Spreuken 23
1 Als gij aangezeten zult zijn om met een heerser te eten, zo zult gij scherpelijk letten op dengene, die voor uw aangezicht is.
When thou sit to eat with a ruler, consider diligently him who is before thee,
2 En zet een mes aan uw keel, indien gij een gulzig mens zijt;
and put a knife to thy throat if thou be a man given to appetite.
3 Laat u niet gelusten zijner smakelijke spijzen, want het is een leugenachtig brood.
Be not desirous of his dainties, since they are deceitful food.
4 Vermoei u niet om rijk te worden; sta af van uw vernuft.
Weary not thyself to be rich. Out of thine own wisdom, cease.
5 Zult gij uw ogen laten vliegen op hetgeen niets is? Want het zal zich gewisselijk vleugelen maken gelijk een arend, die naar den hemel vliegt.
Will thou set thine eyes upon that which is not? For it certainly makes itself wings, like an eagle that flies toward heaven.
6 Eet het brood niet desgenen, die boos is van oog, en wees niet belust op zijn smakelijke spijzen;
Eat thou not the bread of an evil eye, nor desire thou his dainties.
7 Want gelijk hij bedacht heeft in zijn ziel, alzo zal hij tot u zeggen: Eet en drink! maar zijn hart is niet met u;
For as he thinks within himself, so is he. Eat and drink, he says to thee, but his heart is not with thee.
8 Uw bete, die gij gegeten hebt, zoudt gij uitspuwen; en gij zoudt uw liefelijke woorden verderven.
The morsel which thou have eaten thou shall vomit up, and lose thy sweet words.
9 Spreek niet voor het oor van een zot, want hij zou het verstand uwer woorden verachten.
Speak not in the hearing of a fool, for he will despise the wisdom of thy words.
10 Zet de oude palen niet terug; en kom op de akkers der wezen niet;
Remove not the ancient landmark. And enter not into the fields of the fatherless,
11 Want hun Verlosser is sterk; Die zal hun twistzaak tegen u twisten.
for their Redeemer is strong. He will plead their cause against thee.
12 Begeef uw hart tot de tucht, en uw oren tot de redenen der wetenschap.
Apply thy heart to instruction, and thine ears to the words of knowledge.
13 Weer de tucht van den jongen niet; als gij hem met de roede zult slaan, zal hij niet sterven.
Withhold not correction from the child, for if thou beat him with the rod, he will not die.
Thou shall beat him with the rod, and shall deliver his soul from Sheol. (Sheol h7585)
15 Mijn zoon! zo uw hart wijs is, mijn hart zal blijde zijn, ja, ik.
My son, if thy heart be wise, my heart will be glad, even mine.
16 En mijn nieren zullen van vreugde opspringen, als uw lippen billijkheden spreken zullen.
Yea, my heart will rejoice when thy lips speak right things.
17 Uw hart zij niet nijdig over de zondaren; maar zijt te allen dage in de vreze des HEEREN.
Let not thy heart envy sinners, but be thou in the fear of Jehovah all the day long.
18 Want zekerlijk, er is een beloning; en uw verwachting zal niet afgesneden worden.
For surely there is a reward, and thy hope shall not be cut off.
19 Hoor gij, mijn zoon! en word wijs, en richt uw hart op den weg.
Hear thou, my son, and be wise, and guide thy heart in the way.
20 Zijt niet onder de wijnzuipers, noch onder de vleesvreters;
Be not among winebibbers, among gluttonous eaters of flesh.
21 Want een zuiper en vraat zal arm worden; en de sluimering doet verscheurde klederen dragen.
For the drunkard and the glutton shall come to poverty, and drowsiness will clothe a man with rags.
22 Hoor naar uw vader, die u gewonnen heeft; en veracht uw moeder niet, als zij oud geworden is.
Hearken to thy father who begot thee, and despise not thy mother when she is old.
23 Koop de waarheid, en verkoop ze niet, mitsgaders wijsheid, en tucht, en verstand.
Buy the truth, and do not sell it, yea, wisdom, and instruction, and understanding.
24 De vader des rechtvaardigen zal zich zeer verheugen; en die een wijzen zoon gewint, zal zich over hem verblijden.
The father of a righteous man will greatly rejoice, and he who begets a wise son will have joy of him.
25 Laat uw vader zich verblijden, ook uw moeder; en laat haar zich verheugen, die u gebaard heeft.
Let thy father and thy mother be glad, and let her who bore thee rejoice.
26 Mijn zoon! geef mij uw hart, en laat uw ogen mijn wegen bewaren.
My son, give me thy heart, and let thine eyes delight in my ways.
27 Want een hoer is een diepe gracht, en een vreemde vrouw is een enge put.
For a harlot is a deep ditch, and an interloping woman is a narrow pit.
28 Ook loert zij als een rover; en zij vermenigvuldigt de trouwelozen onder de mensen.
Yea, she lies in wait as a robber, and increases the treacherous among men.
29 Bij wien is wee? bij wien och arme? bij wien gekijf? bij wien het beklag? bij wien wonden zonder oorzaak? bij wien de roodheid der ogen?
Who has woe? Who has sorrow? Who has contentions? Who has complaining? Who has wounds without cause? Who has redness of eyes?
30 Bij degenen, die bij den wijn vertoeven; bij degenen, die komen om gemengden drank na te zoeken.
Those who tarry long at the wine. Those who go to seek out mixed wine.
31 Zie den wijn niet aan, als hij zich rood vertoont, als hij in den beker zijn verve geeft, als hij recht opgaat;
Look not thou upon the wine when it is red, when it sparkles in the cup, when it goes down smoothly.
32 In zijn einde zal hij als een slang bijten, en steken als een adder.
At the end it bites like a serpent, and stings like an adder.
33 Uw ogen zullen naar vreemde vrouwen zien, en uw hart zal verkeerdheden spreken.
Thine eyes shall behold strange things, and thy heart shall utter perverse things.
34 En gij zult zijn, gelijk een, die in het hart van de zee slaapt; en gelijk een, die in het opperste van den mast slaapt.
Yea, thou shall be as he who lies down in the midst of the sea, or as he who lies upon the top of a mast.
35 Men heeft mij geslagen, zult gij zeggen, ik ben niet ziek geweest; men heeft mij gebeukt, ik heb het niet gevoeld; wanneer zal ik opwaken? Ik zal hem nog meer zoeken!
They have stricken me, thou shall say, and I was not hurt. They have beaten me, and I did not feel it. When shall I awake? I will seek it yet again.
