< Handelingen 7 >
1 En de hogepriester zeide: Zijn dan deze dingen alzo?
Тунчи англуно рашай пхучля Стефаностар: — Када чячимо?
2 En hij zeide: Gij mannen broeders en vaders, hoort toe: de God der heerlijkheid verscheen onzen vader Abraham, nog zijnde in Mesopotamie, eer hij woonde in Charran;
Стефано пхэнда: — Пхралалэ тай дада! Пошунэн ман! Пативакоро Дэвэл авиля амарэстэ пропапостэ Авраамостэ, кала вов инте джювда дэ Месопотамия — ды кодэлэ, сар вов ачиля тэ джювэ дэ Харрано.
3 En zeide tot hem: Ga uit uw land en uit uw maagschap, en kom in een land, dat Ik u wijzen zal.
«Ачяв кадэва тхан тай пэхкоро родо, — пхэнда лэсти Дэвэл, — тай джя дэ пхув, сави Мэ сикавава тути».
4 Toen ging hij uit het land der Chaldeen, en woonde in Charran. En van daar, nadat zijn vader gestorven was, bracht Hij hem over in dit land, daar gij nu in woont.
Авраамо ачявда пхув халдеенгири тай пэрэлагля дэ Харрано. Котарь, сар муля Авраамохкоро дад, Дэвэл пэрэлиджялда Авраамо дэ кодыя пхув, дэ сави тумэ екхатар джювэн.
5 En Hij gaf hem geen erfdeel in hetzelve, ook niet een voetstap; en beloofde, dat Hij hem het zelve tot een bezitting geven zou, en zijn zade na hem, als hij nog geen kind had.
Дэвэл на дэня лэсти катэ нисави пхув, и которици пхуякоро на дэня. Нэ Дэвэл пхэнда, со дэла кадыя пхув лэсти тай лэхкэрэ родости, кала Авраамостэ инте на сля чяворэн.
6 En God sprak alzo, dat zijn zaad vreemdeling zijn zoude in een vreemd land, en dat zij het zouden dienstbaar maken, en kwalijk handelen, vierhonderd jaren.
Дэвэл пхэнэлас лэсти: «Тирэ чявэ на авэна хулая котэ, тев джювэна; вонэ авэна котэ копыля и лиджяна грыжа штаршэл бэрша.
7 En het volk, dat zij dienen zullen, zal Ik oordelen, sprak God; en daarna zullen zij uitgaan, en zij zullen Mij dienen in deze plaats.
Нэ Мэ марава кодэлэн манушэн, ко терэла лэн копыленца, — пхэнда Дэвэл, — и тунчи вонэ выджяна котарь тай авэна тэ тэлё Манди пэ кадэва тхан».
8 En Hij gaf hem het verbond der besnijdenis; en alzo gewon hij Izak, en besneed hem op den achtsten dag; en Izak gewon Jakob, en Jakob de twaalf patriarchen.
Тунчи Дэвэл дэня Авраамости завето тэ обчинэпэ. Авраамо ачиля дадэґа Исаакости и обчинда лэ пэ охтанго диво. Исаако ачиля дадэґа Иаковости, а Иаково — дэшудуенди патриархонэнди.
9 En de patriarchen, nijdig zijnde, verkochten Jozef, om naar Egypte gebracht te worden; en God was met hem,
Патриархуля калэ їлэґа дыкхэнас пэ Иосифо и битиндэ лэ дэ Египто. Нэ Дэвэл сля Иосифоґа
10 En verloste hem uit al zijn verdrukkingen, en gaf hem genade en wijsheid voor Farao, den koning van Egypteland; en hij stelde hem tot een overste over Egypte, en zijn gehele huis.
тай фирисарда лэ всавиря бидатар. Вов дэня Иосифости годи тай терда кади, тэ авэл вов дэ патива фараоностэ, саво сля тхагари дэ Египто. Кодэва терда Иосифо прыбэшлэґа дэ всаворо Египто тай дэ всаворо лэхкоро цэр.
11 En er kwam een hongersnood over het gehele land van Egypte en Kanaan, en grote benauwdheid; en onze vaders vonden geen spijs.
Тунчи дэ всаворо Египто тай Ханаано ачиля бокх тай сля бари грыжа. Тай амарэ пропапуря нитев на аракхэнас хамо.
