Deuteronomy 31
1 And Moses went and spoke these words to all Israel.
Андин Муса берип һәммә Исраилға сөз қилди;
2 And he said to them, I am a hundred and twenty years old this day. I can no more go out and come in. And Jehovah has said to me, Thou shall not go over this Jordan.
у мундақ деди: «Мән бүгүн бир йүз жигирмә яшқа кирдим; әнди силәргә сәрдар яки башлиғучи болалмаймән. Пәрвәрдигар маңа: Сән бу Иордан дәриясидин өтмәйсән, дегән еди.
3 Jehovah thy God, he will go over before thee. He will destroy these nations from before thee, and thou shall dispossess them. Joshua, he shall go over before thee, as Jehovah has spoken.
Лекин Пәрвәрдигар Худайиңлар Өзи силәрни йетәкләп [дәриядин] өтүп, бу әлләрни алдиңларда вәйран қилиду; шуниң билән уларниң мал-мүлкини егиләйсиләр; Пәрвәрдигарниң ейтқинидәк, Йәшуа силәрниң алдиңларда башлап [дәриядин] өтиду.
4 And Jehovah will do to them as he did to Sihon and to Og, the kings of the Amorites, and to their land, whom he destroyed.
Пәрвәрдигар Сиһон билән Ог дегән икки Аморий падишаси вә уларниң зиминини һалак қилғандәк, у бу әлләргиму шундақ қилиду.
5 And Jehovah will deliver them up before you, and ye shall do to them according to all the commandment which I have commanded you.
Амма Пәрвәрдигар уларни қолуңларға тапшурғинида, мән силәргә тапилиған пүткүл әмир бойичә уларға муамилә қилисиләр.
6 Be strong and of good courage, fear not, nor be frightened at them, for Jehovah thy God, he it is who goes with thee. He will not leave thee, nor forsake thee.
Җүръәтлик вә қәйсәр болуңлар, уларниң алдида титримәңлар, улардин һеч қорқмаңлар; чүнки силәр билән биргә барғучи Пәрвәрдигар Худайиңлар Өзидур; У силәрдин ваз кәчмәйду, силәрни һәргиз ташливәтмәйду!».
7 And Moses called to Joshua, and said to him in the sight of all Israel, Be strong and of good courage. For thou shall go with this people into the land which Jehovah has sworn to their fathers to give them, and thou shall cause them to inherit it.
Андин Муса Йәшуани чақирип пүткүл Исраилниң көз алдида униңға сөз қилип: «Сән җүръәтлик вә қәйсәр болғин; чүнки бу хәлиқ Пәрвәрдигар уларниң ата-бовилириға қәсәм қилип беришкә вәдә қилған зиминға киргәндә сән улар билән биллә беришиң керәк; сән уларға уни егилитип мирас қилдурисән.
8 And Jehovah, he it is who goes before thee. He will be with thee. He will not fail thee, nor forsake thee. Fear not, neither be dismayed.
Мана, сениң алдиңда маңғучи Пәрвәрдигар Өзидур; У сән билән биллә болуп сәндин ваз кәчмәйду, сени һәргиз ташливәтмәйду! Сән қорқмиғин, паракәндә болма!» — деди.
9 And Moses wrote this law, and delivered it to the priests the sons of Levi, who bore the ark of the covenant of Jehovah, and to all the elders of Israel.
Муса бу қанунни йезип болуп, уни Пәрвәрдигарниң әһдә сандуғини көтиридиған Лавийниң әвлади болған каһинлар билән Исраилниң барлиқ ақсақаллириға тапшуруп бәрди.
10 And Moses commanded them, saying, At the end of every seven years, in the set time of the year of release, in the feast of tabernacles,
Муса уларға мундақ буйруди: — «Һәр йәттә жилниң ахирқи жилида, йәни азатлиқ жили дәп бекитилгән вақитта, «кәпиләр һейти» башланғанда,
11 when all Israel has come to appear before Jehovah thy God in the place which he shall choose, thou shall read this law before all Israel in their hearing.
