Daniel 3
1 Nebuchadnezzar the king made an image of gold, whose height was sixty cubits, and the breadth of it six cubits. He set it up in the plain of Dura, in the province of Babylon.
Nagpabuhat si Haring Nebucadnezar ug usa ka estatuwa nga bulawan nga may 60 ka cubit ang gitas-on ug unom ka cubit ang gilapdon. Gipahimutang niya kini sa Kapatagan sa Dura sa probinsya sa Babilonia.
2 Then Nebuchadnezzar the king sent to gather together the satraps, the deputies, and the governors, the judges, the treasurers, the counselors, the sheriffs, and all the rulers of the provinces, to come to the dedication of the image which Nebuchadnezzar the king had set up.
Unya nagpadala ug mga mensahe si Nebucadnezar aron sa pagtigom sa mga gobernador sa probinsya, mga gobernador sa rehiyon, ug ang mga gobernador sa lungsod, uban ang mga magtatambag, mga tinugyanan sa salapi, mga maghuhukom, mga pangulong maghuhukom, ug ang tanang mga pangulong opisyal sa mga probinsya aron motambong sa paghalad sa estatuwa nga iyang gipahimutang.
3 Then the satraps, the deputies, and the governors, the judges, the treasurers, the counselors, the sheriffs, and all the rulers of the provinces, were gathered together to the dedication of the image that Nebuchadnezzar the king had set up, and they stood before the image that Nebuchadnezzar had set up.
Unya nagtigom ang mga gobernador sa probinsya, mga gobernador sa rehiyon, ug mga gobernador sa lungsod, uban ang mga magtatambag, mga tinugyanan sa salapi, mga maghuhukom, mga pangulong maghuhukom, ug ang tanang mga pangulong opisyal sa mga probinsya sa paghalad sa estatuwa nga gipahimutang ni Nebucadnezar. Nagtindog sila atubangan niini.
4 Then the herald cried aloud, To you it is commanded, O peoples, nations, and languages,
Unya misinggit ang tigbalita, “Gimandoan kamo, O katawhan, mga kanasoran, ug mga pinulongan,
5 that at what time ye hear the sound of the cornet, flute, harp, sackbut, psaltery, dulcimer, and all kinds of music, ye fall down and worship the golden image that Nebuchadnezzar the king has set up.
nga sa takna nga madungog ninyo ang mga huni sa mga budyong, mga plawta, mga kudyapi, mga lira, mga alpa, ug sa ubang matang sa mga plawta, ug sa tanang matang sa tulunggon, kinahanglan moluhod kamo ug mohapa atubangan sa estatuwa nga bulawan nga gipahimutang ni Haring Nebucadnezar.
6 And he who does not fall down and worship shall the same hour be cast into the midst of a burning fiery furnace.
Si bisan kinsa nga dili moluhod ug mosimba niana gayong taknaa, itambog dayon didto sa nagdilaab nga hudno.”
7 Therefore at that time, when all the peoples heard the sound of the cornet, flute, harp, sackbut, psaltery, and all kinds of music, all the peoples, the nations, and the languages, fell down and worshiped the golden image that Nebuchadnezzar the king had set up.
Busa sa pagkadungog sa katawhan sa mga huni sa mga budyong, sa mga plawta, sa mga kudyapi, sa mga lira, sa mga alpa, ug sa ubang matang sa mga plawta ug sa tanang matang sa tulunggon, ang tanang katawhan, mga kanasoran ug mga pinulongan nangluhod ug nanghapa atubangan sa estatuwa nga bulawan nga gipahimutang ni haring Nebucadnezar.
8 Therefore at that time certain Chaldeans came near, and brought accusation against the Jews.
Niadto gayong tungora adunay pipila ka mga Caldihanon nga miduol ug mipasaka ug sumbong batok sa mga Judio.
9 They answered and said to Nebuchadnezzar the king, O king, live forever.
Miingon sila ngadto kang haring Nebucadnezar, “Oh Hari, mabuhi ka unta hangtod sa kahangtoran!
10 Thou, O king, have made a decree, that every man who shall hear the sound of the cornet, flute, harp, sackbut, psaltery, and dulcimer, and all kinds of music, shall fall down and worship the golden image.
Ikaw, O Hari nagpakanaog ug usa ka kasugoan nga ang matag tawo nga makadungog sa mga huni sa mga budyong, sa mga plawta, sa mga kudyapi, sa mga alpa, ug sa ubang matang sa mga plawta, ug sa tanang matang sa tulunggon, kinahanglan moluhod ug mohapa atubangan sa estatuwa nga bulawan.