12 Maar als Jakob hoorde, dat in Egypte koren was, zond hij onze vaders de eerste maal uit.
Кала Иаково шунда, со дэ Египто исин ворзо, вов бичалда пордэ амарэн пропапонэн пэрво моло.
13 En in de tweede reize werd Jozef zijn broederen bekend; en het geslacht van Jozef werd aan Farao openbaar.
Кала вонэ авиле авэр моло, Иосифо оттердапэ пэхкэрэ пхралэнди, тай фараоно уджянгля пала родо Иосифохкоро.
14 En Jozef zond heen, en ontbood zijn vader Jakob, en al zijn geslacht, bestaande in vijf en zeventig zielen.
Тунчи Иосифо бичалда тэ акхарэ пэхкэрэ дадэ Иаково тай всаворо пэхкоро родо, савэн сля эфтадэша панч манушэн.
15 En Jakob kwam af in Egypte, en stierf, hijzelf en onze vaders.
Иаково авиля дэ Египто, тев муля и вов, и амарэ пропапуря.
16 En zij werden overgebracht naar Sichem, en gelegd in het graf, hetwelk Abraham gekocht had voor een som gelds, van de zonen van Emmor, den vader van Sichem.
Лэнгэрэ трупуля пэрэлиджялдэ дэ Шэхемо и тховдэ дэ склепо, саво Авраамо тинда пала рупь Хаморохкэрэ чявэндэ дэ Шэхемо.
17 Maar als nu de tijd der belofte, die God aan Abraham gezworen had, genaakte, wies het volk en vermenigvuldigde in Egypte;
Кала поджиля пашэ вряма, соб тэ терэлпэ пав лавэ, саво дэня Дэвэл Авраамости, амарэн манушэн дэ Египто ачеласпэ будэр.
18 Totdat een ander koning opstond, die Jozef niet gekend had.
Кади сля ды колэ, сар ваздэняпэ дэ Египто авэр тхагари, саво на джянгля пала Иосифо.
19 Deze gebruikte listigheid tegen ons geslacht, en handelde kwalijk met onze vaderen, zodat zij hun jonge kinderen moesten wegwerpen, opdat zij niet zouden voorttelen.
Вов прытасавэлас амарэн пропапунэн тай хрантимаґа выджялас пэ амарэн манушэн: вов заачявэлас тэ вычувэ чяворэн, савэ бэяндепэ, соб вонэ тэ мэрэн.
20 In welken tijd Mozes werd geboren, en was uitnemend schoon; welke drie maanden opgevoed werd in het huis zijns vaders.
Дэ кадыя вряма бэяндяпэ Моисеи и сля фартэ шукар англа Дэвэл. Трин чён лэ парварэнас дэ дадэхкоро цэр,
21 En als hij weggeworpen was, nam hem de dochter van Farao op, en voedde hem voor zichzelve op tot een zoon.
а кала поджиля вряма тэ ачявэ лэ, Моисее лиля пэстэ фараонохкири чей тай выбарярда лэ, сар пэхкэрэ чявэ.
22 En Mozes werd onderwezen in alle wijsheid der Egyptenaren; en was machtig in woorden en in werken.
Моисеи сля сиклярдо дэ всавири Египтохкири годи; вов сля зорало и дэ лав, и дэ рындонэн.
23 Als hem nu de tijd van veertig jaren vervuld was, kwam hem in zijn hart, zijn broeders, de kinderen Israels, te bezoeken.
Кала лэсти сля саранда бэрш, вов задумисарда тэ дыкхэ, сар джювэн лэхкэрэ пхрала израильтянуря.
24 En ziende een, die onrecht leed, beschermde hij hem, en wreekte dengene, dien overlast geschiedde, en versloeg den Egyptenaar.
Тунчи вов удыкхля, со екхэ лэндар марэл египтянино. Лэсти ачиля дор кадэлэ манушэ, тай вов умарда египтянино.
25 En hij meende, dat zijn broeders zouden verstaan, dat God door zijn hand hun verlossing geven zou; maar zij hebben het niet verstaan.
Моисеи думисарэлас, со лэхкэрэ пхрала полэна: чэрэз лэ Дэвэл отмукэл лэн пэ воля, нэ вонэ када на полиле.
