Acts 18
1 And after these things Paul having separated from Athens, he came to Corinth.
Potem Paweł opuścił Ateny i przybył do Koryntu.
2 And having found a certain Jew named Aquila, a man of Pontus by origin, who recently came from Italy, and his wife Priscilla, because Claudius arranged for all the Jews to separate from Rome, he came to them.
Spotkał tam pewnego Żyda, imieniem Akwila, rodem z Pontu, który niedawno przybył z Italii razem ze swoją żoną Pryscyllą (ponieważ Klaudiusz zarządził, żeby wszyscy Żydzi opuścili Rzym), i poszedł do nich;
3 And because he was of the same craft, he abode with them, and was working, for they were of the tentmakers craft.
A ponieważ znał to samo rzemiosło, zamieszkał u nich i pracował. Zajmowali się bowiem wyrobem namiotów.
4 And he was discoursing in the synagogue every sabbath, and was persuading Jews and Greeks.
W każdy szabat rozprawiał w synagodze i przekonywał i Żydów, i Greków.
5 And when both Silas and Timothy came down from Macedonia, Paul was being held by the Spirit, fully testifying to the Jews, Jesus the Christ.
A gdy przyszli z Macedonii Sylas i Tymoteusz, Paweł był napierany w duchu i świadczył Żydom, że Jezus jest Chrystusem.
6 But when they opposed and slandered him, having shaken out his clothes, he said to them, Your blood is upon your heads. I am clean. From henceforth I will go to the Gentiles.
Lecz gdy się sprzeciwiali i bluźnili, otrząsnął szaty i powiedział do nich: Krew wasza na waszą głowę, ja jestem czysty. Od tej chwili pójdę do pogan.
7 And having departed from there, he went into the house of a certain man named Justus, who worships God, whose house was adjoining the synagogue.
Odszedł stamtąd i wszedł do domu pewnego [człowieka], imieniem Justus, który czcił Boga, a którego dom przylegał do synagogi.
8 And Crispus, the synagogue ruler, believed in the Lord with his whole household, and many of the Corinthians who heard believed, and were immersed.
A przełożony synagogi, Kryspus, uwierzył w Pana wraz z całym swoim domem. Także wielu Koryntian, którzy słuchali, uwierzyło i zostało ochrzczonych.
9 And the Lord spoke to Paul by a vision at night, Fear not, but speak, and be not silent,
Wtedy w nocy Pan powiedział do Pawła w widzeniu: Nie bój się, lecz mów i nie milcz;
10 because I am with thee, and no man will lay upon thee to harm thee, because many people are for me in this city.
Bo ja jestem z tobą i nikt się na ciebie nie targnie, aby cię skrzywdzić. Mam bowiem liczny lud w tym mieście.
11 And he remained a year and six months, teaching the word of God among them.
I mieszkał tam przez rok i sześć miesięcy, nauczając u nich słowa Bożego.
12 But Gallio being proconsul of Achaia, the Jews with one accord attacked Paul and brought him to the judgment seat,
A gdy Gallio był prokonsulem w Achai, Żydzi jednomyślnie powstali przeciw Pawłowi i przyprowadzili go przed sąd;
13 saying, This man is persuading men to worship God against the law.
Mówiąc: On namawia ludzi, aby niezgodnie z prawem czcili Boga.
14 But when Paul was going to open his mouth, Gallio said to the Jews, If therefore indeed it were some crime or evil reckless deed, O ye Jews, I would have tolerated you according to the matter.
Kiedy Paweł miał już otworzyć usta, Gallio powiedział do Żydów: O Żydzi, gdyby się działo bezprawie albo jakaś niegodziwość, znosiłbym was, jak należy;
15 But if it is an issue about a word and names and the law from you, look ye yourselves, for I do not intend to be a judge of these things.
Lecz jeśli spór dotyczy słów, imion i waszego prawa, sami [to] rozpatrzcie. Ja bowiem nie chcę być sędzią w tych [sprawach].
16 And he drove them from the judgment seat.
I wypędził ich z sądu.
17 But all the Greeks, having taken Sosthenes the synagogue ruler, were beating him in front of the judgment seat. And Gallio was not going to judge, even of these things.
Wtedy wszyscy Grecy schwytali Sostenesa, przełożonego synagogi, i bili go przed sądem, lecz Gallio na to nie zważał.
18 But Paul, who still remained considerable days with the brothers, having separated, sailed away to Syria (and with him Priscilla and Aquila), having shaved his head in Cenchrea, for he had a vow.
A Paweł mieszkał tam jeszcze przez wiele dni, potem pożegnał się z braćmi i popłynął do Syrii, a z nim Pryscylla i Akwila. W Kenchrach ostrzygł głowę, bo złożył ślub.
19 And he came to Ephesus and left behind those there, but having entered into the synagogue himself, he discoursed with the Jews.
Potem przybył do Efezu i tam ich zostawił. Sam zaś wszedł do synagogi i rozprawiał z Żydami.
20 And when they asked him to remain on more time with them, he did not consent,
A gdy go prosili, żeby u nich pozostał dłużej, nie zgodził się;
21 but separated from them, having said, I must definitely keep the coming feast at Jerusalem, but I will return again to you, God willing. And he launched from Ephesus.
Ale żegnając się z nimi, powiedział: Nadchodzące święto muszę koniecznie obchodzić w Jerozolimie, lecz jeśli taka będzie wola Boga, wrócę do was. I odpłynął z Efezu.
22 And after coming down to Caesarea, having gone up and greeted the church, he went down to Antioch.
Po przybyciu do Cezarei udał się [do Jerozolimy], gdzie pozdrowił kościół, a potem odszedł do Antiochii.
23 And after spending some time, he departed, passing through the region of Galatia and Phrygia, successively, strengthening all the disciples.
Mieszkał [tam] przez pewien czas i wyruszył, przemierzając krainę galacką i Frygię i umacniając wszystkich uczniów.
24 Now a certain Jew named Apollos, an Alexandrian by origin, an eloquent man, came to Ephesus, being mighty in the scriptures.
A do Efezu przybył pewien Żyd, imieniem Apollos, rodem z Aleksandrii, człowiek wymowny i biegły w Piśmie.
25 This was a man who was instructed in the way of the Lord. And being fervent in the Spirit, he was speaking and teaching accurately the things about the Lord, knowing only the immersion of John.
Był on obeznany z drogą Pana, a pałając duchem, mówił i nauczał starannie o Panu, wiedząc tylko o chrzcie Jana.
26 And this man began to speak boldly in the synagogue, but when Aquila and Priscilla heard him, they took him aside, and expounded to him the way of God more accurately.
Zaczął on odważnie mówić w synagodze. Gdy go usłyszeli Akwila i Pryscylla, przyjęli go do siebie i dokładniej wytłumaczyli drogę Boga.
27 And when he intended to pass through into Achaia, the brothers wrote, having encouraged the disciples to receive him, who, when he arrived, assisted much those who believed through the grace.
Kiedy chciał udać się do Achai, bracia go zachęcili i napisali do uczniów, aby go przyjęli. Gdy [tam] przybył, bardzo pomagał tym, którzy uwierzyli dzięki łasce [Bożej].
28 For he forcibly refuted the Jews in public, demonstrating by the scriptures Jesus to be the Christ.
Dzielnie bowiem przekonywał Żydów, publicznie dowodząc z Pisma, że Jezus jest Chrystusem.