Исраилниң һәммиси келип Пәрвәрдигар Худайиңниң һозурида җәм болуш үчүн у таллайдиған җайға жиғилғанда, уни аңлисун дәп пүткүл Исраилниң алдида бу қанунни оқуп берисән.
12 Assemble the people, the men and the women and the little ones, and thy sojourner who is within thy gates, that they may hear, and that they may learn, and fear Jehovah your God, and observe to do all the words of this law,
Шуниң үчүн [шу чағда] барлиқ хәлиқни, әр болсун, аял болсун, бала болсун, қовуқлириңниң ичидә туруватқан мусапир болсун, уларниң һәммиси аңлап, үгинип, Пәрвәрдигар Худайиңлардин қорқуп, бу қанунниң барлиқ сөзлирини тутуп униңға әмәл қилсун, дәп уларни жиққин.
13 and that their sons who have not known may hear, and learn to fear Jehovah your God as long as ye live in the land where ye go over the Jordan to possess it.
Шундақ болса, уларниң бу қанунни тонумиған балилириму уни аңлап үгинип, силәр егиләшкә Иордан дәриясидин өтүп баридиған зиминда яшиған барлиқ күнлиридә Пәрвәрдигар Худайиңлардин қорқидиған болиду».
14 And Jehovah said to Moses, Behold, thy days approach that thou must die. Call Joshua, and present yourselves in the tent of meeting, that I may give him a command. And Moses and Joshua went, and presented themselves in the tent of meeting.
Андин Пәрвәрдигар Мусаға сөз қилип: «Мана сениң өлидиған вақтиң йеқинлишип қалди. Әнди Йәшуани чақирғин, иккиңлар җамаәт чедириға берип шу йәрдә һазир болуңлар. Мән униңға вәзипә тапшуримән» деди. Шуниң билән Муса билән Йәшуа иккиси берип, җамаәт чедирида һазир болди.
15 And Jehovah appeared in the tent in a pillar of cloud, and the pillar of cloud stood over the door of the tent.
Пәрвәрдигар булут түврүгиниң ичидә көрүнди; булут түврүги чедирниң дәрвазисиниң үстидә тохтиди.
16 And Jehovah said to Moses, Behold, thou shall sleep with thy fathers. And this people will rise up, and play the harlot after the strange gods of the land where they go to be among them, and will forsake me, and break my covenant which I have made with them.
Пәрвәрдигар Мусаға мундақ деди: «Мана, сән ата-бовилириңниң қешида ухлаш алдида турисән; андин бу хәлиқ қозғилип, баридиған зиминдики ят илаһларға әгишип бузуқчилиқ қилип, Мени ташлап, Мән улар билән бағлиған әһдини бузиду.
17 Then my anger shall be kindled against them in that day, and I will forsake them, and I will hide my face from them, and they shall be devoured, and many evils and troubles shall come upon them, so that they will say in that day, Have not these evils come upon us because our God is not among us?
Шу вақитта Мениң ғәзивим уларға тутишип, Мән уларниму ташлап, улардин йүзүмни йошуримән. Улар жутуветилиду, көп балаю-апәт вә күлпәтләр бешиға чүшиду вә улар шу вақитта: «Шүбһисизки, Худайимиз аримизда болмиғини үчүн, бу балалар бешимизға чүшти» — дәйду.
18 And I will surely hide my face in that day for all the evil which they shall have wrought, in that they have turned to other gods.
Лекин Мән уларниң башқа илаһларға майил болуп әгишип, қилған һәммә рәзилликлири үчүн шу күни йүзүмни пүтүнләй йошуримән.
19 Now therefore write ye this song for you, and teach thou it the sons of Israel. Put it in their mouths, that this song may be a witness for me against the sons of Israel.
Әнди силәр өзүңлар үчүн бу ғәзәлни пүтүп, уни Исраилларға үгитиңлар; бу ғәзәлниң кейин Исраилларниң әйивигә Мән үчүн гувачи болуши үчүн уни уларниң ағзиға салғин.
20 For when I shall have brought them into the land which I swore to their fathers, flowing with milk and honey, and they shall have eaten and filled themselves, and grown fat, then they will turn to other gods, and serve them, and despise me, and break my covenant.