26 En den volgenden dag werd hij van hen gezien, daar zij vochten; en hij drong ze tot vrede, zeggende: Mannen, gij zijt broeders; waarom doet gij elkander ongelijk?
Пэ авэр диво Моисеи удыкхля, сар марэнпэ дуй израильтянуря. Вов камля тэ слиджя лэн, соб тэ на марэнпэ. «Чявалэ, тумэ ж пхрала, — пхэнда вов, — пэ со ж тумэ задэн холи екх екхэсти?»
27 En die zijn naaste ongelijk deed, verstiet hem, zeggende: Wie heeft u tot een overste en rechter over ons gesteld?
Тунчи кодэва, саво марэлас аврэ, отчута пэстар Моисее тай пхэнда: «Ко тховда тут, соб ту тэ авэх пхурэдэрэґа тай сундисарэґа понад амэн?
28 Wilt gij mij ook ombrengen, gelijkerwijs gij gisteren den Egyptenaar omgebracht hebt?
Чи ту камэх и ман тэ умарэ, сар арати умардан египтянино?»
29 En Mozes vluchtte op dat woord en werd een vreemdeling in het land Madiam, waar hij twee zonen gewon.
Кала Моисеи шунда кадэла лава, вов нашля тай ачиля тэ джювэ дэ Мадианохкири пхув, сар мануш авря пхувятар. Котэ лэстэ дэ ире бэяндепэ дуй чявэ.
30 En als veertig jaren vervuld waren, verscheen hem de Engel des Heeren, in de woestijn van den berg Sinai, in een vlammig vuur van het doornenbos.
Проджиля саранда бэрш, тай Моисеести авиля ангело дэ шуки пхув, надур плаестар Синаи, дэ яга, савяґа пхаболас терново рандь.
31 Mozes nu, dat ziende, verwonderde zich over het gezicht; en als hij derwaarts ging, om dat te bezien, zo geschiedde een stem des Heeren tot hem,
Моисеи дэласпэ дыво, кала када дыкхля. Вов поджиля пашэ, соб фэдэр тэ роздыкхэ, и шунда ґласо Раехкоро:
32 Zeggende: Ik ben de God uwer vaderen, de God Abrahams, en de God Izaks, en de God Jakobs. En Mozes werd zeer bevende, en durfde het niet bezien.
«Мэ Дэвэл тирэн пропапонэн, Дэвэл Авраамохкоро, Исаакохкоро тай Иаковохкоро». Моисеи ж тинисявэлас даратар и даралас тэ подыкхэ.
33 En de Heere zeide tot hem: Ontbind de schoenen van uw voeten; want de plaats in welke gij staat, is heilig land.
Рай пхэнда лэсти: «Злэ пэхкэрэ цуруля, колэсти со тхан, пэ саво ту ачех — свэнто пхув.
34 Ik heb merkelijk gezien de mishandeling Mijns volks, dat in Egypte is, en Ik heb hun zuchten gehoord en ben nedergekomen, om hen daaruit te verlossen; en nu, kom herwaarts, Ik zal u naar Egypte zenden.
Мэ удыкхлём, дэ савэ бибахталима джювэн Мурэ мануша дэ Египто и ушундом лэнгоро ровимо. Мэ сджилём, соб тэ дэ лэнди воля. А кана джя, Мэ бичалав тут дэ Египто».
35 Dezen Mozes, welken zij verloochend hadden, zeggende: Wie heeft u tot een overste en rechter gesteld? dezen, zeg ik, heeft God tot een overste en verlosser gezonden, door de hand des Engels, Die hem verschenen was in het doornenbos.
Кодэлэ Моисее, ка вонэ отчутэ пэстар тай пала ка дэдумане: «Ко тховда тут, соб ту тэ авэх пхурэдэрэґа тай сундисарэґа понад амэн?» — Дэвэл бичалда кана сар пхурэдэрэ и фирисаре чэрэз ангело, саво сикавдапэ лэсти дэ терново рандь.
36 Deze heeft hen uitgeleid, doende wonderen en tekenen in het land van Egypte, en in de Rode zee, en in de woestijn, veertig jaren.
Моисеи вылиджялда лэн Египтостар, терэлас дывуря тай допхэнимо дэ Египто, паша Лоло море и дэ шуки пхув, тев сле вонэ саранда бэрш.
