Daniel 8
1 In the third year of the reign of king Belshazzar a vision appeared to me, even to me, Daniel, after that which appeared to me at the first.
Падиша Бәлшазар тәхткә олтирип үчинчи жили, мәнки Даниял иккинчи бир ғайипанә аламәтни көрдүм.
2 And I saw in the vision, now it was so, that when I saw, I was in Shushan the palace, which is in the province of Elam, and I saw in the vision, and I was by the river Ulai.
Ғайипанә көрүнүштә, өзүмни Елам өлкисидики Шушан қәлъәсидә көрдүм. Көрүнүштә мән Улай чоң өстиңи бойида едим.
3 Then I lifted up my eyes, and saw, and, behold, there stood before the river a ram which had two horns. And the two horns were high, but one was higher than the other, and the higher came up last.
Бешимни көтирип қарисам, икки мүңгүзи бар бир қочқарниң чоң өстәң алдида турғанлиғини көрдүм. Униң мүңгүзи егиз болуп, бир мүңгүз йәнә биридин егиз еди; егизрәк болған мүңгүз йәнә бирисидин кейинрәк өсүп чиққан еди.
4 I saw the ram pushing westward, and northward, and southward, and no beasts could stand before him, nor was there any that could deliver out of his hand, but he did according to his will, and magnified himself.
Мән қочқарниң ғәрип, шимал вә җәнуп тәрәпләргә үсүватқинини көрдүм. Һеч қандақ һайван униңға тәң келәлмәйтти вә һеч ким һеч кимни униң чаңгилидин қутқузалмайтти. У немә қилишни халиса, шуни қилатти, барғансери һәйвәтлик болуп кетивататти.
5 And as I was considering, behold, a he-goat came from the west over the face of the whole earth, and did not touch the ground. And the goat had a notable horn between his eyes.
Мән бу тоғрилиқ ойлавататтим, мана, ғәрип тәрәптин бир текә путлири йәргә тәгмигән һалда пүтүн җаһанни кезип жүгүрүп кәлди. Униң икки көзи арисиға көрүнәрлик чоң бир мүңгүз өсүп чиққан еди.
6 And he came to the ram that had the two horns, which I saw standing before the river, and ran upon him in the fury of his power.
У мән дәсләп көргән һелиқи өстәң бойида турған икки мүңгүзлүк қочқарға қарап қәһри билән шиддәтлик етилди.
7 And I saw him come close to the ram. And he was moved with anger against him, and smote the ram, and broke his two horns. And there was no power in the ram to stand before him, but he cast him down to the ground, and trampled upon him. And there was none that could deliver the ram out of his hand.
Мән униң қочқарға йеқин келип, ғәзәп билән қочқарни үсүп икки мүңгүзини сундуривәткәнлигини көрдүм. Қочқарниң қаршилиқ көрсәткидәк мадари қалмиған еди, текә уни йәргә жиқитип, дәссәп-чәйлиди, текиниң чаңгилидин уни қутқузивалидиған адәм чиқмиди.
8 And the he-goat magnified himself exceedingly. And when he was strong, the great horn was broken, and instead of it there came up four notable horns toward the four winds of heaven.
Текә барғансери һәйвәтлик болуп кәтти; лекин у хелә күчийип болғанда, чоң мүңгүзи сунуп чүшүп, әслидики җайидин асмандики төрт шамалға қарап туридиған, көзгә көрүнәрлик төрт мүңгүз өсүп чиқти.
9 And out of one of them came forth a little horn, which grew exceedingly great, toward the south, and toward the east, and toward the glorious land.
Бу төрт мүңгүзниң ичидики биридин йәнә бир мүңгүз өсүп чиқти. У кичик мүңгүз өсүп интайин һәйвәтлик болди, җәнуп, шәриқ тәрәпләргә вә «гөзәл зимин»ға қарап тәсир күчини кеңәйтти.
10 And it grew great, even to the host of heaven. And it cast down some of the host and of the stars to the ground, and trampled upon them.
У интайин һәйвәтлик болуп, һәтта самавий қошундикиләргә һуҗум қилғидәк дәриҗигә йәтти, самавий қошундикиләрдин вә юлтузлардин бир мунчисини йәргә ташлап, уларниң үстигә дәссиди
11 Yea, it magnified itself, even to the Prince of the host. And it took away from him the continual burnt offering, and the place of his sanctuary was cast down.
(у толиму мәғрурлинип, һәтта самавий қошунниң Сәрдари билән тәң болмақчи болуп, ибадәтханида Сәрдарға атап күндилик қурбанлиқ сунушни әмәлдин қалдурди, һәмдә Сәрдарниң ибадәтханисидики «муқәддәс җай»ни вәйран қиливәтти.
12 And the host was given over to it together with the continual burnt offering through transgression. And it cast down truth to the ground, and it did its pleasure and prospered.
Асийлиқ түпәйлидин Худаниң хәлқи вә күндилик қурбанлиқ чоң мүңгүзгә тапшурулиду). У һәқиқәтни аяқ асти қилиду; униң барлиқ ишлири наһайити оңушлуқ болди.
13 Then I heard a holy one speaking, and another holy one said to that certain one who spoke, How long shall be the vision of the continual burnt offering, and the transgression that make desolate, to give both the sanctuary and the host to be trodden under foot?
Кәйнидин, бир муқәддәс [пәриштиниң] сөз қилғанлиғини аңлидим, шуниң билән йәнә бир муқәддәс [пәриштә] сөз қилған [пәриштидин]: — Ғайипанә аламәттә көрүнгән бу вақиәләр, йәни «вәйран қилғучи» асийлиқ, күндилик қурбанлиқниң әмәлдин қалдурулуши, һәмдә муқәддәс ибадәтханидики «муқәддәс җай»ниң һәм Худаниң хәлқиниң аяқ асти қилиниши қанчилик вақит давамлишиду? — дәп сориғанлиғини аңлидим.
