Handelingen 13
1 En er waren te Antiochie, in de Gemeente, die daar was, enige profeten en leraars, namelijk Barnabas, en Simeon, genaamd Niger, en Lucius van Cyrene, en Manahen, die met Herodes den viervorst opgevoed was, en Saulus.
Hanchu, Antioch koiindangngei lâia Dêipungei le minchupungei an oma; Ma ngei hah Barnabas ngei, Simeon (miduk an ti) ngei, Cyrene khuoa Lucius ngei, Manaen (Râiôt Herod'n a vâi minlien) ngei le Saul ngei an ni.
2 En als zij den Heere dienden, en vastten, zeide de Heilige Geest: Zondert Mij af beiden Barnabas en Saulus tot het werk, waartoe Ik hen geroepen heb.
Pumapa sin an thoa, bu an ngêi lâiin Ratha Inthiengin an kôm, “Barnabas le Saul hih ko koina lama sintho rangin mi pêk roi,” a tia.
3 Toen vastten en baden zij, en hun de handen opgelegd hebbende, lieten zij hen gaan.
Bungêiin chubai an tho zoiin chu an chunga kutngei an minngama, an tîr ngei zoi.
4 Dezen dan, uitgezonden zijnde van den Heiligen Geest, kwamen af tot Seleucie, en van daar scheepten zij af naar Cyprus.
Ha anghan, Ratha Inthieng tîrin an sea, Seleucia khuo an tunga, ha mun renga Cyprus tuihuola rukuongin an se zoia.
5 En gekomen zijnde te Salamis, verkondigden zij het woord Gods in de synagogen der Joden; en zij hadden ook Johannes tot een dienaar.
Hanchu, Salamis khuoa an tungin chu Judangei Synagog ngeia Pathien thurchi an misîra. John Mark hah an insanpui rangin an tuong sa.
6 En als zij het eiland doorgegaan waren tot Pafos toe, vonden zij een zekeren tovenaar, een valse profeet, een Jood, wiens naam was Bar-Jezus;
Tuihuol hah Paphos dênin an chai suoa, dôithei, dêipu inti Juda inkhat a riming Bar-Jisua an tonga.
7 Welke was bij den stadhouder Sergius Paulus, een verstandigen man. Deze, Barnabas en Saulus tot zich geroepen hebbende, zocht zeer het Woord Gods te horen.
Ama hah tuihuol râiôt Sergius Paulus mi vâr tak khom a malpa ania. Ha râiôt han Pathien chong rangâi a nuom sikin Barnabas le Saul a koia.
8 Maar Elymas, de tovenaar (want alzo wordt zijn naam overgezet), wederstond hen, zoekende den stadhouder van het geloof af te keren.
Hannirese, dôipu Elimus (Greek riming) han râiôt hah takminsôn loi rang pûtin anni hah a lei deia.
9 Doch Saulus (die ook Paulus genaamd is), vervuld met den Heiligen Geest, en de ogen op hem houdende, zeide:
Hanchu Saul, Paul an ti sa ngâi hah Ratha Inthiengin a sipa, dôipu hah a en ngita, a kôm,
10 O gij kind des duivels, vol van alle bedrog, en van alle arglistigheid, vijand van alle gerechtigheid, zult gij niet ophouden te verkeren de rechte wegen des Heeren?
male “Nangma khori nâipasal! satnangei nâm râlpa, milak ngei nâmin ni minsipa, zoratin Pathien chongtakngei hih chong milak min chang rang no bôk ngâi ani.
11 En nu zie, de hand des Heeren is tegen u, en gij zult blind zijn, en de zon niet zien voor een tijd. En van stonde aan viel op hem donkerheid en duisternis: en rondom gaande, zocht hij, die hem met de hand mochten leiden.
Atûn Pumapa kut nu chunga achum rang ani, ni mit jîng a ta, sûn khovâr mu khâino tini,” a tia. Sûm le ijîngin ama hah abok kelen zoia, a kairuoi rang mi zongin ânvâk titira.