37 Deze is de Mozes, die tot de kinderen Israels gezegd heeft: De Heere, uw God, zal u een Profeet verwekken uit uw broederen, gelijk mij; Dien zult gij horen.
Кадэва ж Моисеи пхэнда израильтянонэнди: «Тумарэ пхралэндар Дэвэл ваздэла тумэнди Англунаре, сар ман».
38 Deze is het, die in de vergadering des volks in de woestijn was met den Engel, Die tot hem sprak op den berg Sinai, en met onze vaderen; welke de levende woorden ontving, om ons die te geven.
Кала вов їтханэ Израилёхкэрэ манушэнца стидэняпэ дэ шуки пхув, ангело пхэнэлас лэґа тай амарэ пропапунэнца пэ плай Синаи. Тунчи Моисеи прылиля джювдо лав и пэрэдэня лэ амэнди.
39 Denwelken onze vaders niet wilden gehoorzaam zijn, maar verwierpen hem, en keerden met hun harten weder naar Egypte;
Нэ амарэ дада отпхэндэпэ тэ кандэ лэ, отчутэ лэ тай скамле тэ рисявэ дэ Египто.
40 Zeggende tot Aaron: Maak ons goden, die voor ons heengaan; want wat dezen Mozes aangaat, die ons uit het land van Egypte geleid heeft, wij weten niet, wat hem geschied is.
Вонэ пхэндэ Аароности: «Стер амэнди дэвлэн, савэ англа амэн джяна. Колэсти со амэ на джянах, со тердапэ кадэлэ Моисееґа, саво вылиджялда амэн Египтостар».
41 En zij maakten een kalf in die dagen, en brachten offerande tot den afgod, en verheugden zich in de werken hunner handen.
Дэ кодэлэ дивэ вонэ тердэ совнакунэ гуруворэ, андэ кадэлэ дэвлорэсти жэртва тай сле лошалэ рындостар, саво тердэ пэхкэрэ вастэнца.
42 En God keerde Zich, en gaf hen over, dat zij het heir des hemels dienden, gelijk geschreven is in het boek der profeten: Hebt gij ook slachtofferen en offeranden Mij opgeofferd, veertig jaren in de woestijn, gij huis Israels?
Дэвэл же отрисардапэ лэндар и ачявда лэн тэ тэлён болыбнахкэрэ чэргэнэнди, сар искриисардо пала када дэ лилэн англунаренгэрэн: «Цэр Израилёхкоро! Чи важ Ман тумэ чинэнас тай анэнас жэртвы дэ шуки пхув, сар саранда бэрш котэ сле?
43 Ja, gij hebt opgenomen den tabernakel van Moloch, en het gesternte van uw god Remfan, de afbeeldingen, die gij gemaakt hebt, om die te aanbidden; en Ik zal u overvoeren op gene zijde van Babylon.
Тумэ лиле пэґа дэвлорэ Молохохкири катуна, чэргэнь тумарэ дэвлорэстар Ремфаностар, и кода, со тердэ тумарэ васта, соб кадэлэсти тэ тэлё. Пала кода Мэ бичалава тумэн дэ копылен дурэдэр Вавилоностар».
44 De tabernakel der getuigenis was onder onze vaderen in de woestijn, gelijk geordineerd had Hij, Die tot Mozes zeide, dat hij denzelven maken zou naar de afbeelding, die hij gezien had;
Тумарэ дадэндэ дэ шуки пхув сля Катуна Допхэнимахкири, стерди пав прыпхэнимо, саво Дэвэл дэня Моисеести, и пав кодэва рындо, саво дыкхля Моисеи.
45 Welken ook onze vaders ontvangen hebbende, met Jozua gebracht hebben in het land, dat de heidenen bezaten, die God verdreven heeft van het aangezicht onzer vaderen, tot de dagen van David toe;
Кала амарэ дада прылиле кадыя Катуна, вонэ тай лэнгоро пхурэдэр Исусо Навиёхкоро влиджялдэ ла дэ пхувен, тев джювдэ манушэнгэрэ родуля, савэн Дэвэл розтрадэня англа лэн. И кади сля ды колэ, кала ачиля тхагареґа Давидо,
46 Dewelke voor God genade gevonden heeft, en begeerd heeft te vinden een woonstede voor den God Jakobs.
савэ Дэвэл камэлас и саво мангля Дэвлэстар тэ аракхэ цэр, тев тэлён, важ родо Иаковохкоро.
