Genesis 35
1 And God said to Jacob, Arise, go up to Bethel, and dwell there, and make an altar there to God, who appeared to thee when thou fled from the face of Esau thy brother.
१देव याकोबाला म्हणाला, “ऊठ, बेथेल नगरामध्ये जा आणि तेथे राहा. तुझा भाऊ एसाव याजपासून तू पळून जात असताना ज्याने तुला दर्शन दिले, त्या देवासाठी तेथे एक वेदी बांध.”
2 Then Jacob said to his household, and to all who were with him, Put away the foreign gods that are among you, and purify yourselves, and change your garments.
२तेव्हा याकोब आपल्या घरातील सर्व मंडळीला व आपल्याबरोबरच्या सगळ्यांना म्हणाला, “तुमच्याजवळ असलेल्या परक्या देवांचा त्याग करा. तुम्ही स्वतःला शुद्ध करा. आपले कपडे बदला.
3 And let us arise, and go up to Bethel, and I will make there an altar to God, who answered me in the day of my distress, and was with me on the way which I went.
३नंतर आपण येथून निघून बेथेलास जाऊ. मी दुःखात असताना ज्याने मला उत्तर दिले आणि जेथे कोठे मी गेलो तेथे जो माझ्याबरोबर होता, त्या देवासाठी मी वेदी बांधीन.”
4 And they gave to Jacob all the foreign gods which were in their hand, and the rings which were in their ears. And Jacob hid them under the oak that was by Shechem.
४तेव्हा त्या लोकांनी त्यांच्या हातातले सर्व परके देव आणि आपल्या कानातील कुंडलेही आणून याकोबाला दिली. तेव्हा याकोबाने त्या सर्व वस्तू शखेम नगराजवळील एला झाडाच्या खाली पुरून टाकल्या.
5 And they journeyed, and a terror of God was upon the cities that were round about them, and they did not pursue after the sons of Jacob.
५ते तेथून निघाले, त्यांच्या सभोवतालच्या नगरावर देवाने भीती उत्पन्न केली, म्हणून त्यांनी याकोबाच्या मुलांचा पाठलाग केला नाही.
6 So Jacob came to Luz, which is in the land of Canaan (the same is Bethel), he and all the people that were with him.
६अशा रीतीने याकोब व त्याच्याबरोबरचे सर्व लोक कनान देशात लूज येथे येऊन पोहचले त्यालाच आता बेथेल म्हणतात.
7 And he built there an altar, and called the place El-bethel, because God was revealed to him there, when he fled from the face of his brother.
७त्याने तेथे एक वेदी बांधली, व त्या ठिकाणाचे नाव “एल-बेथेल” असे ठेवले. कारण आपला भाऊ एसाव याजपासून पळून जाताना याच जागी प्रथम देवाने त्यास दर्शन दिले होते.
8 And Deborah Rebekah's nurse died, and she was buried below Bethel under the oak. And the name of it was called Allon-bacuth.
८रिबकेची दाई दबोरा या ठिकाणी मरण पावली तेव्हा त्यांनी तिला बेथेल येथे अल्लोन झाडाच्या खाली पुरले; त्या जागेचे नाव त्यांनी अल्लोन बाकूथ म्हणजे रडण्याचे अल्लोन असे ठेवले.
9 And God appeared to Jacob again, when he came from Paddan-aram, and blessed him.
९याकोब पदन-अराम येथून परत आला, तेव्हा देवाने त्यास पुन्हा दर्शन दिले आणि त्यास आशीर्वाद दिला.
10 And God said to him, Thy name is Jacob. Thy name shall not be called any more Jacob, but Israel shall be thy name. And he called his name Israel.
१०देव त्यास म्हणाला, “तुझे नाव याकोब आहे, परंतु तुला आता याकोब म्हणणार नाहीत तर तुझे नवे नाव इस्राएल असे होईल.” म्हणून देवाने त्यास इस्राएल हे नाव दिले.
11 And God said to him, I am God Almighty. Be fruitful and multiply. A nation and a company of nations shall be of thee, and kings shall come out of thy loins.
११देव त्यास म्हणाला, “मी सर्व सर्वसमर्थ देव आहे. तू फलद्रूप आणि बहुगुणित हो. तुझ्यातून एक राष्ट्र आणि राष्ट्रांचा समुदाय येईल व तुझ्या वंशजातून राजे जन्मास येतील.
12 And the land which I gave to Abraham and Isaac, I will give it to thee, and I will give the land to thy seed after thee.
१२मी अब्राहाम व इसहाक यांना जो देश दिला, तो आता मी तुला व तुझ्यामागे राहणाऱ्या तुझ्या संततीला देतो.”
13 And God went up from him in the place where he spoke with him.
१३मग देव ज्या ठिकाणी त्याच्याशी बोलला तेथूनच वर निघून गेला.