12 Als de stadhouder zag, hetgeen geschied was, toen geloofde hij, verslagen zijnde over de leer des Heeren.
Râiôt han ahong mu lehan khoimo atung hah, a iem zoia; Pumapa minchuna chungroi hah a kamâm oka.
13 En Paulus, en die met hem waren, van Pafos afgevaren zijnde, kwamen te Perge, een stad in Pamfylie. Maar Johannes, van hen scheidende, keerde weder naar Jeruzalem.
Paul le a champuingei hah Paphos khopuilien renga rukuongin an sea, Pamphylia rama Perga an tunga, mahan John Mark'n anni hah a mâka, Jerusalema a kîr nôk zoia.
14 En zij, van Perge het land doorgaande, kwamen te Antiochie, een stad in Pisidie; en gegaan zijnde in de synagoge op den dag des sabbats, zaten zij neder.
Anni hah Perga renga an se tita, Pisidia rama Antioch an tunga, male Sabbathnin chu Synagog taka an lûta, an insunga.
15 En na het lezen der wet en der profeten, zonden de oversten der synagogen tot hen, zeggende: Mannen broeders, indien er enig woord van vertroosting tot het volk in u is, zo spreekt.
Moses balam le dêipungei lekhabungei an miziekngei hah an pore suole chu Synagog ulienngeiin an kôm mi an tîra: “Sûngsuokngei, mohôkna chong nin dôn aomin chu mipuingei kôm misîr rangin nangni kin nuom ani,” an tia.
16 En Paulus stond op, en wenkte met de hand, en zeide: Gij Israelietische mannen, en gij, die God vreest, hoort toe.
Paul ândinga, a kutin a jâpa, thurchi misîr a phut zoia: “Ki Israel champuingei le Jentialngei murdi Pathien biek ngei, ko chong rangâi roi!
17 De God van dit volk Israel heeft onze vaderen uitverkoren, en het volk verhoogd, als zij vreemdelingen waren in het land Egypte, en heeft hen met een hogen arm daaruit geleid.
Israelngei Pathien mingei ei richibulngei a lei thanga, Egypt khuolmingei anghan an om lâiin nam lienpân a sina, a ranak lienin Egypt renga a kai suo ngeia,
18 En heeft omtrent den tijd van veertig jaren hun zeden verdragen in de woestijn.
male kum sômminli ramchâra an sinthongei hah a en chien theia.
19 En zeven volken uitgeroeid hebbende in het land Kanaan, heeft Hij hun door het lot het land derzelve uitgedeeld.
Canaan rama nam sari an inmanga, a mingei a ram puma a minchang zoi.
20 En daarna omtrent vierhonderd en vijftig jaren, gaf Hij hun rechters, tot op Samuel, den profeet.
Ma ngei nâm hah Kum raza minli sômrangnga alût ani. “Masuole han roijêkpungei a pêk ngeia, dêipu Samuel dêna han.
21 En van toen aan begeerden zij een koning; en God gaf hun Saul, den zoon van Kis, een man uit den stam van Benjamin, veertig jaren.
Male Rêng an ngêna, ma anghan Pathien'n Saul, Kish nâipasal, Benjamin rûia mi hah kum sômminli sûnga an rêng rangin a pêk ngeia.
22 En dezen afgezet hebbende, verwekte Hij hun David tot een koning; denwelken Hij ook getuigenis gaf, en zeide: Ik heb gevonden David, den zoon van Jesse; een man naar Mijn hart, die al Mijn wil zal doen.
Ama hah an hengpai suole chu Pathien'n David hah an rêng aminchanga, ma chungroi hah Pathien'n hi anghin a misîra; ‘David Jesse nâipasal, ku lungdo mi ka mân zoi, ama han sin ranga ku nuom murdi sin a tih,’ a tia.
23 Van het zaad dezes heeft God Israel, naar de belofte, verwekt den Zaligmaker Jezus;
Mahi Jisua, David richisuonpârngei lâi renga han Israel mingei Sanminringpu'n ai sin ani, Pathien'n a lei khâm anghan.
