John 7
1 And after these things Jesus walked in Galilee, for he did not want to walk in Judea, because the Jews sought to kill him.
Դրանից յետոյ Յիսուս շրջում էր Գալիլիայում, քանի որ չէր կամենում Հրէաստանում շրջել, որովհետեւ հրեայ առաջնորդները ուզում էին սպանել նրան:
2 Now the feast of the Jews, the feast of tabernacles, was near.
Հրեաների Տաղաւարահարաց տօնը մօտ էր:
3 His brothers therefore said to him, Depart from here, and go into Judea so that thy disciples also may see thy works that thou do.
Եւ նրա եղբայրներն ասացին նրան. «Այստեղից անցիր գնա՛ Հրէաստան, որպէսզի քո աշակերտներն էլ տեսնեն այն գործերը, որ դու անում ես.
4 For no man does anything in secret, and he himself seeks to be in public. If thou do these things, show thyself to the world.
որովհետեւ չկայ մէկը, որ թաքուն գործի եւ դեռ ուզենայ իրեն համարձակ ներկայացնել. եթէ այդ գործերն անում ես, ուրեմն յայտնի՛ր քեզ աշխարհին».
5 For not even his brothers believed in him.
քանի որ եղբայրներն իսկ դեռեւս չէին հաւատացել նրան:
6 Jesus therefore says to them, My time is not yet here, but your time is always ready.
Յիսուս նրանց ասաց. «Իմ ժամանակը դեռ չի հասել, բայց ձեր ժամանակը միշտ պատրաստ է:
7 The world cannot hate you, but it hates me because I testify about it, that its works are evil.
Աշխարհը չի կարող ձեզ ատել, բայց ինձ ատում է, որովհետեւ ես վկայում եմ աշխարհի մասին, թէ մարդկանց գործերը չար են:
8 Go ye up to this feast. I am not yet going to this feast, because my time is not yet fulfilled.
Դուք գնացէ՛ք այդ տօնին, ես այդ տօնին չեմ գնում, որովհետեւ իմ ժամանակը դեռ չի լրացել»:
9 And having said these things to them, he remained in Galilee.
Երբ այս ասաց, ինքը մնաց այնտեղ, Գալիլիայում:
10 But when his brothers went up, then he also went up to the feast, not openly, but as in private.
Երբ նրա եղբայրները գնացին, ապա ինքն էլ գնաց տօնին, բայց ոչ յայտնապէս, այլ՝ թաքուն:
11 The Jews therefore sought him at the feast, and said, Where is that man?
Իսկ հրեաները նրան փնտռում էին այդ տօնի ժամանակ եւ ասում էին՝ ո՞ւր է նա:
12 And there was much murmuring among the multitudes about him. Some said, He is a good man, others said, No, but he leads the multitude astray.
Եւ ժողովրդի բազմութեան մէջ նրա մասին քրթմնջիւն կար. ոմանք ասում էին՝ լաւն է, ուրիշներ ասում էին՝ չէ, ընդհակառակը, ժողովրդին մոլորեցնում է:
13 Yet no man spoke openly about him because of fear of the Jews.
Եւ հրեայ առաջնորդների վախի պատճառով ոչ ոք նրա մասին համարձակ չէր խօսում:
14 And when it was now in the middle of the feast, Jesus went up into the temple and taught.
Տօնակատարութեան կէսին Յիսուս տաճար ելաւ եւ ուսուցանում էր:
15 The Jews therefore marveled, saying, How does this man know scholarly material, not having learned?
Հրեաները զարմանում էին ու ասում. «Սա ինչպէ՞ս գիտէ Գրուածքները, քանի որ բնաւ չի սովորել»:
16 Jesus therefore answered them and said, My doctrine is not mine, but his who sent me.
Յիսուս նրանց պատասխան տուեց ու ասաց. «Իմ ուսուցումն իմը չէ, այլ՝ նրանը, ով ինձ ուղարկեց:
17 If any man wants to do his will, he will know about the doctrine, whether it is from God, or I speak from myself.
Եթէ մէկը ուզում է նրա կամքը կատարել, կ՚իմանայ այս ուսուցման մասին, թէ Աստծո՞ւց է արդեօք, թէ՞ ես ինքս ինձնից եմ խօսում:
18 He who speaks from himself seeks his own glory, but he who seeks the glory of him who sent him, this man is true, and unrighteousness is not in him.
