Exodus 4

1 And Moses answered and said, But behold, they will not believe me, nor hearken to my voice, for they will say, Jehovah has not appeared to thee.

१मग मोशेने उत्तर दिले, “ते माझ्यावर विश्वास ठेवणार नाहीत व माझे म्हणणे ऐकणार नाहीत; ते म्हणतील, परमेश्वराने तुला दर्शन दिलेलेच नाही.”

2 And Jehovah said to him, What is that in thy hand? And he said, A rod.

२परंतु परमेश्वर मोशेला म्हणाला, “तुझ्या हातात ते काय आहे?” मोशेने उत्तर दिले, “काठी आहे.”

3 And he said, Cast in on the ground. And he cast it on the ground. And it became a serpent, and Moses fled from before it.

३मग देव म्हणाला, “ती जमिनीवर टाक.” तेव्हा मोशेने तसे केले; आणि त्या काठीचा साप झाला. तेव्हा मोशे घाबरला व त्यापासून पळाला.

4 And Jehovah said to Moses, Put forth thy hand, and take it by the tail (and he put forth his hand, and laid hold of it, and it became a rod in his hand),

४परंतु परमेश्वर मोशेला म्हणाला, “तुझा हात पुढे कर व त्याचे शेपूट धर.” तेव्हा त्याने तसे केले, आपला हात पुढे करून त्यास धरले. तेव्हा त्याच्या हातात तो पुन्हा काठी झाला.

5 that they may believe that Jehovah, the God of their fathers, the God of Abraham, the God of Isaac, and the God of Jacob, has appeared to thee.

५“म्हणजे ह्यावरून ते विश्वास धरतील, त्यांचा पूर्वजांचा-अब्राहामाचा देव, इसहाकाचा देव व याकोबाचा देव परमेश्वर याने तुला दर्शन दिले आहे.”

6 And Jehovah said furthermore to him, Put now thy hand into thy bosom. And he put his hand into his bosom. And when he took it out, behold, his hand was leprous, as snow.

६मग परमेश्वर त्यास आणखी म्हणाला, “तू तुझा हात तुझ्या छातीवर ठेव,” तेव्हा मोशेने आपला हात आपल्या छातीवर ठेवला; मग त्याने आपला हात बाहेर काढला तेव्हा तो कोडाने बर्फासारखा पांढरा झाला;

7 And he said, Put thy hand into thy bosom again. (And he put his hand into his bosom again, and when he took it out of his bosom, behold, it was turned again as his other flesh.)

७मग देव म्हणाला, “आता पुन्हा तुझा हात तुझ्या छातीवर ठेव.” तेव्हा मोशेने तसे केले. मग त्याने आपला हात छातीवरून काढला तेव्हा तो शरीराच्या इतर भागांप्रमाणे होऊन तो पुन्हा पूर्वीसारखा झाला.

8 And it shall come to pass, if they will not believe thee, nor hearken to the voice of the first sign, that they will believe the voice of the latter sign.

८मग परमेश्वर बोलला, “जर ते तुझ्यावर विश्वास ठेवणार नाहीत, व पहिल्या चिन्हामुळे तुझा शब्द ऐकणार नाहीत तर दुसऱ्या चिन्हामुळे ते तुझ्यावर विश्वास ठेवतील.

9 And it shall come to pass, if they will not believe even these two signs, nor hearken to thy voice, that thou shall take of the water of the river, and pour it upon the dry land. And the water which thou take out of the river shall become blood upon the dry land.

९ही दोन्ही चिन्हे दाखवल्यावरही त्यांनी जर तुझ्यावर विश्वास ठेवला नाही, तर मग नदीचे थोडे पाणी घे आणि ते कोरड्या जमिनीवर ओत; म्हणजे तू नदीतून घेतलेल्या पाण्याचे कोरड्या भूमीवर रक्त होईल.”

10 And Moses said to Jehovah, Oh, Lord, I am not eloquent, neither heretofore, nor since thou have spoken to thy servant, for I am slow of speech, and of a slow tongue.