24 Als Johannes eerst al den volke Israels voor Zijn aankomst, gepredikt had den doop der bekering.
Jisua'n a sin a phut mân han, Israel mingei an sietnangei renga an insîra baptisma an changna rangin John'n thurchi a misîr pe ngei ngâia.
25 Doch als Johannes den loop vervulde, zeide hij: Wien meent gijlieden, dat ik ben? Ik ben de Christus niet; maar ziet, Hij komt na mij, Wien ik niet waardig ben de schoenen Zijner voeten te ontbinden.
Male John'n a sintum a zoi rangto han mipuingei kôm, ‘Keima hih tumo ani mi nin ti? nin ngâkpu hah keima hih ni mu ung. Aniatachu, rangâi ta u! ku nûka juong a tih, kei chu a kekok khek rang luo inhoi mu ung,’ a tia.
26 Mannen broeders, kinderen van het geslacht Abrahams, en die onder u God vrezen, tot u is het woord dezer zaligheid gezonden.
“Abraham richisuonpârngei, ki richibulngei le Jentailngei murdi Pathien biek ngei, hi Sanminringna chong hih ei kôm a juongtîr ani.
27 Want die te Jeruzalem wonen, en hun oversten, Dezen niet kennende, hebben ook de stemmen der profeten, die op elken sabbat dag gelezen worden, Hem veroordelende, vervuld;
Jerusalema mi omngei le an ruoipungei han sanminringpu ani an riet loi sik le dêipungei chong Sabbathni tina an pore ngâi hah aomtie an rietloi sikin Jisua theiloi min changin dêipungei chong an mintung min dik zoi.
28 En geen oorzaak des doods vindende, hebben zij van Pilatus begeerd, dat Hij zou gedood worden.
Thina rang rak dôr a chunga ite abi an man no khomin that rangin Pilat kôm an ngêna.
29 En als zij alles volbracht hadden, wat van Hem geschreven was, namen zij Hem af van het hout, en legden Hem in het graf.
Male a chungroi Pathien lekhabu'n a miziek murdi atung suole chu Khros renga an musuma, thâna an min jâl zoia.
30 Maar God heeft Hem uit de doden opgewekt;
Aniatachu, Pathien'n thina renga a kaithoi nôk zoi,
31 Welke gezien is geweest, vele dagen lang, van degenen, die met Hem opgekomen waren van Galilea tot Jeruzalem, die Zijn getuigen zijn bij het volk.
Galilee ram renga Jerusalema ama leh munkhata lei se ngei kôm han sûn tamtak ânlâr ngâia; ha mingei hah atûna hin Israel mingei kôm ama rietpuipungei an ni.
32 En wij verkondigen u de belofte, die tot de vaderen geschied is,
Ei richibulngei kôma Pathien'n chong a lei khâm hah, eini a richisuonpârngei ta rangin Pathien'n atûna hih Jisua kaithoiin atung ani ti Thurchi Sa nangni kin mintung pe. Lapui inikna taka aom anghan. ‘Ka Nâipasal ni ni; Avien hin na Pa ko hongni zoi.’
33 dat namelijk God dezelve vervuld heeft aan ons, hun kinderen, als Hij Jezus verwekt heeft. Gelijk ook in den tweeden psalm geschreven staat: Gij zijt Mijn Zoon, heden heb Ik U gegenereerd.
34 En dat Hij Hem uit de doden heeft opgewekt, alzo dat Hij niet meer zal tot verderving keren, heeft Hij aldus gezegd: Ik zal ulieden de weldadigheden Davids geven, die getrouw zijn;
Monna mun thâna kîr nôk khâi loi rangin Pathien'n ama hah thina renga a kaithoi rang roi hi anghin a misîra; ‘Satvurna inthieng le adik David kôma kên khâm hah nang pêk ki tih,’ tiin.
