< Spreuken 1 >
1 De spreuken van Salomo, den zoon van David, den koning van Israel,
Los proverbios de Salomón, hijo de David, rey de Israel.
2 Om wijsheid en tucht te weten; om te verstaan redenen des verstands;
Estos proverbios son para alcanzar sabiduría e instrucción, y para reconocer los dichos que proporcionan conocimiento.
3 Om aan te nemen onderwijs van goed verstand, gerechtigheid, en recht, en billijkheden;
Los proverbios educan en razón, en vivir bien, en el sano juicio, y en actuar con justicia.
4 Om den slechten kloekzinnigheid te geven, den jongeling wetenschap en bedachtzaamheid.
Dan discernimiento a los inmaduros, así como conocimiento y discreción a los jóvenes.
5 Die wijs is, zal horen, en zal in lere toenemen; en die verstandig is, zal wijzen raad bekomen.
Las personas sabias escucharán y aprenderán aún más, y los que tienen buen juicio aprenderán a guiar a otros,
6 Om te verstaan een spreuk en de uitlegging, de woorden der wijzen en hun raadselen.
entendiendo los proverbios y los enigmas, así como los dichos y preguntas de los sabios.
7 De vrees des HEEREN is het beginsel der wetenschap; de dwazen verachten wijsheid en tucht.
El verdadero conocimiento comienza con la honra al Señor, pero los insensatos se burlan de la sabiduría y del buen consejo.
8 Mijn zoon! hoor de tucht uws vaders, en verlaat de leer uwer moeder niet;
Hijo mío, presta atención a la instrucción de tu padre, y no rechaces la enseñanza de tu madre.
9 Want zij zullen uw hoofd een aangenaam toevoegsel zijn, en ketenen aan uw hals.
Son como una corona de gracia para adornar tu cabeza, y como dijes para tu cuello.
10 Mijn zoon! indien de zondaars u aanlokken, bewillig niet;
Hijo mío, si alguna persona malvada quisiera tentarte, no cedas.
11 Indien zij zeggen: Ga met ons, laat ons loeren op bloed, ons versteken tegen den onschuldige, zonder oorzaak;
Podrán decirte: “Ven con nosotros. Escondámonos y alistémonos para matar a cierta persona. ¡Hagámosle una emboscada y vamos a divertirnos!
12 Laat ons hen levend verslinden, als het graf; ja, geheel en al, gelijk die in den kuil nederdalen; (Sheol )
¡Vamos y quemémoslo vivo, y llevémoslo a la tumba, aunque aún está sano! (Sheol )
13 Alle kostelijk goed zullen wij vinden, onze huizen zullen wij met roof vullen.
Así podremos tomar sus pertenencias de valor, y llenaremos nuestros hogares con lo que habremos robado!
14 Gij zult uw lot midden onder ons werpen; wij zullen allen een buidel hebben.
¡Ven con nosotros y comprartiremos las ganancias!”
15 Mijn zoon! wandel niet met hen op den weg; weer uw voet van hun pad.
Hijo mío, no sigas sus caminos. No vayas en la misma dirección con ellos.
16 Want hun voeten lopen ten boze; en zij haasten zich om bloed te storten.
Porque ellos se corren para hacer el mal, y se apresuran en causar violencia y cometer asesinatos.
17 Zekerlijk, het net wordt tevergeefs gespreid voor de ogen van allerlei gevogelte;
De nada sirve ponerle una trampa a las aves si ellas la pueden ver.
18 En deze loeren op hun eigen bloed, en versteken zich tegen hun zielen.
Sin embargo, estas personas malvadas se ocultan y están listas para matar a otros, pero ellos mismos son las víctimas. ¡Sus trampas son para ellos mismos!
19 Zo zijn de paden van een iegelijk, die gierigheid pleegt; zij zal de ziel van haar meester vangen.
Esto es lo que te ocurrirá, si te enriqueces cometiendo crímenes: ¡Morirás!
20 De opperste Wijsheid roept overluid daar buiten; Zij verheft haar stem op de straten.
La sabiduría grita por las calles. Ella clama en las plazas.
21 Zij roept in het voorste der woelingen; aan de deuren der poorten spreekt Zij Haar redenen in de stad;
Grita en las esquinas llenas, y explica su mensaje en las puertas de la ciudad:
22 Gij slechten! hoe lang zult gij de slechtigheid beminnen, en de spotters voor zich de spotternij begeren, en de zotten wetenschap haten?
“¿Hasta cuándo amarán la insensatez, ustedes insensatos? ¿Hasta cuando, ustedes burladores, disfrutarán de sus burlas? ¿Hasta cuándo los tontos odiarán el conocimiento?
23 Keert u tot Mijn bestraffing; ziet, Ik zal Mijn Geest ulieden overvloediglijk uitstorten; Ik zal Mijn woorden u bekend maken.
Presten atención a mis advertencias, y yo derramaré sobre ustedes mis pensamientos más profundos. Les explicaré todo lo que sé.
24 Dewijl Ik geroepen heb, en gijlieden geweigerd hebt; Mijn hand uitgestrekt heb, en er niemand was, die opmerkte;
“Porque yo los he llamado pero ustedes se han negado a escuchar. Les extendí mi mano, pero no les importó.
25 En gij al Mijn raad verworpen, en Mijn bestraffing niet gewild hebt;
Ignoraron mi palabra, y no prestaron atención a mis advertencias.
26 Zo zal Ik ook in ulieder verderf lachen; Ik zal spotten, wanneer uw vreze komt.
“Por eso me reiré de ustedes cuando estén en problemas. Me burlaré cuando el pánico se apodere de ustedes.
27 Wanneer uw vreze komt gelijk een verwoesting, en uw verderf aankomt als een wervelwind; wanneer u benauwdheid en angst overkomt;
Cuando el pánico caiga sobre ustedes como una tormenta, y la angustia los golpee como un torbellino. Cuando sobre ustedes venga el dolor y lamento,
28 Dan zullen zij tot Mij roepen, maar Ik zal niet antwoorden; zij zullen Mij vroeg zoeken, maar zullen Mij niet vinden;
clamarán a mi pidiendo ayuda, pero yo no responderé. Me buscarán por todas partes, pero no me encontrarán.
29 Daarom, dat zij de wetenschap gehaat hebben, en de vreze des HEEREN niet hebben verkoren.
¿Por qué? Porque aborrecieron el conocimiento, y no eligieron respetar al Señor.
30 Zij hebben in Mijn raad niet bewilligd; al Mijn bestraffingen hebben zij versmaad;
Ellos no están dispuestos a aceptar mi consejo, y aborrecen mis advertencias.
31 Zo zullen zij eten van de vrucht van hun weg, en zich verzadigen met hun raadslagen.
“Por lo tanto, tendrán que comer el fruto de sus propias decisiones, y se saciarán de sus propios planes retorcidos.
32 Want de afkering der slechten zal hen doden, en de voorspoed der zotten zal hen verderven.
Los necios mueren por su propia rebeldía. Los tontos son destruidos por su descuido.
33 Maar die naar Mij hoort, zal zeker wonen, en hij zal gerust zijn van de vreze des kwaads.
Pero todos los que me oyen estarán seguros, y vivirán sin preocuparse de problema alguno”.