Markus 4
1 En Hij begon wederom te leren omtrent de zee; en er vergaderde een grote schare bij Hem, alzo dat Hij, in het schip gegaan zijnde, nederzat op de zee; en de gehele schare was op het land aan de zee.
Another time Jesus began to teach [people] alongside Lake [Galilee. As he was doing that, a very large crowd gathered around him. Because people were jostling him], he got into a boat in the lake [so that he could speak to the crowd better. Then he sat in it and began to teach the crowd from the boat]. At the same time, the crowd was on the shore close to the lake.
2 En Hij leerde hun veel dingen door gelijkenissen, en Hij zeide in Zijn lering tot hen:
Then he taught them many parables. While he was teaching them, he told them [this]:
3 Hoort toe: ziet, een zaaier ging uit om te zaaien.
“Consider [well the meaning of this illustration]: A man/farmer went out [to his field] to sow [some seeds].
4 En het geschiedde in het zaaien, dat het ene deel zaads viel bij den weg; en de vogelen des hemels kwamen, en aten het op.
As he was scattering them [over the soil], some [of the] seeds fell on the path. Then some birds came and ate those seeds.
5 En het andere viel op het steenachtige, waar het niet veel aarde had; en het ging terstond op, omdat het geen diepte van aarde had.
Other [seeds] fell on ground where there was not much soil [on top of] rock. Very soon the [seeds] sprouted because [the sun warmed] the moist soil quickly where it was not deep.
6 Maar als de zon opgegaan was, zo is het verbrand geworden, en omdat het geen wortel had, zo is het verdord.
But after the sun shone [on those young plants], they became scorched. Then they withered because they did not have [deep] roots.
7 En het andere viel in de doornen, en de doornen wiesen op, en verstikten hetzelve, en het gaf geen vrucht.
As the farmer sowed, other [seeds] fell on [ground that contained roots of] thorny plants. [The] seeds [grew, but] the thorny plants also grew up and crowded out [the] good [plants. So the plants] produced no grain.
8 En het andere viel in de goede aarde, en gaf vrucht, die opging en wies; en het ene droeg dertig voud, en het andere zestig voud, en het andere honderd voud.
But as the farmer sowed, other [seeds] fell on good soil. As a result, they sprouted, they grew well, and then they produced [plenty of] grain. [Some] plants bore 30 [grains]. [Some] bore 60 [grains]. [Some] bore 100 [grains].”
9 En Hij zeide tot hen: Wie oren heeft om te horen, die hore.
Then Jesus said, “If you want to understand this [MTY], you should consider [carefully what I have just said].”
10 En als Hij nu alleen was, vraagden Hem degenen, die omtrent Hem waren, met de twaalven, naar de gelijkenis.
[Later], when only the twelve [disciples] and a few [other] people were with him, they asked him about the parables.
11 En Hij zeide tot hen: Het is u gegeven te verstaan de verborgenheid van het Koninkrijk Gods; maar dengenen, die buiten zijn, geschieden al deze dingen door gelijkenissen;
He said to them, “People have not understood before [the new message] about how God wants to rule people’s lives. It is to you that this is being made known {that I am making this known}. But I tell about this [only] (in parables/figuratively) to those who have not [yet invited God to rule their lives].
12 Opdat zij ziende zien, en niet bemerken, en horende horen, en niet verstaan; opdat zij zich niet te eniger tijd, bekeren en hun de zonden vergeven worden.
As a result [it is true what a prophet has written], Although they see [what I do], they do not perceive [what it means] [DOU]. Although they hear [what I say], they do not understand [what it means] [DOU]. So they do not (repent/turn away from their sinful behavior) in order that they would be forgiven {[God] would forgive them}.”
13 En Hij zeide tot hen: Weet gij deze gelijkenis niet, en hoe zult gij al de gelijkenissen verstaan?
He also said to them, “([I am disappointed that] you do not understand this illustration!/Can you not understand this illustration?) [RHQ] [If you do not understand] this, (you will certainly not understand any of the [other] illustrations!/how will you understand any of the [other] illustrations?) [RHQ] [Nevertheless, I will explain it to you].
14 De zaaier is, die het Woord zaait.
[In the illustration that I told you], the man who sows [seeds represents someone who] declares God’s message [DOU].