11 And he who does not fall down and worship, shall be cast into the midst of a burning fiery furnace.
Si bisan kinsa nga dili moluhod ug mosimba kinahanglan itambog dayon didto sa nagdilaab nga hudno.
12 There are certain Jews whom thou have appointed over the affairs of the province of Babylon: Shadrach, Meshach, and Abednego. These men, O king, have not regarded thee. They do not serve thy gods, nor worship the golden image which thou have set up.
Karon adunay pipila ka mga Judio nga imong gipili nga pangulo sa probinsya sa Babilonia; sila si Sadrac, si Mesac ug si Abednego. Kining mga tawhana wala mipatalinghog kanimo, O hari. Wala sila misimba o mialagad sa imong mga dios, o mihapa atubangan sa estatuwa nga bulawan nga imong gipahimutang.”
13 Then Nebuchadnezzar in his rage and fury commanded to bring Shadrach, Meshach, and Abednego. Then they brought these men before the king.
Unya nasuko pag-ayo ug naglagot si Nebucadnezar ug mimando nga dad-on ngadto kaniya si Sadrac, si Mesac, ug si Abednego. Busa gidala nila kining mga tawhana sa atubangan sa hari.
14 Nebuchadnezzar answered and said to them, Is it of purpose, O Shadrach, Meshach, and Abednego, that ye do not serve my god, nor worship the golden image which I have set up?
Miingon si Nebucadnezar kanila, “Nakahukom na ba gayod kamo Sadrac, Mesac, ug Abednego, nga dili kamo mosimba sa akong mga dios o mohapa atubangan sa estatuwa nga bulawan nga akong gipahimutang?
15 Now if ye be ready that at what time ye hear the sound of the cornet, flute, harp, sackbut, psaltery, and dulcimer, and all kinds of music, ye fall down and worship the image which I have made, well. But if ye do not worship, ye shall be cast the same hour into the midst of a burning fiery furnace. And who is that god who shall deliver you out of my hands?
Karon kung andam na kamo moluhod ug mohapa atubangan sa estatuwa nga akong gibuhat sa dihang madungog ninyo ang mga huni sa mga budyong, sa mga plawta, sa mga kudyapi, sa mga lira, sa mga alpa, ug sa ubang matang sa mga plawta, ug sa tanang matang sa tulunggon, walay angay nga dangatan sa tanan. Apan kung dili kamo mosimba, itambog dayon kamo didto sa nagdilaab nga hudno. Kinsa man ang dios nga makaluwas kaninyo gikan sa akong mga kamot?”
16 Shadrach, Meshach, and Abednego answered and said to the king, O Nebuchadnezzar, we have no need to answer thee in this matter.
Gitubag ni Sadrac, Mesac, ug Abednego ang hari, “O Nebucadnezar, dili na kami kinahanglan motubag pa kanimo bahin niini.
17 If it be so, our God whom we serve is able to deliver us from the burning fiery furnace, and he will deliver us out of thy hand, O king.
Kung aduna may tubag, mao kini nga ang among Dios nga among gialagaran makahimo sa pagluwas kanamo gikan sa nagdilaab nga hudno, ug luwason niya kami gikan sa imong kamot, O hari.
18 But if not, be it known to thee, O king, that we will not serve thy gods, nor worship the golden image which thou have set up.
Apan kung dili, sayri usab O hari, nga dili kami mosimba sa imong mga dios, ug dili kami mohapa ngadto sa estatuwa nga bulawan nga imong gipahimutang.”
19 Then Nebuchadnezzar was full of fury, and the form of his visage was changed against Shadrach, Meshach, and Abednego. Therefore he spoke, and commanded that they should heat the furnace seven times more than it was accustomed to be heated.
Unya misamot ang kapungot ni Nebucadnezar; nausab ang iyang panagway batok kang Sadrac, Mesac, ug Abednego. Nagmando siya nga painiton pa ang hudno kapito ka pilo kay sa naandan niini nga kainiton.
20 And he commanded certain mighty men who were in his army to bind Shadrach, Meshach, and Abednego, and to cast them into the burning fiery furnace.
Unya gisugo niya ang pipila ka kusgan nga mga lalaki sa iyang kasundalohan nga gapuson sila si Sadrac, si Mesac, ug si Abednego ug sa pagtambog kanila didto sa nagdilaab nga hudno.
21 Then these men were bound in their coats, their tunics, and their head coverings, and their other garments, and were cast into the midst of the burning fiery furnace.