47 En Salomo bouwde Hem een huis.
Нэ цэр Дэвлэсти стерда Соломоно.
48 Maar de Allerhoogste woont niet in tempelen met handen gemaakt; gelijk de profeet zegt:
Барэдэрэхкоро же на джювэл дэ цэрэн, савэ стердэ мануша. Англунари дэдумэл пала када:
49 De hemel is Mij een troon, en de aarde een voetbank Mijner voeten. Hoedanig huis zult gij Mij bouwen, zegt de Heere, of welke is de plaats Mijner ruste?
«Болыбэн — троно Муро, тай пхув исин тхан, тев ачен Мурэ пурэ. Саво тумэ камэн тэ терэ Манди цэр? — пхэнэл Рай. — Тев тхан, соб Манди тэ отцинявэ?
50 Heeft niet Mijn hand al deze dingen gemaakt?
Чи на Мурэ вастэґа вса откада стердо?»
51 Gij hardnekkigen en onbesnedenen van hart en oren, gij wederstaat altijd den Heiligen Geest; gelijk uw vaders, alzo ook gij.
Тумэ — накандинэ, тумэ — мануша барунэ їлэнца и кашукэ канэнца! Тумэ, сар тумарэ пропапуря, всавири вряма на уштавэн Свэнтонэ Фаности!
52 Wien van de profeten hebben uw vaders niet vervolgd? En zij hebben gedood degenen, die te voren verkondigd hebben de komst des Rechtvaardigen, van Welken gijlieden nu verraders en moordenaars geworden zijt.
Ка англунарендар на камле тэ вытрадэ тумарэ пропапуря? Вонэ умардэ кодэлэн, ко пхэнэнас пэ англал, со авэла Чячюно. А кана тумэ прэдэне тай умардэ Лэ!
53 Gij, die de wet ontvangen hebt door bestellingen der engelen, en hebt ze niet gehouden!
Тумэ прылиле Упхэнимо, саво пэрэдэне тумэнди ангелуря, нэ на тердэ пав лэ.
54 Als zij nu dit hoorden, berstten hun harten, en zij knersten de tanden tegen hem.
Кала вонэ шундэ када, вонэ мижыле и ачиле тэ стасавэ пэхкэрэ данда.
55 Maar hij, vol zijnde des Heiligen Geestes, en de ogen houdende naar den hemel, zag de heerlijkheid Gods, en Jezus, staande ter rechter hand Gods.
Стефано же пхэрдиля Свэнтонэ Фаноґа и ваздэня якха дэ болыбэн, и удыкхля патив Дэвлэхкири тай Исусо, Саво ачелас пав чячи риг Дэвлэстар.
56 En hij zeide: Ziet, ik zie de hemelen geopend, en den Zoon des mensen, staande ter rechter hand Gods.
— Дыкхэн, — пхэнда вов, — мэ дыкхав оттердо болыбэн и Чявэ Манушыканэ, Саво ачел пав чячё васт Дэвлэстар.
57 Maar zij, roepende met grote stemme, stopten hun oren, en vielen eendrachtelijk op hem aan;
Тунчи вонэ всавэрэ затердэ пэхкэрэ кана, фартэ типисиле и чутэпэ пэр лэстэ.
58 En wierpen hem ter stad uit, en stenigden hem; en de getuigen legden hun klederen af aan de voeten eens jongelings, genaamd Saulus.
Вонэ выцырдэне Стефано пала форо тай ачиле тэ чувэ дэ лэ бара. Кодэла, ко дыкхле сар лэ дошарэнас, тховдэ пэхкири їда паша пурэн тэрнэ чявэстэ, савэ акхарэнас Савло.
59 En zij stenigden Stefanus, aanroepende en zeggende: Heere Jezus, ontvang mijn geest.
Кала вонэ чувэнас пэр лэстэ барэнца, Стефано мангляпэ: — Рае Исусо! Прылэ муро фано!
60 En vallende op de knieen, riep hij met grote stem: Heere, reken hun deze zonde niet toe! En als hij dat gezegd had, ontsliep hij.
Тунчи вов тэлэдэня пэ чянгэн и фартэ затиписиля: — Рае, отмук лэнди кадэва бэзимо! Кадэлэ лавэнца вов муля.