Spreuken 1
1 De spreuken van Salomo, den zoon van David, den koning van Israel,
Przysłowia Salomona, syna Dawida, króla Izraela;
2 Om wijsheid en tucht te weten; om te verstaan redenen des verstands;
Do poznania mądrości i karności, do zrozumienia słów roztropnych;
3 Om aan te nemen onderwijs van goed verstand, gerechtigheid, en recht, en billijkheden;
Do zdobycia pouczenia w mądrości, w sprawiedliwości, w sądzie i w prawości;
4 Om den slechten kloekzinnigheid te geven, den jongeling wetenschap en bedachtzaamheid.
Do udzielenia prostym rozwagi, a młodemu – wiedzy i roztropności.
5 Die wijs is, zal horen, en zal in lere toenemen; en die verstandig is, zal wijzen raad bekomen;
Mądry posłucha i przybędzie mu wiedzy, a rozumny nabędzie rad;
6 Om te verstaan een spreuk en de uitlegging, de woorden der wijzen en hun raadselen.
Aby rozumieć przysłowia i [ich] wykładnię, słowa mądrych i ich zagadki.
7 De vrees des HEEREN is het beginsel der wetenschap; de dwazen verachten wijsheid en tucht.
Bojaźń PANA jest początkiem wiedzy, ale głupcy gardzą mądrością i karnością.
8 Mijn zoon! hoor de tucht uws vaders, en verlaat de leer uwer moeder niet;
Synu mój, słuchaj pouczenia swego ojca i nie odrzucaj nauki swojej matki;
9 Want zij zullen uw hoofd een aangenaam toevoegsel zijn, en ketenen aan uw hals.
Bo one będą wdzięczną ozdobą na twojej głowie i [kosztownym] łańcuchem na szyi.
10 Mijn zoon! indien de zondaars u aanlokken, bewillig niet;
Synu mój, jeśli grzesznicy cię namawiają, nie pozwalaj.
11 Indien zij zeggen: Ga met ons, laat ons loeren op bloed, ons versteken tegen den onschuldige, zonder oorzaak;
Jeśli mówią: Chodź z nami, czyhajmy na krew, zaczajmy się na niewinnego bez powodu;
12 Laat ons hen levend verslinden, als het graf; ja, geheel en al, gelijk die in den kuil nederdalen; (Sheol h7585)
Pożremy ich żywcem jak grób, całych, jak zstępujących do dołu; (Sheol h7585)
13 Alle kostelijk goed zullen wij vinden, onze huizen zullen wij met roof vullen.
Znajdziemy wszelkie kosztowności, napełnimy swoje domy łupem;
14 Gij zult uw lot midden onder ons werpen; wij zullen allen een buidel hebben.
Dziel z nami swój los; miejmy wszyscy jedną sakiewkę.
15 Mijn zoon! wandel niet met hen op den weg; weer uw voet van hun pad.
Synu mój, nie wyruszaj z nimi w drogę; powstrzymaj swoją nogę od ich ścieżki.
16 Want hun voeten lopen ten boze; en zij haasten zich om bloed te storten.
Ich nogi bowiem biegną do zła i spieszą się do przelania krwi.
17 Zekerlijk, het net wordt tevergeefs gespreid voor de ogen van allerlei gevogelte;
Na próżno zastawia się sieci na oczach wszelkiego ptactwa.
18 En deze loeren op hun eigen bloed, en versteken zich tegen hun zielen.
Oni też czyhają na własną krew, czają się na własne życie.
19 Zo zijn de paden van een iegelijk, die gierigheid pleegt; zij zal de ziel van haar meester vangen.
Takie są ścieżki każdego, który jest chciwy zysku; swojemu właścicielowi [taki zysk] odbiera życie.
20 De opperste Wijsheid roept overluid daarbuiten; Zij verheft Haar stem op de straten.
Mądrość woła na dworze, podnosi swój głos na ulicach.
21 Zij roept in het voorste der woelingen; aan de deuren der poorten spreekt Zij Haar redenen in de stad;
Woła w największym zgiełku, u wrót bram, w mieście wygłasza swoje słowa:
22 Gij slechten! hoe lang zult gij de slechtigheid beminnen, en de spotters voor zich de spotternij begeren, en de zotten wetenschap haten?
Jak długo, prości, będziecie kochać głupotę, szydercy – lubować się w swoim szyderstwie, a głupi – nienawidzić wiedzy?
23 Keert u tot Mijn bestraffing; ziet, Ik zal Mijn Geest ulieden overvloediglijk uitstorten; Ik zal Mijn woorden u bekend maken.
Nawróćcie się na moje upomnienie; oto wyleję na was mojego ducha, oznajmię wam moje słowa.
24 Dewijl Ik geroepen heb, en gijlieden geweigerd hebt; Mijn hand uitgestrekt heb, en er niemand was, die opmerkte;
Ponieważ wołałam, a odmawialiście; wyciągałam rękę, a nikt nie zważał;
25 En gij al Mijn raad verworpen, en Mijn bestraffing niet gewild hebt;
Owszem, odrzuciliście całą moją radę i nie chcieliście [przyjąć] mojego upomnienia;
26 Zo zal Ik ook in ulieder verderf lachen; Ik zal spotten, wanneer uw vreze komt.
Dlatego będę się śmiać z waszego nieszczęścia, będę szydzić z was, gdy przyjdzie to, czego się boicie.
27 Wanneer uw vreze komt gelijk een verwoesting, en uw verderf aankomt als een wervelwind; wanneer u benauwdheid en angst overkomt;
Gdy nadejdzie jak spustoszenie to, czego się boicie, i [gdy] wasze nieszczęście nadciągnie jak wicher, gdy nadejdzie na was ucisk i cierpienie;
28 Dan zullen zij tot Mij roepen, maar Ik zal niet antwoorden; zij zullen Mij vroeg zoeken, maar zullen Mij niet vinden;
Wtedy będą mnie wzywać, a nie wysłucham; będą mnie szukać pilnie, lecz mnie nie znajdą.
29 Daarom, dat zij de wetenschap gehaat hebben, en de vreze des HEEREN niet hebben verkoren.
Bo znienawidzili wiedzę i nie wybrali bojaźni PANA;
30 Zij hebben in Mijn raad niet bewilligd; al Mijn bestraffingen hebben zij versmaad;
Ani nie chcieli mojej rady, [ale] gardzili każdym moim upomnieniem.
31 Zo zullen zij eten van de vrucht van hun weg, en zich verzadigen met hun raadslagen.
Dlatego spożyją owoc swoich dróg i będą nasyceni swymi radami.
32 Want de afkering der slechten zal hen doden, en de voorspoed der zotten zal hen verderven.
Bo odstępstwo prostych zabije ich i szczęście głupich zgubi ich.
33 Maar die naar Mij hoort, zal zeker wonen, en hij zal gerust zijn van de vreze des kwaads.
[Ale] kto mnie słucha, będzie mieszkać bezpiecznie i będzie wolny od strachu przed złem.
