Spreuken 25

1 Dit zijn ook spreuken van Salomo, die de mannen van Hizkia, den koning van Juda, uitgeschreven hebben.

Auch dies sind Sprüche Salomos, die aufgezeichnet von den Männern Hizkias, des Herrschers über Juda.

2 Het is Gods eer een zaak te verbergen; maar de eer der koningen een zaak te doorgronden.

Für Gott ist's eine Ehre, geheimnisvolle Worte auszusprechen; dagegen ist es eine Ehre für die Könige, Befehle unzweideutig auszugeben.

3 Aan de hoogte des hemels, en aan de diepte der aarde, en aan het hart der koningen is geen doorgronding.

Gleichwie des Himmels Höhe und der Erde Tiefe, so unerforschlich ist auch eines Königs Herz.

4 Doe het schuim van het zilver weg, en er zal een vat voor den smelter uitkomen;

Entfernt man Schlacken aus dem Silber, dann gelingt dem Goldschmied ein Gefäß.

5 Doe den goddelozen weg van het aangezicht des konings, en zijn troon zal door gerechtigheid bevestigd worden.

Entferne Frevler aus des Königs Dienst, dann hat sein Thron Bestand durch die Gerechtigkeit.

6 Praal niet voor het aangezicht des konings, en sta niet in de plaats der groten;

Vor einem König prunke nicht! Tritt nimmer auf den Platz der Großen!

7 Want het is beter, dat men tot u zegge: Kom hier bovenaan, dan dat men u vernedere voor het aangezicht eens prinsen, dien uw ogen gezien hebben.

Weit besser, daß man zu dir sagt: "Rück doch herauf, hierher!", als daß man dich hinunterrücken läßt vor einem Vornehmern, wie du es selber schon gesehen haben magst.

8 Vaar niet haastelijk voort om te twisten, opdat gij misschien in het laatste daarvan niet wat doet, als uw naaste u zou mogen beschaamd hebben.

Voreilig fange keinen Streit an! Kannst du noch später etwas machen, wenn dich dein Freund beschämt?

9 Twist uw twistzaak met uw naaste; maar openbaar het heimelijke van een ander niet;

Hast du mit deinem Freunde Streit, verrate niemals ein Geheimnis einem andern,

10 Opdat degene, die het hoort, u niet smade; want uw kwaad gerucht zou niet afgekeerd worden.

daß er dich nicht verlästre, falls er's hört! Nicht kehrt ja deine üble Nachrede zurück.

11 Een rede, op zijn pas gesproken, is als gouden appelen in zilveren gebeelde schalen.

Goldenen Äpfeln in Silberschalen gleicht ein Wort, zur rechten Zeit gesprochen.

12 Een wijs bestraffer bij een horend oor, is een gouden oorsiersel, en een halssieraad van het fijnste goud.

Ein goldener Ring, ein Schmuck aus feinem Gold, das ist ein weiser Mahner für den aufmerksamen Hörer.

13 Een trouw gezant is dengenen, die hem zenden, als de koude der sneeuw ten dage des oogstes; want hij verkwikt zijns heren ziel.

Wie kühles Eis bei Erntehitze, so kann ein Bote, seinen Auftraggebern treu, das Leben seinem Herrn erhalten.

14 Een man, die zichzelven beroemt over een valse gift, is als wolken en wind, waar geen regen bij is.

Wie Wolken, Wind und doch kein Regen, so ist ein Mann, der mit Geschenken prahlt und sie nicht gibt.

15 Een overste wordt door lankmoedigheid overreed; en een zachte tong breekt het gebeente.

Durch Milde wird ein Fürst begütigt; die sanfte Rede kann selbst Starres brechen.

16 Hebt gij honig gevonden, eet dat u genoeg is; opdat gij misschien daarvan niet zat wordt, en dien uitspuwt.

Hast Honig du gefunden, iß soviel, wie du vertragen kannst! Sonst mußt du ihn erbrechen, hast du daran dich übersättigt.

17 Spaar uw voet van het huis uws naasten, opdat hij niet zat van u worde, en u hate.

Laß deinen Fuß im Hause deines Nächsten selten sein, daß er nicht deiner überdrüssig werde und dich gleichgültig behandle!

18 Een man, tegen zijn naaste een valse getuigenis sprekende, is een hamer, en zwaard, en scherpe pijl.

Was Keule und was Schwert und was ein scharfer Pfeil, das ist der Mensch, der gegen seinen Nächsten auftritt als ein falscher Zeuge.

19 Het vertrouwen op een trouweloze, ten dage der benauwdheid, is als een gebroken tand en verstuikte voet.

Ein böser Zahn, ein kranker Fuß: das ist ein falscher Freund, auf den man sich verläßt am Tag der Not!

20 Die liederen zingt bij een treurig hart, is gelijk hij, die een kleed aflegt ten dage der koude, en edik op salpeter.

Wie einer, der an kaltem Tag den Rock auszieht, wie Essig auf das Natron wirkt, ist einer, der mit Singenden bei traurigem Gemüte singt.

21 Indien dengene, die u haat, hongert, geef hem brood te eten; en zo hij dorstig is, geef hem water te drinken;

Wenn's deinen Hasser hungert, speise ihn mit Brot! Und wenn's ihn dürstet, tränke ihn mit Wasser!

22 Want gij zult vurige kolen op zijn hoofd hopen, en de HEERE zal het u vergelden.

Denn damit scharrst du glühende Kohlen auf sein Haupt; der Herr vergilt es dir.

23 De noordenwind verdrijft den regen, en een vergramd aangezicht de verborgen tong.

Der Nordwind hemmt den Regen, verdrießliches Gesicht die Zunge der Verleumdung.

24 Het is beter te wonen op een hoek van het dak, dan met een kijfachtige huisvrouw, en dat in een huis van gezelschap.

Viel lieber in dem Winkel eines Daches ruhen, als ein gemeinsames Haus mit einem Weib, das zänkisch ist!

25 Een goede tijding uit een ver land is als koud water op een vermoeide ziel.

Was für die durstige Seele frisches Wasser, ist gute Nachricht aus der Ferne.

26 De rechtvaardige, wankelende voor het aangezicht des goddelozen, is een beroerde fontein, en verdorven springader.

Getrübter Born, verderbte Quelle, das ist ein Frommer, der vor einem Frevler weicht.

27 Veel honigs te eten is niet goed; maar de onderzoeking van de heerlijkheid van zulke dingen is eer.

Nicht gut ist, zuviel Honig zu verzehren; in Menge davon zu erbrechen, eine Buße.

28 Een man, die zijn geest niet wederhouden kan, is een opengebrokene stad zonder muur.

Was eine offne, mauerlose Stadt, das ist ein Mann, dem Selbstbeherrschung fehlt.