15 En dezen zijn, die bij den weg bezaaid worden, waarin het Woord gezaaid wordt; en als zij het gehoord hebben, zo komt de satan terstond, en neemt het Woord weg, hetwelk in hun harten gezaaid was.
[Some people are like] the path on which [some of] the seeds fell. When they hear [the message], Satan comes at once and causes them to forget what they have heard.
16 En dezen zijn desgelijks, die op de steenachtige plaatsen bezaaid worden; welke, als zij het Woord gehoord hebben, terstond hetzelve met vreugde ontvangen;
[Some people are like the ground where the soil was not very deep over] rock. When they hear [God’s] message, they immediately accept it with joy.
17 En hebben geen wortel in zichzelven, maar zijn voor een tijd; daarna, als verdrukking of vervolging komt om des Woords wil, zo worden zij terstond geergerd.
But, because [the message does not penetrate deeply] [MET] [into their hearts/inner beings, they] believe it for [only a short time. They are like the plants that] did not have deep roots. When others treat such people badly or cause them to suffer because [they believe], those people [who are suffering] soon stop believing God’s message.
18 En dezen zijn, die in de doornen bezaaid worden, namelijk degenen, die het Woord horen;
[Some people are like] the [soil that had roots of] thorny weeds in it. [Although] those people hear [God’s] message,
19 En de zorgvuldigheden dezer wereld, en de verleiding des rijkdoms en de begeerlijkheden omtrent de andere dingen, inkomende, verstikken het Woord, en het wordt onvruchtbaar. (aiōn g165)
they desire to be rich, and they desire to own many other things. So they worry [only] about material things. The result is that they forget [God’s] message and they do not do [the things that God wants them to do]. (aiōn g165)
20 En dezen zijn, die in de goede aarde bezaaid zijn, welke het Woord horen en aannemen, en dragen vruchten, het ene dertig voud, en het andere zestig voud, en het andere honderd voud.
[But some people] are like the good soil. They hear [God’s] message and they accept it [and they believe] it. [Then they do the things that God wants them to do. They are like the good plants that produced] 30, 60 or 100 [grains].”
21 En Hij zeide tot hen: Komt ook de kaars, opdat zij onder de koornmaat of onder het bed gezet worde? Is het niet, opdat zij op den kandelaar gezet worde?
He also told them [another parable], saying, “(People certainly do not [light] an oil lamp and then bring it [in the house] in order that it may be put {someone may put it} under a container or under a bed./Would anyone [light] an oil lamp and then bring it [in the house] in order that it may be put {someone may put it} under a container or under a bed?) [RHQ] (No, [they light it] in order that it may be put {someone may put it} in a place [where it lights the house].[/Wouldn’t they light it] in order that it may be put {someone may put it} in a place [where it lights the house]?) [RHQ]
22 Want er is niets verborgen, dat niet geopenbaard zal worden; en er is niets geschied, om verborgen te zijn, maar opdat het in het openbaar zou komen.
[Similarly], there are some [parts of God’s message] that people do not know. [But he intends that] people will understand all the things that they do not know [now].
23 Zo iemand oren heeft om te horen, die hore.
If you want to understand this, you should consider [carefully] what you [have just heard].”
24 En Hij zeide tot hen: Ziet, wat gij hoort. Met wat maat gij meet, zal u gemeten worden, en u, die hoort, zal meer toegelegd worden.
Then he said to them, “Consider carefully what you hear [me say to you], for [God] will let you [understand] to the same degree that you [consider what I say]. [He] will let you [understand] even more than that.
25 Want zo wie heeft, dien zal gegeven worden; en wie niet heeft, van dien zal genomen worden, ook dat hij heeft.
Those who [consider what I say] and understand it, [God] will enable them to understand more. But those who do not [consider carefully what I say], they will forget even what they already know.”
26 En Hij zeide: Alzo is het Koninkrijk Gods, gelijk of een mens het zaad in de aarde wierp;
Jesus also said, “God [has the power to change] people who let him rule their lives. I [will illustrate how that can happen] [MET]. A man planted seeds in the ground.
