Johannes 6
1 Na dezen vertrok Jezus over de zee van Galilea, welke is de zee van Tiberias.
AFTER these things Jesus went beyond the sea of Galilee, that is of Tiberias.
2 En Hem volgde een grote schare, omdat zij Zijn tekenen zagen, die Hij deed aan de kranken.
And a vast multitude followed him, because they saw the miracles which he performed on those who were diseased.
3 En Jezus ging op den berg, en zat aldaar neder met Zijn discipelen.
Then Jesus went up into a mountain, and there he sat down with his disciple.
4 En het pascha, het feest der Joden, was nabij.
And the passover, a feast of the Jews, was nigh.
5 Jezus dan, de ogen opheffende, en ziende, dat een grote schare tot Hem kwam, zeide tot Filippus: Van waar zullen wij broden kopen, opdat deze eten mogen?
Then Jesus lifting up his eyes, and seeing that a vast concourse of people was come to him, said to Philip, Whence shall we buy loaves, that these may eat?
6 (Doch dit zeide Hij, hem beproevende; want Hij wist Zelf, wat Hij doen zou.)
And this he said to try him: for himself knew what he would do.
7 Filippus antwoordde Hem: Voor tweehonderd penningen brood is voor dezen niet genoeg, opdat een iegelijk van hen een weinig neme.
Philip answered him, Two hundred denarii spent in bread would not procure a sufficiency for them, that every one of them might have a morsel.
8 Een van Zijn discipelen, namelijk Andreas, de broeder van Simon Petrus, zeide tot Hem:
One of his disciples saith to him, (Andrew, Simon Peter’s brother, )
9 Hier is een jongsken, dat vijf gerstebroden heeft, en twee visjes; maar wat zijn deze onder zo velen?
There is a little lad here, who hath five barley-loaves, and two small fishes: but these, what are they among so many?
10 En Jezus zeide: Doet de mensen nederzitten. En er was veel gras in die plaats. Zo zaten dan de mannen neder, omtrent vijf duizend in getal.
Then said Jesus, Make the men sit down. For there was plenty of grass on the spot. Therefore the men sat down, in number about five thousand.
11 En Jezus nam de broden, en gedankt hebbende, deelde Hij ze den discipelen, en de discipelen dengenen, die nedergezeten waren; desgelijks ook van de visjes, zoveel zij wilden.
And Jesus took the loaves; and giving thanks, gave to the disciples, and the disciples to those who were sat down; and in the same manner of the fishes, as much as they chose.
12 En als zij verzadigd waren, zeide Hij tot Zijn discipelen: Vergadert de overgeschoten brokken, opdat er niets verloren ga.
And when they had made a hearty meal, he saith to his disciples, Gather up the broken bits which are left, that not a morsel be wasted.
13 Zij vergaderden ze dan, en vulden twaalf korven met brokken van de vijf gerstebroden, welke overgeschoten waren dengenen, die gegeten hadden.
Then they collected them, and filled twelve baskets with fragments out of the five barley-loaves, which were more than enough for those who had eaten.
14 De mensen dan, gezien hebbende het teken, dat Jezus gedaan had, zeiden: Deze is waarlijk de Profeet, Die in de wereld komen zou.
When therefore the men saw the miracle which Jesus had done, they said, This is of a certainty that prophet which is to come into the world.
15 Jezus dan, wetende, dat zij zouden komen, en Hem met geweld nemen, opdat zij Hem Koning maakten, ontweek wederom op den berg, Hij Zelf alleen.
Then Jesus, knowing their intention to come and to seize him by force, in order to make him king, retired again into the mountain by himself alone.
16 En als het avond geworden was, gingen Zijn discipelen af naar de zee.
So when evening was now come, his disciples went down to the sea-side,
17 En in het schip gegaan zijnde, kwamen zij over de zee naar Kapernaum. En het was alrede duister geworden, en Jezus was tot hen niet gekomen.
and embarking on a vessel were coming across the sea to Capernaum. And it was now dark, and Jesus was not come to them.
18 En de zee verhief zich, overmits er een grote wind waaide.
And the sea was greatly agitated by a tempestuous wind that blew.
19 En als zij omtrent vijf en twintig of dertig stadien gevaren waren, zagen zij Jezus, wandelende op de zee, en komende bij het schip; en zij werden bevreesd.
