Spreuken 30

1 De woorden van Agur, den zoon van Jake; een last. De man spreekt tot Ithiel, tot Ithiel en Uchal.

Słowa Agura, syna Jake, proroctwo tego człowieka do Itiela, do Itiela i Ukala.

2 Voorwaar, ik ben onvernuftiger dan iemand; en ik heb geen mensenverstand;

Zaprawdę jestem najgłupszym z ludzi i nie mam ludzkiego rozumu.

3 En ik heb geen wijsheid geleerd, noch de wetenschap der heiligen gekend.

Ani nie nauczyłem się mądrości, ani nie mam wiedzy o tym, co święty.

4 Wie is ten hemel opgeklommen, en nedergedaald? Wie heeft den wind in Zijn vuisten verzameld? Wie heeft de wateren in een kleed gebonden? Wie heeft al de einden der aarde gesteld? Hoe is Zijn Naam, en hoe is de Naam Zijns Zoons, zo gij het weet?

Któż wstąpił do nieba i zstąpił? Któż zebrał wiatr w swoje garście? Któż zgarnął wody do [swej] szaty? Któż utwierdził wszystkie krańce ziemi? Jakie [jest] jego imię? A jakie [jest] imię jego syna? Czy wiesz?

5 Alle rede Gods is doorlouterd; Hij is een Schild dengenen, die op Hem betrouwen.

Każde słowo Boga jest czyste; on [jest] tarczą dla tych, którzy mu ufają.

6 Doe niet tot Zijn woorden, opdat Hij u niet bestraffe, en gij leugenachtig bevonden wordt.

Nie dodawaj nic do jego słów, aby cię nie strofował i abyś nie okazał się kłamcą.

7 Twee dingen heb ik van U begeerd, onthoud ze mij niet, eer ik sterve;

Proszę cię o dwie rzeczy; nie odmawiaj mi [ich], zanim umrę.

8 Ijdelheid en leugentaal doe verre van mij; armoede of rijkdom geef mij niet; voed mij met het brood mijns bescheiden deels;

Oddal ode mnie marność i słowo kłamliwe; nie dawaj mi ani ubóstwa, ani bogactwa; żyw mnie odpowiednim dla mnie pokarmem;

9 Opdat ik, zat zijnde, U dan niet verloochene, en zegge: Wie is de HEERE? of dat ik, verarmd zijnde, dan niet stele, en den Naam mijns Gods aantaste.

Abym będąc syty, nie zaparł się [ciebie] i nie mówił: Kim jest PAN? Albo zubożawszy, nie kradł i nie brał imienia mego Boga [nadaremnie].

10 Achterklap niet van den knecht bij zijn heer, opdat hij u niet vloeke, en gij schuldig wordt.

Nie oczerniaj sługi przed jego panem, aby ci nie złorzeczył i byś nie okazał się winny.

11 Daar is een geslacht, dat zijn vader vervloekt, en zijn moeder niet zegent;

[Jest] pokolenie, które złorzeczy swemu ojcu i nie błogosławi swojej matce.

12 Een geslacht, dat rein in zijn ogen is, en van zijn drek niet gewassen is;

[Jest] pokolenie, które we własnych oczach jest czyste, lecz nie jest obmyte ze swego plugastwa.

13 Een geslacht, welks ogen hoog zijn, en welks oogleden verheven zijn;

[Jest] pokolenie, którego oczy są wyniosłe i powieki wzniesione.

14 Een geslacht, welks tanden zwaarden, en welks baktanden messen zijn, om de ellendigen van de aarde en de nooddruftigen van onder de mensen te verteren.

[Jest] pokolenie, którego zęby [są jak] miecze, a zęby trzonowe [jak] noże, by pożreć ubogich na ziemi i nędzarzy spośród ludzi.

15 De bloedzuiger heeft twee dochters: Geef, geef! Deze drie dingen worden niet verzadigd; ja, vier zeggen niet: Het is genoeg!

Pijawka ma dwie córki, [które mówią]: Daj, daj. Trzy są rzeczy, które nie mogą się nasycić; cztery, które nie mówią: Dość.