27 En voorts sliep, en opstond, nacht en dag; en het zaad uitsproot en lang werd, dat hij zelf niet wist, hoe.
Afterwards he slept each night and rose each day [without worrying about the seeds]. [During that time] the seeds sprouted and grew in a way that he did not understand, because by itself the soil [caused the plants to grow and produce grain].
28 Want de aarde brengt van zelve vruchten voort: eerst het kruid, daarna de aar, daarna het volle koren in de aar.
First the stalks [appeared]. Then the heads [appeared]. Then the full kernels in the heads [appeared].
29 En als de vrucht zich voordoet, terstond zendt hij de sikkel daarin, omdat de oogst daar is.
As soon as the grain was ripe he sent [people] [MTY] to harvest it because it was time to harvest [the grain].”
30 En Hij zeide: Waarbij zullen wij het Koninkrijk Gods vergelijken, of met wat gelijkenis zullen wij hetzelve vergelijken?
[Jesus told them] another [parable. He] said, “I will tell you [RHQ] how the [number of people] whose lives God rules in a new way [will continue to grow] (OR, each continue to have more and more influence in this world). I hope [RHQ] that this illustration will show this [to you].
31 Namelijk bij een mosterdzaad, hetwelk, wanneer het in de aarde gezaaid wordt, het minste is van al de zaden, die op de aarde zijn.
[You know what happens to] mustard seeds when we plant them. Though mustard seeds are among the smallest of seeds, [here in Israel] they become large plants.
32 En wanneer het gezaaid is, gaat het op, en wordt het meeste van al de moeskruiden, en maakt grote takken, alzo dat de vogelen des hemels onder zijn schaduw kunnen nestelen.
After they are planted, they grow up and become larger than the other garden plants. They put out big branches so that birds are able to make nests in their shade.”
33 En door vele zulke gelijkenissen sprak Hij tot hen het Woord, naardat zij het horen konden.
Jesus used many such illustrations when he talked to the people about God. If they were able to understand [some, he kept telling them more].
34 En zonder gelijkenis sprak Hij tot hen niet; maar Hij verklaarde alles Zijn discipelen in het bijzonder.
He always used parables when he spoke to them. But he explained all [the illustrations] to his own disciples when he was alone with them.
35 En op denzelfden dag, als het nu avond geworden was, zeide Hij tot hen: Laat ons overvaren aan de andere zijde.
On that same day, when the sun was setting, Jesus said to [his disciples], “Let’s cross over to the opposite side of [Lake Galilee in the boat].”
36 En zij, de schare gelaten hebbende, namen Hem mede, gelijk Hij in het schip was; en er waren nog andere scheepjes met Hem.
So they left the crowd, [got in] the boat where Jesus [already] was, and left. [Other people] went with them in other boats.
37 En er werd een grote storm van wind, en de baren sloegen over in het schip, alzo dat het nu vol werd.
A strong wind came up and the waves started coming into the boat! The boat was soon nearly full [of water]!
38 En Hij was in het achterschip, slapende op een oorkussen; en zij wekten Hem op, en zeiden tot Hem: Meester, bekommert het U niet, dat wij vergaan?
Jesus was in the back part of the boat. He was sleeping, [with his head] on a cushion. So they woke him up and said to him, “Teacher! (You ought to be concerned that we are about to die!/Are you not concerned that we are about to die?) [RHQ]”
39 En Hij opgewekt zijnde, bestrafte den wind, en zeide tot de zee: Zwijg, wees stil! En de wind ging liggen, en er werd grote stilte.
So Jesus got up and rebuked the wind. Then he said to the lake, “Be quiet! Be still! [DOU]” The wind [immediately] blowing and then [the lake] became very calm.
40 En Hij zeide tot hen: Wat zijt gij zo vreesachtig? Hoe hebt gij geen geloof?
He said to the disciples, “([I am disappointed that] you are afraid [like that]!/Why are you afraid [like that]?) [RHQ] Do you not yet believe [that I can protect you]?”
41 En zij vreesden met grote vreze, en zeiden tot elkander: Wie is toch Deze, dat ook de wind en de zee Hem gehoorzaam zijn?
They were very awestruck. They said to one another, “[Not only do the demons obey this man, but] even the wind and the waves obey him! “(What kind of man is he?/This man is [not like ordinary] people!) [RHQ]”