14 And Jacob set up a pillar in the place where he spoke with him, a pillar of stone. And he poured out a drink offering on it, and poured oil on it.
१४मग याकोबाने तेथे स्मारक म्हणून दगडाचा एक स्तंभ उभा केला त्याने त्यावर पेयार्पण व तेल ओतले.
15 And Jacob called the name of the place where God spoke with him, Bethel.
१५जेथे देवाने याकोबाशी भाषण केले होते त्या स्थानाचे नाव याकोबाने बेथेल ठेवले.
16 And they journeyed from Bethel. And there was still some distance to come to Ephrath, and Rachel travailed, and she had hard labor.
१६मग ते बेथेल येथून पुढे निघाले, ते एफ्राथ गावापासून काही अंतरावर आले असताना तेथे राहेलीस प्रसूतीवेदना सुरू झाल्या. तिला प्रसुतीच्या असह्य वेदना होत होत्या.
17 And it came to pass, when she was in hard labor, that the midwife said to her, Fear not, for now thou shall have another son.
१७राहेलीस प्रसूतीवेदनांचा अतिशय त्रास होत असताना, राहेलीची सुईण तिला म्हणाली, “भिऊ नकोस कारण तुला हाही मुलगाच होईल.”
18 And it came to pass, as her soul was departing (for she died), that she called his name Ben-oni, but his father called him Benjamin.
१८त्या मुलाला जन्म देताना राहेल मरण पावली, परंतु मरण्यापूर्वी तिने त्याचे नाव बेनओनी असे ठेवले, परंतु त्याच्या वडिलाने त्याचे नाव बन्यामीन असे ठेवले.
19 And Rachel died, and was buried on the way to Ephrath (the same is Bethlehem).
१९राहेल मरण पावली. एफ्राथ (म्हणजे बेथलहेम) गावास जाणाऱ्या वाटेजवळ राहेलीस पुरले.
20 And Jacob set up a pillar upon her grave, the same is the Pillar of Rachel's grave to this day.
२०आणि याकोबाने तिचे स्मारक म्हणून तिच्या कबरेवर एक स्तंभ उभा केला. तो स्तंभ आजपर्यंत तेथे कायम आहे.
21 And Israel journeyed, and spread his tent beyond the tower of Eder.
२१त्यानंतर इस्राएल पुढे गेला आणि मिगदाल-एदेरच्या पलीकडे त्याने तळ दिला.
22 And it came to pass, while Israel dwelt in that land, that Reuben went and lay with Bilhah his father's concubine, and Israel heard of it. Now the sons of Jacob were twelve.
२२इस्राएल त्या देशात राहत होता, त्या वेळी रऊबेन, आपल्या पित्याची उपपत्नी बिल्हा हिच्यापाशी निजला, हे इस्राएलाने ऐकले. याकोबाला बारा पुत्र होते.
23 The sons of Leah: Reuben, Jacob's firstborn, and Simeon, and Levi, and Judah, and Issachar, and Zebulun.
२३त्यास लेआपासून झालेले पुत्र: याकोबाचा ज्येष्ठ मुलगा रऊबेन आणि शिमोन, लेवी, यहूदा, इस्साखार व जबुलून.
24 The sons of Rachel: Joseph and Benjamin.
२४त्यास राहेलीपासून झालेले पुत्र: योसेफ व बन्यामीन.
25 And the sons of Bilhah, Rachel's handmaid: Dan and Naphtali.
२५त्यास राहेलीची दासी बिल्हापासून झालेले पुत्र: दान व नफताली.
26 And the sons of Zilpah, Leah's handmaid: Gad and Asher. These are the sons of Jacob, who were born to him in Paddan-aram.
२६आणि लेआची दासी जिल्पा हिचे पुत्र गाद व आशेर. हे सर्व याकोबाचे पुत्र जे त्यास पदन-अरामात झाले.
27 And Jacob came to Isaac his father to Mamre, to Kiriath-arba (the same is Hebron), where Abraham and Isaac sojourned.
२७याकोब मग किर्याथ-आर्बा (म्हणजे हेब्रोन) येथीन मम्रे या ठिकाणी आपला बाप इसहाक याजकडे आला. येथेच अब्राहाम व इसहाक हे राहिले होते.
28 And the days of Isaac were a hundred and eighty years.
२८इसहाक एकशे ऐंशी वर्षे जगला.
29 And Isaac gave up the spirit, and died, and was gathered to his people, old and full of days. And Esau and Jacob his sons buried him.
२९इसहाकाने शेवटचा श्वास घेतला आणि मरण पावला, आणि आपल्या पूर्वजास मिळाला, तो म्हातारा व आयुष्याचे पूर्ण दिवस होऊन मरण पावला. त्याचे पुत्र एसाव व याकोब यांनी त्यास पुरले.