16 Het graf, de gesloten baarmoeder, de aarde, die van water niet verzadigd wordt, en het vuur zegt niet: Het is genoeg! (Sheol h7585)

Grób, niepłodne łono, ziemia niesyta wody i ogień, [który] nie mówi: Dość. (Sheol h7585)

17 Het oog, dat den vader bespot, of de gehoorzaamheid der moeder veracht, dat zullen de raven der beek uitpikken, en des arends jongen zullen het eten.

Oko, [które] wyśmiewa ojca i gardzi posłuszeństwem matce, wydziobią kruki [nad] potokami i wyjedzą orlęta.

18 Deze drie dingen zijn voor mij te wonderlijk, ja, vier, die ik niet weet:

Trzy [są] rzeczy dla mnie zbyt zdumiewające, czterech nie znam:

19 De weg eens arends in den hemel; de weg ener slang op een rotssteen; de weg van een schip in het hart der zee; en de weg eens mans bij een maagd.

Drogi orła w powietrzu, drogi węża na skale, drogi okrętu na środku morza i drogi mężczyzny z młodą kobietą.

20 Alzo is de weg ener overspelige vrouw; zij eet en wist haar mond, en zegt: Ik heb geen ongerechtigheid gewrocht!

Taka [jest] droga kobiety cudzołożnej: je i obciera swoje usta, i mówi: Nie zrobiłam nic złego.

21 Om drie dingen ontroert zich de aarde, ja, om vier, die zij niet dragen kan:

Pod trzema rzeczami drży ziemia, czterech nie może znieść:

22 Om een knecht, als hij regeert; en een dwaas, als hij van brood verzadigd is;

Sługi, kiedy panuje, głupca, kiedy syci się chlebem;

23 Om een hatelijke vrouw, als zij getrouwd wordt; en een dienstmaagd, als zij erfgenaam is van haar vrouw.

Obmierzłej [kobiety], kiedy wychodzi za mąż, [i] służącej, kiedy dziedziczy po swojej pani.

24 Deze vier zijn van de kleinste der aarde; doch dezelve zijn wijs, met wijsheid wel voorzien.

Cztery są rzeczy najmniejsze na ziemi, jednak mędrsze nad mędrców:

25 De mieren zijn een onsterk volk; evenwel bereiden zij in de zomer haar spijs.

Mrówki, lud słaby, a jednak w lecie przygotowują pokarm;

26 De konijnen zijn een machteloos volk; nochtans stellen zij hun huis in den rotssteen.

Króliki, lud słaby, a jednak budują swój dom w skale;

27 De sprinkhanen hebben geen koning; nochtans gaan zij allen uit, zich verdelende in hopen.

Szarańcze nie mają króla, a jednak wszystkie wyruszają chmarą;

28 De spinnekop grijpt met de handen, en is in de paleizen der koningen.

Pająk pracuje rękoma, a bywa w pałacach królewskich.

29 Deze drie maken een goeden tred; ja, vier zijn er, die een goeden gang maken;

Trzy są rzeczy, które poruszają się wspaniale, cztery kroczą dostojnie:

30 De oude leeuw geweldig onder de gedierten, die voor niemand zal wederkeren;

Lew, najsilniejszy wśród zwierząt, który przed nikim nie ustępuje;

31 Een windhond van goede lenden, of een bok; en een koning, die niet tegen te staan is.

Chart i kozioł, i król, przeciw któremu nikt nie powstaje.

32 Zo gij dwaselijk gehandeld hebt, met u te verheffen, en zo gij kwaad bedacht hebt, de hand op den mond!

Jeśli głupio postąpiłeś, wynosząc się, albo jeśli pomyślałeś źle, [połóż] rękę na ustach.

33 Want de drukking der melk brengt boter voort, en de drukking van den neus brengt bloed voort, en de drukking des toorns brengt twist voort.

Jak ubijanie mleka daje masło i wycieranie nosa wywołuje krew, tak kto wzbudza gniew, wszczyna kłótnię.