Чүнки Мән уларни Мән ата-бовилириға қәсәм билән вәдә қилған, сүт билән һәсәл еқип туридиған жутқа киргүзимән; андин улар йәп тоюп, сәмригәндә башқа илаһларға әгишип, уларниң қуллуғиға кириду вә Мени көзгә илмай әһдәмни бузиду.
21 And it shall come to pass, when many evils and troubles have come upon them, that this song shall testify before them as a witness, for it shall not be forgotten out of the mouths of their seed. For I know their imagination which they frame this day, before I have brought them into the land which I swore.
Амма шундақ болидуки, көп балаю-апәтләр билән күлпәтләр уларниң бешиға чүшкинидә, бу ғәзәл уларни әйипләп гува бериду; чүнки бу ғәзәл уларниң әвлатлириниң ағзида унтулмайду. Чүнки Мән уларни уларға қәсәм билән вәдә қилған зиминға техи киргүзмәйла уларниң немә хиял қиливатқинини убдан билимән».
22 So Moses wrote this song the same day, and taught it to the sons of Israel.
Шуларни дәп, Муса шу күни бу ғәзәлни йезип, Исраилларға үгәтти.
23 And he gave Joshua the son of Nun a command, and said, Be strong and of good courage, for thou shall bring the sons of Israel into the land which I swore to them, and I will be with thee.
Андин [Пәрвәрдигар] Нунниң оғли Йәшуаға: «Җүръәтлик вә қәйсәр болғин, чүнки сән Мән Исраилларға қәсәм билән вәдә қилған зиминға уларни башлап кирисән вә Мән сән билән биллә болимән» дәп әмир қилди.
24 And it came to pass, when Moses had made an end of writing the words of this law in a book, until they were finished,
Муса бу қанунниң сөзлирини бир китапқа пүтүнләй йезип болғандин кейин
25 that Moses commanded the Levites, who bore the ark of the covenant of Jehovah, saying,
у Пәрвәрдигарниң әһдә сандуғини көтирип маңған Лавийларға буйруп мундақ деди:
26 Take this book of the law, and put it by the side of the ark of the covenant of Jehovah your God, that it may be there for a witness against thee.
— Бу қанун китавини силәрниң әйивиңләргә гувачи болуп туруши үчүн Пәрвәрдигар Худайиңларниң әһдә сандуғиниң йениға қоюңлар.
27 For I know thy rebellion, and thy stiff neck. Behold, while I am yet alive with you this day, ye have been rebellious against Jehovah, and how much more after my death?
Чүнки мән силәрниң асий вә бойнуңлар қаттиқ екәнлигиңларни билимән. Мана, мән техи араңларда тирик турсам Пәрвәрдигарға асийлиқ қилип кәлдиңлар; өлүмүмдин кейин силәр техиму шундақ қилисиләр!
28 Assemble to me all the elders of your tribes, and your officers, that I may speak these words in their ears, and call heaven and earth to witness against them.
Мән уларниң қулақлириға бу сөзләрниң һәммисини аңлитишим үчүн, шундақла йәр билән асманни уларниң әйивигә гувачи болушқа чақиришим үчүн әнди мениң алдимға қәбилилириңларниң һәммә ақсақаллири вә әмәлдарлирини жиғиңлар.
29 For I know that after my death ye will utterly corrupt yourselves, and turn aside from the way which I have commanded you. And evil will befall you in the latter days, because ye will do that which is evil in the sight of Jehovah, to provoke him to anger through the work of your hands.
Чүнки өлүмүмдин кейин силәрниң түптин бузулуп, мән силәргә әмир қилған йолдин чәтнәп кетидиғиниңларни билимән. Шуниң билән күнләрниң ахирида күлпәтләр бешиңларға чүшиду; чүнки силәр Пәрвәрдигарниң нәзиридә рәзил болғанни қилип, қоллириңларниң ишлири билән униң ғәзивини қозғайсиләр».
30 And Moses spoke in the ears of all the assembly of Israel the words of this song, until they were finished:
Андин Муса Исраилларниң пүткүл җамаити алдида бу ғәзәлниң текстини баштин-ахирғичә оқуп бәрди: —