Having rowed therefore about five and twenty or thirty furlongs, they saw Jesus walking on the sea, and coming near the vessel, and they were affrighted.
20 Maar Hij zeide tot hen: Ik ben het; zijt niet bevreesd.
But he saith to them, It is I; be not afraid.
21 Zij hebben dan Hem gewilliglijk in het schip genomen; en terstond kwam het schip aan het land, daar zij naar toe voeren.
Then they desired to take him into the vessel: and instantly the vessel was at the land whither they were going.
22 Des anderen daags de schare, die aan de andere zijde der zee stond, ziende, dat aldaar geen ander scheepje was dan dat ene, daar Zijn discipelen ingegaan waren, en dat Jezus met Zijn discipelen in dat scheepje niet was gegaan, maar dat Zijn discipelen alleen weggevaren waren;
The next day the multitude who stayed on the other side of the sea, when they saw that there was no little vessel there, except the one into which his disciples went, and that Jesus went not with his disciples in the vessel, but that his disciples went away alone;
23 (Doch er kwamen andere scheepjes van Tiberias, nabij de plaats, waar zij het brood gegeten hadden, als de Heere gedankt had.)
(but now little vessels had come from Tiberias near to the spot where they had eaten bread, after the Lord had given thanks: )
24 Toen dan de schare zag, dat Jezus aldaar niet was, noch Zijn discipelen, zo gingen zij ook in de schepen, en kwamen te Kapernaum, zoekende Jezus.
then when the multitude saw that Jesus was not there, nor his disciples, they also went into the vessels, and came to Capernaum, in search of Jesus.
25 En als zij Hem gevonden hadden over de zee, zeiden zij tot Hem: Rabbi, wanneer zijt Gij hier gekomen?
And when they found him on the other side the sea, they said to him, Rabbi, when camest thou hither?
26 Jezus antwoordde hun en zeide: Voorwaar, voorwaar zeg Ik u: gij zoekt Mij, niet omdat gij tekenen gezien hebt, maar omdat gij van de broden gegeten hebt, en verzadigd zijt.
Jesus replied to them and said, Ye seek me, not because ye have seen the miracles, but because ye did eat of the loaves, and were filled.
27 Werkt niet om de spijs, die vergaat, maar om de spijs, die blijft tot in het eeuwige leven, welke de Zoon des mensen ulieden geven zal; want Dezen heeft God de Vader verzegeld. (aiōnios g166)
Labour not for the meat which is perishable, but for that meat which endureth unto life eternal, which the Son of man will give you: for him hath the Father sealed, even God. (aiōnios g166)
28 Zij zeiden dan tot Hem: Wat zullen wij doen, opdat wij de werken Gods mogen werken?
Then said they unto him, What shall we do, that we may work the works of God?
29 Jezus antwoordde en zeide tot hen: Dit is het werk Gods, dat gij gelooft in Hem, Dien Hij gezonden heeft.
Jesus answered and said unto them, This is the work of God, that ye should believe on him whom he hath sent.
30 Zij zeiden dan tot Hem: Wat teken doet Gij dan, opdat wij het mogen zien, en U geloven? Wat werkt Gij?
Then said they to him, What miracle therefore dost thou, that we may see and believe thee? what dost thou work?
31 Onze vaders hebben het Manna gegeten in de woestijn; gelijk geschreven is: Hij gaf hun het brood uit den hemel te eten.
Our fathers did eat manna in the wilderness; as it is written, “He gave them bread from heaven to eat.”
32 Jezus dan zeide tot hen: Voorwaar, voorwaar zeg Ik u: Mozes heeft u niet gegeven het brood uit den hemel; maar Mijn Vader geeft u dat ware Brood uit den hemel.
Then said Jesus unto them, Verily, verily, I tell you, It was not Moses who gave you the bread from heaven; but my Father giveth you the real bread from heaven.
33 Want het Brood Gods is Hij, Die uit den hemel nederdaalt, en Die der wereld het leven geeft.
For he that cometh down from heaven, and giveth life to the world, is the bread of God.
34 Zij zeiden dan tot Hem: Heere, geef ons altijd dit Brood.
Then said they unto him, Lord, evermore give us this bread.
35 En Jezus zeide tot hen: Ik ben het Brood des levens; die tot Mij komt, zal geenszins hongeren, en die in Mij gelooft, zal nimmermeer dorsten.
Then said Jesus to them, I am the bread of life: he that cometh to me shall never hunger; and he that believeth on me shall never thirst more.
36 Maar Ik heb u gezegd, dat gij Mij ook gezien hebt, en gij gelooft niet.
But I have told you, That though ye have seen me, yet ye have not believed.
37 Al wat Mij de Vader geeft, zal tot Mij komen; en die tot Mij komt, zal Ik geenszins uitwerpen.
Every individual which the Father giveth me will come to me; and him that cometh to me I will in nowise cast out.
38 Want Ik ben uit den hemel nedergedaald, niet opdat Ik Mijn wil zou doen, maar den wil Desgenen, Die Mij gezonden heeft.
For I came down from heaven, not with a view to do my own will, but the will of him that sent me.
39 En dit is de wil des Vaders, Die Mij gezonden heeft, dat al wat Hij Mij gegeven heeft, Ik daaruit niet verlieze, maar hetzelve opwekke ten uitersten dage.
Now this is the will of the Father who sent me, That every thing which he hath given me I should not be deprived of it, but raise it up at the last day.
40 En dit is de wil Desgenen, Die Mij gezonden heeft, dat een iegelijk, die den Zoon aanschouwt, en in Hem gelooft, het eeuwige leven hebbe; en Ik zal hem opwekken ten uitersten dage. (aiōnios g166)
And this is the will of him that sent me, That every one who seeth the Son, and believeth on him, should have life eternal: and I will raise him up at the last day. (aiōnios g166)
41 De Joden dan murmureerden over Hem, omdat Hij gezegd had: Ik ben het Brood, Dat uit den hemel nedergedaald is.
Then the Jews murmured against him, because he said, I am the bread which came down from heaven.
42 En zij zeiden: Is deze niet Jezus, de Zoon van Jozef, Wiens vader en moeder wij kennen? Hoe zegt Deze dan: Ik ben uit den hemel nedergedaald?
And they said, Is not this Jesus, the son of Joseph, whose father and mother we know? how then saith this man, That I came down from heaven?
43 Jezus antwoordde dan, en zeide tot hen: Murmureert niet onder elkander.
Jesus answered and said to them, Murmur not among yourselves.
44 Niemand kan tot Mij komen, tenzij dat de Vader, Die Mij gezonden heeft, hem trekke; en Ik zal hem opwekken ten uitersten dage.
No man can come to me, except the Father who hath sent me draw him: and I will raise him up at the last day.
45 Er is geschreven in de profeten: En zij zullen allen van God geleerd zijn. Een iegelijk dan, die het van den Vader gehoord en geleerd heeft, die komt tot Mij.
It is written in the prophets, And “they shall all be taught of God.” Every one therefore who heareth from the Father, and learneth, cometh to me.
46 Niet dat iemand den Vader gezien heeft, dan Die van God is; Deze heeft den Vader gezien.
Not that any man hath seen the Father, except he that is with God, he hath seen the Father.
Verily, verily, I say unto you, He that believeth on me hath everlasting life. (aiōnios g166)
48 Ik ben het Brood des levens.
I am the bread of life.
49 Uw vaders hebben het Manna gegeten in de woestijn, en zij zijn gestorven.
Your fathers did eat manna in the wilderness, and they are dead.
50 Dit is het Brood, dat uit den hemel nederdaalt, opdat de mens daarvan ete, en niet sterve.
This is the bread which cometh down from heaven, that any person may eat of it, and never die.
51 Ik ben dat levende Brood, dat uit den hemel nedergedaald is; zo iemand van dit Brood eet, die zal in der eeuwigheid leven. En het Brood, dat Ik geven zal, is Mijn vlees, hetwelk Ik geven zal voor het leven der wereld. (aiōn g165)
I am the bread that giveth life, which came down from heaven: if any person eat of this bread, he shall live to eternity; and the bread indeed which I shall give is my flesh, which I will give for the life of the world. (aiōn g165)
52 De Joden dan streden onder elkander, zeggende: Hoe kan ons deze Zijn vlees te eten geven?
Then the Jews contended with each other, saying, How can this man give us his flesh to eat?
53 Jezus dan zeide tot hen: Voorwaar, voorwaar zeg Ik ulieden: Tenzij dat gij het vlees des Zoons des mensen eet, en Zijn bloed drinkt, zo hebt gij geen leven in uzelven.
Jesus therefore said to them, Verily, verily, I say unto you, Except ye eat the flesh of the Son of man, and drink his blood, ye have no life in yourselves.
54 Die Mijn vlees eet, en Mijn bloed drinkt, die heeft het eeuwige leven; en Ik zal hem opwekken ten uitersten dage. (aiōnios g166)
He that eateth my flesh, and drinketh my blood, hath life eternal: and I will raise him up at the last day. (aiōnios g166)
55 Want Mijn vlees is waarlijk Spijs, en Mijn bloed is waarlijk Drank.
For my flesh truly is meat, and my blood truly is drink.
56 Die Mijn vlees eet, en Mijn bloed drinkt, die blijft in Mij, en Ik in hem.
He that eateth my flesh, and drinketh my blood, abideth in me, and I in him.
57 Gelijkerwijs Mij de levende Vader gezonden heeft, en Ik leve door den Vader; alzo die Mij eet, dezelve zal leven door Mij.
As the life-giving Father hath sent me, and I live by the Father; so he that eateth me, the same shall live by me.
58 Dit is het Brood, dat uit den hemel nedergedaald is; niet gelijk uw vaders het Manna gegeten hebben, en zijn gestorven. Die dit Brood eet, zal in der eeuwigheid leven. (aiōn g165)
This is the bread which came down from heaven, not as the manna your fathers did eat, and died: he that eateth this bread shall live to eternity. (aiōn g165)
59 Deze dingen zeide Hij in de synagoge, lerende te Kapernaum.
These things he spake in the synagogue, as he taught in Capernaum.
60 Velen dan van Zijn discipelen, dit horende, zeiden: Deze rede is hard; wie kan dezelve horen?
Many therefore of his disciples, who heard him, said, Difficult is this discourse, who is able to fathom it?
61 Jezus nu, wetende bij Zichzelven, dat Zijn discipelen daarover murmureerden, zeide tot hen: Ergert ulieden dit?
Then Jesus, conscious in himself that his disciples murmured concerning this discourse, said unto them, Doth this stumble you?
62 Wat zou het dan zijn, zo gij den Zoon des mensen zaagt opvaren, daar Hij te voren was?
What then if ye see the Son of man ascending where he was formerly?
63 De Geest is het, Die levend maakt; het vlees is niet nut. De woorden, die Ik tot u spreek, zijn geest en zijn leven.
The Spirit is the life-giving power; the flesh contributeth nothing: the declarations which I make to you, they are spirit, and they are life.
64 Maar er zijn sommigen van ulieden, die niet geloven. Want Jezus wist van den beginne, wie zij waren, die niet geloofden, en wie hij was, die Hem verraden zou.
But there are some of you who do not believe. For Jesus knew from the beginning who they were who did not believe, and who the person was that should betray him.
65 En Hij zeide: Daarom heb Ik u gezegd, dat niemand tot Mij komen kan, tenzij dat het hem gegeven zij van Mijn Vader.
And he said, Therefore have I informed you, That no man can come to me, except it be given him of my Father.
66 Van toen af gingen velen Zijner discipelen terug, en wandelden niet meer met Hem.
From that discourse many of his disciples went away back, and no more followed him about.
67 Jezus dan zeide tot de twaalven: Wilt gijlieden ook niet weggaan?
Then said Jesus to the twelve, Will ye also go away?
68 Simon Petrus dan antwoordde Hem: Heere, tot Wien zullen wij heengaan? Gij hebt de woorden des eeuwigen levens. (aiōnios g166)
Then Simon Peter answered him, Lord, unto whom shall we go from thee? thou hast the words of eternal life. (aiōnios g166)
69 En wij hebben geloofd en bekend, dat Gij zijt de Christus, de Zoon des levenden Gods.
And we have believed and known that thou art the Messiah, the Son of the living God.
70 Jezus antwoordde hun: Heb Ik niet u twaalf uitverkoren? En een uit u is een duivel.
Jesus answered them, Have I not chosen you twelve, and one of you is a devil?
71 En Hij zeide dit van Judas, Simons zoon, Iskariot; want deze zou Hem verraden, zijnde een van de twaalven.
Now he spake of Judas Iscariot, the son of Simon: for this man was ready to betray him, though he was one of the twelve.