Ով ինքն իրենից է խօսում, իր համար է փառք փնտռում, իսկ ով փնտռում է նրա՛ փառքը, ով իրեն ուղարկել է, նա ճշմարիտ է, եւ նրա մէջ սուտ բան չկայ:
19 Did not Moses give you the law, and none of you does the law? Why do ye seek to kill me?
Օրէնքը ձեզ Մովսէսը չտուե՞ց, բայց ձեզնից ոչ ոք Օրէնքը չի կատարում:
20 The multitude answered and said, Thou have a demon. Who seeks to kill thee?
Ինչո՞ւ էք ուզում ինձ սպանել»: Ժողովուրդը պատասխան տուեց ու ասաց. «Քո մէջ դեւ կայ, ո՞վ է ուզում քեզ սպանել»:
21 Jesus answered and said to them, I did one work, and ye all marvel because of this.
Յիսուս պատասխան տուեց նրանց ու ասաց. «Մի գործ արեցի, եւ ամէնքդ զարմացել էք:
22 Moses has given you circumcision (not that it is from Moses, but from the fathers), and ye circumcise a man on a sabbath.
Մովսէսը դրա համար ձեզ տուեց թլփատութիւնը (թէեւ այդ ոչ թէ Մովսէսից էր, այլ՝ հայրերից):
23 If a man receives circumcision on a sabbath, so that the law of Moses may not be loosed, are ye angry with me because I made a man entirely well on a sabbath?
Եւ շաբաթ օրով մարդ էք թլփատում: Իսկ արդ, եթէ մարդը շաբաթ օրով թլփատւում է, որպէսզի Մովսէսի Օրէնքը չխախտուի, իմ վրա՞յ էք բարկացած, որ շաբաթ օրով մի ամբողջ մարդ բժշկեցի:
24 Judge not according to appearance, but judge righteous judgment.
Աչքներիդ երեւացածի պէս մի՛ դատէք, այլ ուղի՛ղ դատաստան արէք»:
25 Therefore some of the Jerusalemites said, Is not this he whom they seek to kill?
Երուսաղէմացիներից ոմանք ասում էին. «Սա չէ՞ նա, որին ուզում էին սպանել:
26 And lo, he speaks in public, and they say nothing to him. Perhaps the rulers really know that this really is the Christ?
Իսկ ահաւասիկ բացայայտօրէն խօսում է, եւ դրան բան չեն ասում. գուցէ արդարեւ իշխանաւորներն էլ ճանաչեցին, թէ սա՛ է Քրիստոսը:
27 However we know this man, where he is from, but when the Christ comes, no man knows where he is from.
Բայց մենք սրան գիտենք, թէ որտեղից է. իսկ Քրիստոս երբ որ գայ, ոչ ոք չի գիտենայ, թէ որտեղից է»:
28 Jesus therefore cried out in the temple, teaching and saying, Ye both know me, and know where I am from? And I have not come of myself, but he who sent me is true, whom ye know not.
Յիսուս աղաղակեց տաճարի մէջ, ուսուցանում էր եւ ասում. «Ե՛ւ ինձ գիտէք, ե՛ւ գիտէք որտեղից եմ. ինքս ինձ չեմ եկել, այլ ճշմարիտ է նա, ով ինձ ուղարկեց. նա, որին դուք չգիտէք:
29 I know him, because I am from him, and he sent me.
Ես գիտեմ նրան, որովհետեւ նրանից իսկ եմ, եւ նա՛ ուղարկեց ինձ»:
30 They sought therefore to seize him, and yet no man laid a hand on him because his hour had not yet come.
Ուզում էին նրան բռնել, բայց ոչ ոք նրա վրայ ձեռք չդրեց, որովհետեւ նրա ժամանակը դեռ չէր հասել:
31 But many from the crowd believed in him, and they said, When the Christ comes, will he do more signs than these that this man did?
Սակայն բազմութեան միջից շատերը հաւատացին նրան եւ ասում էին. «Երբ Քրիստոսը գայ, միթէ աւելի՞ նշաններ պիտի անի, քան սա է անում»:
32 The Pharisees heard the crowd murmuring these things about him, and the Pharisees and the chief priests sent subordinates so that they might take him.
Եւ փարիսեցիները նրա մասին ժողովրդի մէջ եղած քրթմնջիւնները լսեցին. եւ քահանայապետներն ու փարիսեցիները սպասաւորներ ուղարկեցին, որպէսզի բռնեն նրան:
33 Jesus therefore said, Yet a little time I am with you, and then I go to him who sent me.
Յիսուս ասաց. «Մի փոքր ժամանակ էլ ձեզ հետ եմ եւ ապա գնում եմ նրա մօտ, ով ինձ ուղարկեց:
34 Ye will seek me, and will not find me, and where I am, ye cannot come.
Ինձ կը փնտռէք եւ չէք գտնի, եւ ուր ես եմ գնում, դուք չէք կարող գալ»:
35 The Jews therefore said among themselves, Where is this man going to go that we will not find him? Is he going to go to the Dispersion among the Greeks, and teach the Greeks?
