Spreuken 24

1 Zijt niet nijdig over de boze lieden, en laat u niet gelusten, om bij hen te zijn.

No tengas envidia de los malvados, ni desees su compañía,

2 Want hun hart bedenkt verwoesting, en hun lippen spreken moeite.

porque ellos conspiran planes crueles y discuten entre ellos para causar tribulación.

3 Door wijsheid wordt een huis gebouwd, en door verstandigheid bevestigd;

Una casa se construye con sabiduría. Su fundamento seguro es la inteligencia.

4 En door wetenschap worden de binnenkameren vervuld met alle kostelijk en liefelijk goed.

Sus habitaciones están llenas de conocimiento, con todo tipo de hermosos y valiosos objetos.

5 Een wijs man is sterk; en een man van wetenschap maakt de kracht vast.

Si tienes sabiduría, serás fuerte. Si tienes inteligencia, tu poder aumentará.

6 Want door wijze raadslagen zult gij voor u den krijg voeren, en in de veelheid der raadgevers is de overwinning.

Porque con la guía correcta, podrás ir a la guerra, y serás victorioso si tienes muchos buenos consejeros.

7 Alle wijsheid is voor den dwaze te hoog; hij zal in de poort zijn mond niet opendoen.

La sabiduría examina las mentes de los tontos. Ellos no tienen nada que aportar en las discusiones sobre los asuntos importantes.

8 Die denkt om kwaad te doen, dien zal men een meester van schandelijke verdichtselen noemen.

Todo aquel que hace planes para hacer el mal, será considerado un problemático.

9 De gedachte der dwaasheid is zonde; en een spotter is den mens een gruwel.

Los planes que hacen los tontos son de pecado. Todos aborrecen a los que se burlan de otros.

10 Vertoont gij u slap ten dage der benauwdheid, uw kracht is nauw.

Si te rindes en el momento de la prueba, mostraras cuan débil eres.

11 Red degenen, die ter dood gegrepen zijn; want zij wankelen ter doding, zo gij u onthoudt.

Rescata a los que son expulsados para ser ejecutados. Salva a los que desfallecen de camino a su muerte.

12 Wanneer gij zegt: Ziet, wij weten dat niet; zal Hij, Die de harten weegt, dat niet merken? En Die uwe ziel gadeslaat, zal Hij het niet weten? Want Hij zal den mens vergelden naar zijn werk.

Si dices: “No sabíamos nada sobre esto”, ¿no crees que el Dios que juzga las motivaciones no se dará cuenta de lo que ocurre realmente? El que te mira desde arriba lo sabe todo, y le pagará a todos según sus actos.

13 Eet honig, mijn zoon! want hij is goed, en honigzeem is zoet voor uw gehemelte.

Hijo mío, comer miel te conviene; el panal de miel tiene un dulce sabor.

14 Zodanig is de kennis der wijsheid voor uw ziel; als gij ze vindt, zo zal er beloning wezen, en uw verwachting zal niet afgesneden worden.

Del mismo modo, debes saber que te conviene la sabiduría; y que sin la encuentras habrá un futuro para ti que no será frustrado.

15 Loer niet, o goddeloze! op de woning des rechtvaardigen; verwoest zijn legerplaats niet.

No seas como el criminal que espera para entrar por sorpresa en las casas de las buenas personas. No ataques el lugar donde viven.

16 Want de rechtvaardige zal zevenmaal vallen, en opstaan; maar de goddelozen zullen in het kwaad nederstruikelen.

Los que hacen el bien podrán caer siete veces, y aun así se levantaran; pero el desastre vendrá para derribar a los malvados.

17 Verblijd u niet, als uw vijand valt; en als hij nederstruikelt, laat uw hart zich niet verheugen;

No celebres cuando tu enemigo caiga. No te alegues cuando se tropiece,

18 Opdat het de HEERE niet zie, en het kwaad zij in Zijn ogen en Hij Zijn toorn van hem afkere.

porque puede que cuando el Señor lo note, se desagrade de ti y no lo castigue como lo había pensado.

19 Ontsteek u niet over de boosdoeners; zijt niet nijdig over de goddelozen.

No te enojes por causa de los malvados, ni sientas celos por los que hacen el mal,

20 Want de kwade zal geen beloning hebben, de lamp der goddelozen zal uitgeblust worden.

porque los malvados no tienen futuro. La lámpara de los malvados se apagará.

21 Mijn zoon! vrees den HEERE en den koning; vermeng u niet met hen, die naar verandering staan;

Hijo mío, honra al Señor y al rey, y no te juntes con los rebeldes,

22 Want hun verderf zal haastelijk ontstaan; en wie weet hun beider ondergang?

porque el desastre vendrá sobre ellos repentinamente. ¿Quién podrá saber cómo los castigarán el Señor y el rey?

23 Deze spreuken zijn ook van de wijzen. Het aangezicht in het gericht te kennen, is niet goed.

Estos son más dichos del sabio: Mostrar preferencias cuando emites un juicio no es bueno.

24 Die tot den goddeloze zegt: Gij zijt rechtvaardig; dien zullen de volken vervloeken, de natien zullen hem gram zijn.

Los que le dicen al culpable: “Eres inocente”, serán malditos por el pueblo y odiados por la nación,

25 Maar voor degenen, die hem bestraffen, zal liefelijkheid zijn; en de zegen des goeds zal op hen komen.

pero los que condenan al culpable serán estimados, y recibirán rica bendición.

26 Men zal de lippen kussen desgenen, die rechte woorden antwoordt.

Una respuesta honesta es como un beso en los labios.

27 Beschik uw werk daarbuiten, en bereid het voor u op den akker, en bouw daarna uw huis.

Haz primero el trabajo que necesitas hacer afuera y prepárate para sembrar tus campos. Solo después de eso, comienza a construir tu casa.

28 Wees niet zonder oorzaak getuige tegen uw naaste; want zoudt gij verleiden met uw lip?

No seas testigo contra tu prójimo sin tener una buena razón, ni digas mentiras.

29 Zeg niet: Gelijk als hij mij gedaan heeft, zo zal ik hem doen; ik zal een ieder vergelden naar zijn werk.

No digas en tu pensamiento: “Voy a hacerle lo mismo que me hizo! ¡Haré que me pague por lo que ha hecho!”

30 Ik ging voorbij den akker eens luiaards, en voorbij den wijngaard van een verstandeloos mens;

Mientras caminaba, pasé por el campo del hombre perezoso, y por el viñedo de un insensato.

31 En ziet, hij was gans opgeschoten van distelen; zijn gedaante was met netelen bedekt, en zijn stenen scheidsmuur was afgebroken.

Y estaba lleno de monte y espinas, el suelo estaba cubierto de hierba y la piedra angular se había caído.

32 Als ik dat aanschouwde, nam ik het ter harte; ik zag het, en nam onderwijzing aan;

Y mientras veía, pensé y aprendí una lección:

33 Een weinig slapens, een weinig sluimerens, en weinig handvouwens, al nederliggende;

Puedes decir: “Solo dormiré un poco más, me recostaré apenas un rato, y cruzaré mis brazos para descansar un poco más”,

34 Zo zal uw armoede u overkomen, als een wandelaar, en uw velerlei gebrek als een gewapend man.

pero la pobreza te atacará como un ladrón, y la miseria como un guerrero armado.