Spreuken 14
1 Elke wijze vrouw bouwt haar huis; maar die zeer dwaas is, breekt het af met haar handen.
Every wise woman builds her house, but the stupid woman tears it down with her own hands.
2 Die in zijn oprechtheid wandelt, vreest den HEERE; maar die afwijkt in zijn wegen, veracht Hem.
Those who live right respect the Lord, but those who live dishonestly despise him.
3 In den mond des dwazen is een roede des hoogmoeds; maar de lippen der wijzen bewaren hen.
What stupid people say punishes their pride, but what wise people say will protect them.
4 Als er geen ossen zijn, zo is de krib rein; maar door de kracht van den os is der inkomsten veel.
Without oxen, the manger is empty, but a good harvest comes through the ox's strength.
5 Een waarachtig getuige zal niet liegen; maar een vals getuige blaast leugens.
A trustworthy witness doesn't lie, but a false witness is deceptive.
6 De spotter zoekt wijsheid, en er is gene; maar de wetenschap is voor den verstandige licht.
It's pointless for a scoffer to look for wisdom, but knowledge comes easily to someone who understands.
7 Ga weg van de tegenwoordigheid eens zotten mans; want gij zoudt bij hem geen lippen der wetenschap merken.
Stay away from stupid people—you won't learn anything from them.
8 De wijsheid des kloekzinnigen is zijn weg te verstaan; maar dwaasheid der zotten is bedriegerij.
Sensible people use their wisdom to decide where they're going, but the foolishness of stupid people is treacherous.
9 Elke dwaas zal de schuld verbloemen; maar onder de oprechten is goedwilligheid.
Stupid people laugh at sin, but good people want forgiveness.
10 Het hart kent zijn eigen bittere droefheid; en een vreemde zal zich met deszelfs blijdschap niet vermengen.
The individual's mind alone knows its sadnesses, and no one else can share its happiness.
11 Het huis der goddelozen zal verdelgd worden; maar de tent der oprechten zal bloeien.
The house of wicked people will be destroyed, but the tent of good people will prosper.
12 Er is een weg, die iemand recht schijnt; maar het laatste van dien zijn wegen des doods.
There's a way that seems to be right, but in the end it's the way of death.
13 Het hart zal ook in het lachen smart hebben; en het laatste van die blijdschap is droefheid.
Even when you're laughing you can be feeling sad—joy can end in grief.
14 Die afkerig van hart is, zal van zijn wegen verzadigd worden; maar een goed man van zichzelven.
Disloyal people are repaid for what they do, and good people are rewarded.
15 De slechte gelooft alle woord; maar de kloekzinnige merkt op zijn gang.
Stupid people believe whatever they're told, but sensible people think about what they're doing.
16 De wijze vreest, en wijkt van het kwade; maar de zot is oplopende toornig, en zorgeloos.
Wise people are careful and avoid evil, but stupid people are confidently reckless.
17 Die haastig is tot toorn, zal dwaasheid doen; en een man van schandelijke verdichtselen zal gehaat worden.
Quick-tempered people act foolishly, while people who make evil plans are hated.
18 De slechten erven dwaasheid; maar de kloekzinnigen zullen zich met wetenschap kronen.
The inheritance of stupid people is stupidity, but sensible people are rewarded with knowledge.
19 De kwaden buigen voor het aangezicht der goeden neder, en de goddelozen voor de poorten des rechtvaardigen.
Evil people bow down before good people, and the wicked bow down at the doors of those who do right.
20 De arme wordt zelfs van zijn vriend gehaat; maar de liefhebbers des rijken zijn vele.
The poor are hated even by their neighbors, while the rich have many friends.
21 Die zijn naaste veracht, zondigt; maar die zich der nederigen ontfermt, die is welgelukzalig.
People who look down on their neighbors are sinners, but those who are kind to the poor are blessed.
22 Dwalen zij niet, die kwaad stichten? Maar weldadigheid en trouw is voor degenen, die goed stichten.
Aren't people who plan to do evil wrong? But those who plan to do good have trustworthy love and faithfulness.
23 In allen smartelijke arbeid is overschot; maar het woord der lippen strekt alleen tot gebrek.
There's profit in hard work, but chatting just leads to poverty.
24 Der wijzen kroon is hun rijkdom; de dwaasheid der zotten is dwaasheid.
The wise are rewarded with wealth, but stupid people are rewarded with stupidity.
25 Een waarachtig getuige redt de zielen; maar die leugens blaast, is een bedrieger.
A truthful witness saves lives, but a false witness is treacherous.
26 In de vreze des HEEREN is een sterk vertrouwen, en Hij zal Zijn kinderen een Toevlucht wezen.
People who honor the Lord are completely safe; he will protect their children.
27 De vreze des HEEREN is een springader des levens, om af te wijken van de strikken des doods.
Respecting the Lord is like a fountain of life, so you can avoid the snares of death.
28 In de menigte des volks is des konings heerlijkheid; maar in gebrek van volk is eens vorsten verstoring.
The glory of a king is the number of his subjects, for a ruler is nothing without them.
29 De lankmoedige is groot van verstand; maar die haastig is van gemoed, verheft de dwaasheid.
If you're slow to get angry, you're very wise; but if you have a short fuse you glorify stupidity.
30 Een gezond hart is het leven des vleses; maar nijd is verrotting der beenderen.
A peaceful mind makes your body healthy, but jealousy makes your bones rot.
31 Die den arme verdrukt, smaadt deszelfs Maker; maar die zich des nooddruftigen ontfermt, eert Hem.
Anyone who oppresses the poor insults their Maker, but anyone who is kind to the needy honors him.
32 De goddeloze zal heengedreven worden in zijn kwaad; maar de rechtvaardige betrouwt zelfs in zijn dood.
Wicked people are brought down by their own evil actions, but those who live right are confident even in death.
33 Wijsheid rust in het hart des verstandigen; maar wat in het binnenste der zotten is, wordt bekend.
Wisdom is at home in a mind that understands, but it's not found among stupid people.
34 Gerechtigheid verhoogt een volk, maar de zonde is een schandvlek der natien.
Doing right makes a nation successful, but sin is a disgrace to any people.
35 Het welbehagen des konings is over een verstandigen knecht; maar zijn verbolgenheid zal zijn over dengene, die beschaamd maakt.
A servant who acts wisely is appreciated by the king, but he gets angry with a servant who acts disgracefully.
