Ай сар тутэ найлашэ якха, тунчи тило тиро пхэрдо калимаса.
35 Watch therefore the light in thee not be darkness.
Колэстар дикх, удуд, саво андэр тутэ, на калимос?
36 If therefore thy whole body is bright, not having any part dark, the whole will be bright, as when the lamp illuminates thee by the radiance.
Акэ, сар тиро тило пхэрдо удудэса и андэр лэстэ нинай нисаво калимос, тунчи ту всаворо авэса пхэрдо удудэса, сар молниятар шолпэ пэр тутэ лако удуд.
37 Now as he spoke a certain Pharisee asks him that he might dine with him. And having entered in, he sat down.
Кала Исусо када пхэнэлас, екх фарисеё акхарда Лэс пэстэ тэ хал. Исусо жыля тай бэшля палай мэсали.
38 And when the Pharisee saw, he marveled that he did not first wash before dinner.
Фарисеё дивосайля, со Вов на халадя и васт, англал сар тэ бэшэл тэ хас.
39 And the Lord said to him, Now ye Pharisees cleanse the outside of the cup and of the platter, but your interior is full of plundering and wickedness.
Рай пхэндя лэсти: — Акэ тумэ, фарисеёря, жужарэн чярэ и тарелки упрал, ай андрал тумэ исин скумпо и холятирэ.
40 Ye foolish men, did not he who made the outside also make the inside?
Бигодятирэ! Кодва, Ко тердя упрал, на тердя ли и андрал?
41 But give compassion, things that are inside, and behold, all things are clean to you.
Дэнтэ чёрорэнди, колэстар, со тумэндэ исин, и тунчи вся важ тумэнди авэла жужо.
42 But woe to you Pharisees! Because ye tithe mint and rue and every plant, and pass by justice and the love of God. It is necessary to do these things, and not to neglect those things.
Бида тумэнди, фарисеёря! Тумэ дэн дэшто котор пай мята, рута и пай всавори зэлэнь, ай чячимос и камлимос Дэвлэско забистарэн. И када трэбуй тэ терэн, и кода тэ на ашавэн.
43 Woe to you Pharisees! Because ye love the place of honor in the synagogues, and the greetings in the marketplaces.
Бида тумэнди, фарисеёря! Тумэ камэн тэ залэн майлашэ тхана андэ синагоги и кай мануша тумэнди тэ пхэнэн пэ барэ грады: «Тэ авэн бахталэ».
44 Woe to you scholars and Pharisees, hypocrites! Because ye are like the unseen sepulchers, and the men who walk over them do not know.
Бида тумэнди! Тумэ — сар склэпоря, савэ на душон, пай савэ мануша пхирэн и на жанэн, кай онэ котэ исин.
45 And having answered, a certain man of the lawyers says to him, Teacher, in saying these things thou rebuke us also.
Екх андай сытяримаря Законостирэ пхэндя Лэсти: — Сытяримари! Кала думаса и амэн обмукэс.
46 And he said, Woe also to you lawyers! Because ye load men with burdens difficult to bear, and ye yourselves touch not the burdens with one of your fingers.
Исусо пхэндя: — Бида и тумэнди, сытяримаря Законостирэ! Тумэ тховэн пэ мануш траста, сави пхарэс тэ андярэ, ай ежэнэ и наеса кадэла трастатэ на лэнпэ.
47 Woe to you! Because ye build the sepulchers of the prophets, but your fathers killed them.
Бида тумэнди! Тумэ тховэн шукарнэ памятникоря пророконэнди, савэн умардэ тумарэ дада.
48 Consequently, ye testify and approve the works of your fathers, because they indeed killed them, and ye build their sepulchers.
Калэса тумэ подритярэн рындоря тумарэ дадэндирэ. Онэ умардэ пророкон, а тумэ терэн важ лэнди памятникоря.
49 Because of this also the wisdom of God said, I will send to them prophets and apostles. And some of them they will kill and persecute,
Колэсти годяримос Дэвлэско пхэндя: «Мэ бишалава лэндэ пророкон и апостолонэн, и онэ екхэн умарэна, ай аврэн вытрадэна».
50 so that the blood of all the prophets that was shed from the foundation of the world may be required of this generation,
Колэстар кадва родо потинэла палав всаворо рат пророкэндиро, саво сас прошуто кола вряматар, кала тердяпэ люма,
51 from the blood of Abel to the blood of Zachariah, who perished between the altar and the sanctuary. Yes, I say to you, it will be required of this generation.
лэ ратэстар Авилёстирэстар кав рат Захарияско, саво сас умардо машкар жэртвенико и храмо. Кадя, пхэнав тумэнди, пушэлапэ калэ родостар.
52 Woe to you lawyers! Because ye took away the key of knowledge. Ye did not enter in yourselves, and ye hindered those who were entering in.
Бида тумэнди, сытяримаря Законостирэ! Тумэ залинэ тии лэ джянглимастар, нэ ежэнэ на зажыле и затердэ дром колэнди, ко зажал.
53 And after he said these things to them, the scholars and the Pharisees began to harass him extremely, and to provoke him to speak impulsively about more things,
Кала Исусо выжыля андав чер, сытяримаря Законостирэ и фарисеёря фартэ холяйле пэр Лэстэ, долэнас Лэс и бут пушэнас Лэстар.
54 waiting to ambush him, seeking to catch something out of his mouth so that they might accuse him.
Онэ родэнас, сар тэ астарэн Лэс по лав.