१०मग मोशे परमेश्वरास म्हणाला, “परंतु हे प्रभू, मी तुला खरे ते सांगतो; मी काही बोलका नाही; मी पूर्वीही नव्हतो आणि आता तुझ्याबरोबर बोलल्यानंतरही नाही. तुला माहित आहे की मी तर मुखाचा व जिव्हेचाही जड आहे.”

11 And Jehovah said to him, Who has made man's mouth? Or who makes a man dumb, or deaf, or seeing, or blind? Is it not I, Jehovah?

११मग परमेश्वर त्यास म्हणाला, “मनुष्याचे तोंड कोणी केले? मनुष्यास मुका किंवा बहिरा, आंधळा किंवा डोळस कोण करतो? मी परमेश्वरच की नाही?

12 Now therefore go, and I will be with thy mouth, and teach thee what thou shall speak.

१२तेव्हा मी सांगतो, तू आता जा. मी तुझ्या मुखाला साहाय्य होईन व तू काय बोलावे हे मी तुला शिकवीन.”

13 And he said, Oh, Lord, send, I pray thee, by the hand of him whom thou will send.

१३परंतु मोशे म्हणाला, हे प्रभू! मी तुला विनंती करतो की, तुझ्या इच्छेस येईल त्याच्या हाती त्यास निरोप पाठव.

14 And the anger of Jehovah was kindled against Moses, and he said, Is there not Aaron thy brother the Levite? I know that he can speak well. And also, behold, he comes forth to meet thee, and when he sees thee, he will be glad in his heart.

१४मग परमेश्वर मोशेवर रागावला. तो त्यास म्हणाला, “लेवी अहरोन हा तुझा भाऊ आहे ना? त्यास चांगले बोलता येते हे मला माहीत आहे. तो तुला भेटायला येत आहे. तुला पाहून त्यास मनात आनंद होईल.

15 And thou shall speak to him, and put the words in his mouth. And I will be with thy mouth, and with his mouth, and will teach you what ye shall do,

१५तू त्याच्याबरोबर बोलून त्याच्या मुखात शब्द घाल. मी त्याच्या व तुझ्या मुखांना साहाय्य होईल आणि तुम्ही काय करावे हे तुम्हास शिकवीन.

16 and he shall be thy spokesman to the people. And it shall come to pass, that he shall be to thee a mouth, and thou shall be to him as God.

१६आणि तो तुझ्यासाठी लोकांशी बोलेल; तो तुझे मुख होईल आणि त्याने काय बोलावे हे सांगणारा तू त्यास देवासारखा होशील.

17 And thou shall take this rod in thy hand, with which thou shall do the signs.

१७तू आपल्या हाती ही तुझी काठी घे. हिच्या योगे तू चिन्हे करशील.”

18 And Moses went and returned to Jethro his father-in-law, and said to him, Let me go, I pray thee, and return to my brothers who are in Egypt, and see whether they be yet alive. And Jethro said to Moses, Go in peace.

१८मग मोशे आपला सासरा इथ्रो याच्याकडे परत गेला. तो त्यास म्हणाला, “मला मिसरातील माझ्या भाऊबंदांकडे जाऊ द्या. ते अद्याप जिवंत आहेत की नाहीत ते मला पाहू द्या.” इथ्रो मोशेला म्हणाला, शांतीने जा.

19 And Jehovah said to Moses in Midian, Go, return into Egypt, for all the men are dead who sought thy life.

१९मिद्यान प्रांतात असताना परमेश्वर मोशेला म्हणाला, “आता मिसर देशात परत जा. जे लोक तुला ठार मारू पाहत होते ते आता मरण पावले आहेत.”

20 And Moses took his wife and his sons, and set them upon a donkey, and he returned to the land of Egypt. And Moses took the rod of God in his hand.

२०तेव्हा मोशेने आपली पत्नी व आपल्या मुलांना गाढवावर बसवले व त्यांना घेऊन तो मिसर देशाला माघारी जायल निघाला. तो देवाची काठी आपल्या हाती घेऊन चालला.