Gigapos sila nga nagsul-ob gihapon sa ilang mga kupo, mga bisti, mga purong, ug uban pang mga sapot, ug gitambog sila ngadto sa nagdilaab nga hudno.
22 Therefore because the king's commandment was urgent, and the furnace very hot, the flame of the fire killed those men who took up Shadrach, Meshach, and Abednego.
Tungod kay gipatuman man gayod ang mando sa hari ug labihan na kainit ang hudno, nakapatay ang kalayo sa mga lalaki nga nagtambog kang Sadrac, Mesac, ug Abednego.
23 And these three men, Shadrach, Meshach, and Abednego, fell down bound into the midst of the burning fiery furnace.
Kining tulo ka lalaki, si Sadrac, si Mesac, ug si Abednego, gitambog nga ginapos didto sa nagdilaab nga hudno.
24 Then Nebuchadnezzar the king was astonished, and rose up in haste. He spoke and said to his counselors, Did we not cast three men bound into the midst of the fire? They answered and said to the king, True, O king.
Unya natingala si haring Nebucadnezar ug midali pagtindog. Nangutana siya sa iyang mga magtatambag, “Dili ba tulo man ka tawong ginapos ang atong gitambog sa kalayo?” Gitubag nila ang hari, “Tinuod kana, O hari.”
25 He answered and said, Lo, I see four men loose, walking in the midst of the fire, and they have no harm. And the appearance of the fourth is like a son of the gods.
Miingon siya, “Apan upat ka tawo ang akong nakita nga walay gapos nga naglakawlakaw taliwala sa kalayo, ug wala sila maunsa. Ang kahayag sa ikaupat sama sa anak sa mga dios.”
26 Then Nebuchadnezzar came near to the mouth of the burning fiery furnace. He spoke and said, Shadrach, Meshach, and Abednego, ye servants of the Most High God, come forth, and come here. Then Shadrach, Meshach, and Abednego came forth out of the midst of the fire.
Unya mipaduol si Nebucadnezar sa pultahan sa nagdilaab nga hudno ug gitawag niya sila, “Gawas kamo Sadrac, Mesac, ug Abednego, mga alagad sa Dios nga Labing Halangdon! Duol ngari!” Unya nanggawas sa kalayo si Sadrac, si Mesac, ug si Abednego.
27 And the satraps, the deputies, and the governors, and the king's counselors, being gathered together, saw these men, that the fire had no power upon their bodies, nor was the hair of their head singed. Neither were their coats changed, nor had the smell of fire passed on them.
Ang mga gobernador sa probinsya, mga gobernador sa rehiyon, ug uban pang mga gobernador, ug ang mga magtatambag sa hari nga nagtigom didto nakakita niining mga tawhana. Ang kalayo wala makapaso sa ilang mga lawas; wala masunog ang ilang mga buhok; ug wala maunsa ang ilang mga bisti; ug wala gani sila nanimahong aso.
28 Nebuchadnezzar spoke and said, Blessed be the God of Shadrach, Meshach, and Abednego, who has sent his agent, and delivered his servants who trusted in him, and have changed the king's word, and have yielded their bodies, that they might not serve nor worship any god, except their own God.
Miingon si Nebucadnezar, “Daygon nato ang Dios ni Sadrac, ni Mesac, ug ni Abednego, nga nagpadala sa iyang mensahero ug naghatag sa iyang mensahe ngadto sa iyang mga alagad. Nagsalig sila kaniya sa dihang wala nila tumana ang akong mando, ug gitugyan nila ang ilang mga lawas kay sa pagsimba o paghapa sa bisan unsang dios gawas sa ilang Dios.
29 Therefore I make a decree, that every people, nation, and language, which speaks anything amiss against the God of Shadrach, Meshach, and Abednego, shall be cut in pieces, and their houses shall be made a dunghill, because there is no other god who is able to deliver after this sort.
Busa nagpakanaog ako ug kasugoan nga si bisan kinsa nga mga tawo, mga nasod, o mga pinulongan ang magpasipala sa Dios ni Sadrac, ni Mesac, ug ni Abednego tagodtagoron gayod, ug kinahanglan panggun-obon ang ilang mga pinuy-anan tungod kay walay laing dios nga makaluwas sama niini.”
30 Then the king promoted Shadrach, Meshach, and Abednego in the province of Babylon.
Unya gipatas-an sa hari ang katungdanan ni Sadrac, ni Mesac, ug ni Abednego sa probinsya sa Babilonia.