Հրեայ առաջնորդներն իրար ասում էին. «Իսկ դա ո՞ւր պիտի գնայ, որ մենք դրան չգտնենք. միթէ հեթանոսների մէջ ցրուած հրեաների՞ մօտ պիտի գնայ եւ հեթանոսների՞ն պիտի ուսուցանի:
36 What is this word that he said, Ye will seek me, and will not find me, and, Where I am, ye cannot come?
Ի՞նչ է այն խօսքը, որ նա ասաց՝ կը փնտռէք ինձ եւ չէք գտնի, եւ ուր ես եմ գնում, դուք չէք կարող գալ»:
37 Now on the last day, the great day of the feast, Jesus had stood and cried out, saying, If any man thirsts, let him come to me and drink.
Մեծ տօնի վերջին օրը Յիսուս կանգնած էր եւ աղաղակում էր՝ ասելով. «Եթէ մէկը ծարաւ է, թող ինձ մօտ գայ եւ խմի:
38 He who believes in me, as the scripture has said, out of his belly will flow rivers of living water.
Ով ինձ հաւատում է, - ինչպէս Գիրքն է ասում, - նրա ներսից կենդանի ջրերի գետեր պիտի բխեն»:
39 But he spoke this about the Spirit that those who believe in him were going to receive, for the Holy Spirit was not yet, because Jesus was not yet glorified.
Նա այս ասում էր Հոգու մասին, որին ընդունելու էին իրեն հաւատացողները. քանի որ Հոգին դեռեւս չկար, որովհետեւ Յիսուս դեռ փառաւորուած չէր:
40 Many from the multitude therefore, when they heard the saying, said, This is truly the prophet.
Ժողովրդից ոմանք, երբ լսում էին այս խօսքերը, ասում էին՝ սա՛ է ճշմարիտ մարգարէն.
41 Others said, This is the Christ. Others said, For does the Christ come out of Galilee?
ուրիշներն ասում էին՝ սա՛ է Քրիստոսը. իսկ դեռ ուրիշներ ասում էին՝ միթէ Քրիստոս Գալիլիայի՞ց է գալու.
42 Has not the scripture said that the Christ comes of the seed of David, and from Bethlehem, the village where David was?
չէ՞ որ Գիրքն ասում է, թէ Քրիստոս գալու է Դաւթի սերնդից եւ Բեթղեհէմ գիւղից, որտեղից Դաւիթն էր:
43 So there became a division among the multitude because of him.
Եւ ժողովրդի մէջ նրա պատճառով պառակտում եղաւ:
44 And some of them wanted to take him, but no man laid hands on him.
Եւ նրանցից ոմանք ուզեցին բռնել նրան, բայց ոչ ոք նրա վրայ ձեռք չդրեց:
45 The subordinates therefore came to the chief priests and Pharisees. And those men said to them, Why did ye not bring him?
Իսկ սպասաւորները վերադարձան քահանայապետների եւ փարիսեցիների մօտ. եւ սրանք նրանց ասացին. «Ինչո՞ւ նրան այստեղ չբերեցիք»:
46 The subordinates answered, A man never so spoke like this man.
Սպասաւորները պատասխանեցին ու ասացին. «Ոչ մի մարդ երբեք այնպէս չի խօսել, ինչպէս այն մարդը»:
47 The Pharisees therefore answered them, Have ye not also been led astray?
Փարիսեցիները ասացին. «Միթէ դո՞ւք էլ էք մոլորուել:
48 Have any of the rulers believed in him, or of the Pharisees?
Միթէ իշխանաւորներից կամ փարիսեցիներից որեւէ մէկը հաւատա՞ց նրան,
49 But this multitude that does not know the law are accursed.
բացի այն խաժամուժ ամբոխից, որ օրէնք չգիտէ եւ նզովեալ է»:
50 Nicodemus says to them (he who came to him by night, being one of them),
Նիկոդեմոսը, որ նախապէս գիշերով եկել էր նրա մօտ եւ նրանցից մէկն էր, նրանց ասաց.
51 Does our law judge a man, unless it first may hear from himself and know what he does?
«Միթէ մեր օրէնքը դատապարտո՞ւմ է մարդուն, եթէ նախ նրանից լսած եւ կամ իմացած չլինի, թէ ինչ է գործել նա»:
52 They answered and said to him, Are thou also from Galilee? Search and see, that out of Galilee arises no prophet.
Նրան պատասխանեցին ու ասացին. «Միթէ դո՞ւ էլ Գալիլիայից ես. քննի՛ր ու տե՛ս, որ Գալիլիայից մարգարէ դուրս չի գալիս»:
53 And each man went to his house.
Ապա ամէն ոք իր տունը գնաց:
