Prediker 8
1 Wie is gelijk de wijze, en wie weet de uitlegging der dingen? De wijsheid der mensen verlicht zijn aangezicht, en de stuursheid zijns aangezichts wordt daardoor veranderd.
Who can compare to the truly wise? Who knows how to interpret things? If you have wisdom your face lights up, and your stern look is softened.
2 Ik zeg: Neem acht op den mond des konings; doch naar de gelegenheid van den eed Gods.
My advice is to do what the king says, since that's what you promised God.
3 Haast u niet weg te gaan van zijn aangezicht; blijf niet staande in een kwade zaak; want al wat hem lust, doet hij.
Don't be quick to walk out on the king without thinking what you're doing, and don't get involved with those who plot against him, for the king can do what he pleases.
4 Waar het woord des konings is, daar is heerschappij; en wie zal tot hem zeggen: Wat doet gij?
The king's orders have supreme authority—who is going to question him, saying, “What are you doing?”
5 Wie het gebod onderhoudt, zal niets kwaads gewaar worden; en het hart eens wijzen zal tijd en wijze weten.
Those who follow his commands will not be involved in doing evil. Wise people think, recognizing there's a right time, and a right way.
6 Want een ieder voornemen heeft tijd en wijze, dewijl het kwaad des mensen veel is over hem.
For there's a right time and a right way for everything, even when things are going badly for you.
7 Want hij weet niet, wat er geschieden zal; want wie zal het hem te kennen geven, wanneer het geschieden zal?
No one knows what's going to happen, so who can say what the future holds?
8 Er is geen mens, die heerschappij heeft over den geest, om den geest in te houden; en hij heeft geen heerschappij over den dag des doods; ook geen geweer in dezen strijd; ook zal de goddeloosheid haar meesters niet verlossen.
No one can hold onto the breath of life; no one can prevent the day when they die. There's no way of escaping that battle, and the wicked won't be saved by their wickedness!
9 Dit alles heb ik gezien, toen ik mijn hart begaf tot alle werk, dat onder de zon geschiedt: er is een tijd, dat de ene mens over den anderen mens heerst, hem ten kwade.
I examined all these things, and thought about all that happens here on earth, and the damage that's caused when people dominate others.
10 Alzo heb ik ook gezien de goddelozen, die begraven waren, en degenen, die kwamen, en uit de plaats des Heiligen gingen, die werden vergeten in die stad, in dewelke zij recht gedaan hadden. Dit is ook ijdelheid.
Yes, I have seen wicked people buried with great honor. They used to go to the holy place, and were praised in the very city where they did their evil. This is hard to understand!
11 Omdat niet haastelijk het oordeel over de boze daad geschiedt, daarom is het hart van de kinderen der mensen in hen vol om kwaad te doen.
When people are not punished quickly for their crimes they are even more determined to do wrong.
12 Hoewel een zondaar honderd maal kwaad doet, en God hem de dagen verlengt; zo weet ik toch, dat het dien zal welgaan, die God vrezen, die voor Zijn aangezicht vrezen.
Even though a sinner may do wrong a hundred times, and live a long life, I'm convinced that those who do what God says will be better off.
13 Maar den goddeloze zal het niet welgaan, en hij zal de dagen niet verlengen; hij zal zijn gelijk een schaduw, omdat hij voor Gods aangezicht niet vreest.
In fact, the wicked will not live long, passing like a shadow, because they refuse to follow God.
14 Er is nog een ijdelheid, die op aarde geschiedt: dat er zijn rechtvaardigen, dien het wedervaart naar het werk der goddelozen, en er zijn goddelozen, dien het wedervaart naar het werk der rechtvaardigen. Ik zeg, dat dit ook ijdelheid is.
Another thing that is hard to understand is this: good people are treated as the wicked should be, and the wicked are treated as good people should be. As I say, this is difficult to comprehend!
15 Daarom prees ik de blijdschap, dewijl de mens niets beters heeft onder de zon, dan te eten, en te drinken, en blijde te zijn; want dat zal hem aankleven van zijn arbeid, de dagen zijns levens, die hem God geeft onder de zon.
So I recommend enjoying life. There's nothing better for us here on earth than to eat and drink and be happy. Such an attitude will go with us as we work, and as we live our lives that God gives us here on earth.
16 Als ik mijn hart begaf, om wijsheid te weten, en om aan te zien de bezigheid, die op de aarde geschiedt, dat men ook, des daags of des nachts, den slaap niet ziet met zijne ogen;
When I applied my mind to discovering wisdom and observing everything people do here on earth, I couldn't get any sleep, day or night.
17 Toen zag ik al het werk Gods, dat de mens niet kan uitvinden, het werk, dat onder de zon geschiedt, om hetwelk een mens arbeidt om te zoeken, maar hij zal het niet uitvinden; ja, indien ook een wijze zeide, dat hij het zou weten, zo zal hij het toch niet kunnen uitvinden.
Then I studied everything God does, and I realized that no one can fully understand what happens here. However, hard they try, however wise they claim to be, they can't really comprehend it.