14 And he said to me, To two thousand and three hundred evenings and mornings. Then the sanctuary shall be cleansed.
Һелиқи пәриштә маңа җававән: — Бу ишлар икки миң үч йүз кечә-күндүз давамлишиду. Бу мәзгилдин кейин муқәддәс ибадәтханидики «муқәддәс җай» пакизлинип әслигә кәлтүрүлиду, — деди.
15 And it came to pass, when I, even I Daniel, had seen the vision, that I sought to understand it, and, behold, there stood before me someone as the appearance of a man.
Бу ғайипанә көрүнүшни көргәндин кейин, мәнки Даниял униң мәнасини ойлаватқинимда, мана, алдимда адәмниң қияпитидә бириси пәйда болуп өрә турди.
16 And I heard a man's voice between the banks of the Ulai, which called, and said, Gabriel, make this man to understand the vision.
Улай өстиңиниң оттурисидин: — Әй Җәбраил, бу адәмгә ғайипанә аламәтни чүшәндүрүп бәр, — дегән бир адәмниң күчлүк авазини аңлидим.
17 So he came near where I stood. And when he came, I was frightened, and fell upon my face. But he said to me, Understand, O son of man, for the vision belongs to the time of the end.
[Җәбраил] йенимға кәлди. Кәлгәндә, мән наһайити қорқуп кетип йәргә жиқилип дүм чүштүм. У маңа: — Әй инсан оғли, сән шуни чүшинишиң керәкки, бу ғайипанә аламәт ахир заман тоғрисидидур, — деди.
18 Now as he was speaking with me, I fell into a deep sleep with my face toward the ground, but he touched me, and set me upright.
У гәп қиливатқанда мән беһош һалда йәрдә дүм ятаттим. Лекин у маңа шундақ бир йеник тегипла мени турғузди вә маңа мундақ деди: —
19 And he said, Behold, I will make thee know what shall be in the latter time of the indignation, for it belongs to the appointed time of the end.
«Мән һазир саңа [Худаниң] ғәзиви кәлгән мәзгилдә кейинки ишларниң қандақ болидиғанлиғини көрситип берәй. Чүнки бу ғайипанә аламәт заманларниң бекитилгән ахирқи нуқтиси тоғрисидидур.
20 The ram which thou saw, that had the two horns, they are the kings of Media and Persia.
Сән көргән икки мүңгүзлүк қочқар Медиа билән Парс падишалирини көрситиду.
21 And the rough he-goat is the king of Greece. And the great horn that is between his eyes is the first king.
Явайи текә болса Гретсийә падишалиғи болуп, көзиниң оттурисидки көзгә көрүнәрлик мүңгүз болса, униң биринчи падишасидур.
22 And as for that which was broken, in the place of which four stood up, four kingdoms shall stand up out of the nation, but not with his power.
У мүңгүз сунуп кәткәндин кейин орнидин өсүп чиққан һелиқи төрт мүңгүз бу әлниң төрт падишалиққа бөлүнидиғанлиғини көрситиду. Бирақ уларниң күчи биринчи падишалиққа йәтмәйду.
23 And in the latter time of their kingdom, when the transgressors have come to the full, a king of fierce countenance, and understanding hidden things, shall stand up.
Бу падишалиқларниң ахирқи мәзгилидә, асийлиқ қилғучиларниң гунайи тошуши билән толиму номуссиз, чигиш мәсилиләрни бир тәрәп қилалайдиған бир падиша мәйданға чиқиду.
24 And his power shall be mighty, but not by his own power, and he shall destroy amazingly, and shall prosper and do his pleasure. And he shall destroy the mighty ones and the holy people.
Униң күчи хелә зор болиду, лекин әмәлийәттә бу күч өзлүгидин чиқмайду; у мисли көрүлмигән вәйранчилиқни кәлтүрүп чиқириду. Униң ишлири җәзмән оңушлуқ болуп, немини халиса шуни қилалайду. У күчлүкләрни вә [Худаниң] муқәддәс мөмин хәлқини йоқитиду.
25 And through his policy he shall cause deceit to prosper in his hand, and he shall magnify himself in his heart. And he shall destroy many in their security. He shall also stand up against the Prince of princes, but he shall be broken without a hand.
Өз устатлиғи билән униң назарити астида һәр қандақ һейлә-микирлик хелә ронақ тапиду. У көңлидә тәкәббурлишип өзини чоң тутиду; башқиларниң өзлирини бехәтәр һес қилған вақтидин пайдилинип туюқсиз зәрб қилип нурғун кишиләрни һалак қилиду; у һәтта очуқтин очуқ «Әмирләрниң Әмри»гә қарши чиқиду. Лекин у ахирда инсанларниң қолисиз һалак қилиниду.
26 And the vision of the evenings and mornings which has been told is true. But shut thou up the vision, for it belongs to many days to come.
Саңа аян қилинған, ахшамдин әтигәнгичә давамлашқан бу ғайипанә аламәт әмәлгә ашмай қалмайду. Лекин сән уни вақтинчә мәхпий тут. Чүнки у көп күнләр кейинки кәлгүси һәққидидур».
27 And I, Daniel, fainted, and was sick certain days. Then I rose up, and did the king's business. And I wondered at the vision, but none understood it.
Мәнки Даниял мағдурумдин қелип, бир нәччә күн ағрип йетип қалдим. Кейин орнумдин туруп йәнила падишаниң ишлирида болдум. Лекин бу ғайипанә аламәт көңлүмни паракәндә қиливәткән еди. Униң мәнасини йешәләйдиған адәм йоқ еди.