21 And Jehovah said to Moses, When thou go back into Egypt, see that thou do before Pharaoh all the wonders which I have put in thy hand, but I will harden his heart and he will not let the people go.

२१परमेश्वर मोशेला म्हणाला, तू मिसरात परत जाशील तेव्हा पाहा, जे सर्व चमत्कार मी तुझ्या हाती ठेवले आहे ते तू फारोपुढे करून दाखव. तथापि मी त्याचे मन कठीण करीन, आणि तो लोकांस जाऊ देणार नाही.

22 And thou shall say to Pharaoh, Thus says Jehovah, Israel is my son, my firstborn,

२२मग तू फारोला सांग की, परमेश्वर म्हणतो इस्राएल माझा पुत्र, माझा ज्येष्ठ पुत्र आहे.

23 and I have said to thee, Let my son go, that he may serve me, and thou have refused to let him go. Behold, I will slay thy son, thy firstborn.

२३परमेश्वर म्हणतो, मी तुला सांगत आहे की “तू माझ्या पुत्राला माझी उपासना करण्याकरता जाऊ दे!” जर तू त्यास जाऊ देण्याचे नाकारशील तर मी तुझ्या ज्येष्ठ पुत्राला ठार मारीन.

24 And it came to pass on the way at the lodging-place, that Jehovah met him, and sought to kill him.

२४मोशे प्रवासात असताना एके ठिकाणी मुक्कामासाठी थांबला. तेव्हा परमेश्वराने मोशेला त्या ठिकाणी गाठून त्यास ठार मारण्याचा प्रयत्न केला.

25 Then Zipporah took a flint, and cut off the foreskin of her son, and cast it at his feet. And she said, Surely a bridegroom of blood thou are to me.

२५परंतु सिप्पोराने एक गारगोटीची धारदार सुरी घेतली व तिने आपल्या मुलाची सुंता केली. मग तिने मुलांची अग्रत्वचा घेतली आणि ती मोशेच्या पायावर ठेवून ती त्यास म्हणाली, “खचीत तू माझा रक्ताने मिळवलेला पती आहेस.”

26 So he let him alone. Then she said, A bridegroom of blood thou are, because of the circumcision.

२६तेव्हा परमेश्वराने त्यास पीडण्याचे सोडले. रक्ताने मिळविलेला पती असे तिने सुंतेला उद्देशून म्हटले.

27 And Jehovah said to Aaron, Go into the wilderness to meet Moses. And he went, and met him on the mountain of God, and kissed him.

२७मग परमेश्वराने अहरोनाला सांगितले, “मोशेला भेटायला रानात जा.” तो गेला आणि देवाच्या डोंगरावर जाऊन मोशेला भेटला आणि त्याने त्याचे चुंबन घेतले.

28 And Moses told Aaron all the words of Jehovah with which he had sent him, and all the signs with which he had ordered him.

२८परमेश्वराने त्यास जे सर्वकाही सांगून पाठवले होते ते, जी सर्व चिन्हे करून दाखवायची आज्ञा दिली होती ती मोशेने अहरोनाला सांगितली.

29 And Moses and Aaron went and gathered together all the elders of the sons of Israel.

२९मग मोशे व अहरोन यांनी जाऊन इस्राएली वंशजांचे सर्व वडीलजन एकत्र जमवले.

30 And Aaron spoke all the words which Jehovah had spoken to Moses, and did the signs in the sight of the people.

३०नंतर परमेश्वराने मोशेला जे काही सांगितले होते ते सर्व अहरोनाने लोकांस कळवले; त्यांना चिन्हे करून दाखवली.

31 And the people believed. And when they heard that Jehovah had visited the sons of Israel, and that he had seen their affliction, then they bowed their heads and worshiped.

३१तेव्हा लोकांनी विश्वास ठेवला. परमेश्वराने इस्राएली घराण्याची भेट घेऊन त्यांचे दुःख पाहिले आहे हे त्यांनी ऐकले तेव्हा त्यांनी नमन करून त्याची उपासना केली.