35 Waarom hij ook in een anderen psalm zegt: Gij zult Uw Heilige niet over geven, om verderving te zien.
Masikin, minpâkna la dangin, ‘Ni mi inthieng chu thâna mon rangin phal no ti nih,’ ati sa.
36 Want David, als hij in zijn tijd den raad Gods gediend had, is ontslapen, en is bij zijn vaderen gelegd; en heeft wel verderving gezien;
David'n ama zora kai chu Pathien lungdo a sina, masuole chu a thia, a richibulngei leh an phûma, a takpum hah thâna amon zoi.
37 Maar Hij, Dien God opgewekt heeft, heeft geen verderving gezien.
Pathien'n thina renga a kaithoipu ha chu mon mak.
38 Zo zij u dan bekend, mannen broeders, dat door Dezen u vergeving der zonden verkondigd wordt;
Ki Israel sûngsuokngei, mahih nin riet rangin kin nuom, Jisua sikin ani sietnangei ngâidamna chong nin kôma misîrin aom; male tukhom ama iem kai chu Moses balamin a mojôk theiloi sietnangei murdi renga an jôk zoia.
39 En dat van alles, waarvan gij niet kondet gerechtvaardigd worden door de wet van Mozes, door Dezen een iegelijk, die gelooft, gerechtvaardigd wordt.
40 Ziet dan toe, dat over ulieden niet kome, hetgeen gezegd is in de profeten:
Masikin, indîn roi, dêipungei lei ti hah nin chunga tung duoi nih.
41 Ziet, gij verachters, en verwondert u, en verdwijnt; want Ik werk een werk in uw dagen, een werk, hetwelk gij niet zult geloven, zo het u iemand verhaalt.
‘Mumâkpungei, en ta u! kamâm aom ti ungla, thi roi! asikchu aviena sin ko tho hih, Mîn nangni ril minthâr pe khom rese ngei iem no tunui!’” ti hah a tia.
42 En als de Joden uitgegaan waren uit de synagoge, baden de heidenen, dat tegen den naasten sabbat hun dezelfde woorden zouden gesproken worden.
Paul le Barnabas hah Synagog renga an jôkin chu sabbathni nôka ma chong hah hong misîr nôk rangin mipuingei han an siela.
43 En als de synagoge gescheiden was, volgden velen van de Joden en van de godsdienstige Jodengenoten Paulus en Barnabas; welke tot hen spraken, en hen vermaanden te blijven bij de genade Gods.
Ânbûm ngei an chîn zoiin chu Judangei le an Juda rotholngei tamtakin Paul le Barnabas an jûia, Tîrtonngei han, Pathien moroina nuoi han om tit rangin an mohôka.
44 En op den volgenden sabbat kwam bijna de gehele stad samen, om het Woord Gods te horen.
Sabbathni nôka chu a khopui pumpui ti dôrin Pathien chong rangâi rangin an hong intûpa.
45 Doch de Joden, de scharen ziende, werden met nijdigheid vervuld, en wederspraken, hetgeen van Paulus gezegd werd, wedersprekende en lasterende.
Judangei han mipuingei an mûn chu an narsa oka, Paul thurchi misîr hah an makhala, an misîr minpôta.
46 Maar Paulus en Barnabas, vrijmoedigheid gebruikende, zeiden: Het was nodig, dat eerst tot u het Woord Gods gesproken zou worden; doch nademaal gij hetzelve verstoot, en uzelven des eeuwigen levens niet waardig oordeelt, ziet, wij keren ons tot de heidenen. (aiōnios g166)
Aniatachu Paul le Barnabas han hâi uolin an misîra, “Pathien chong hi nin kôma misîr masa rang piel ani; hannirese, nin henga, kumtuong ringna manpui rangin ahunin nin be loi sikin, nangni mâkin Jentailngei tieng pan kin tih. (aiōnios g166)
47 Want alzo heeft ons de Heere geboden, zeggende: Ik heb u gesteld tot een licht der heidenen, opdat gij zoudt zijn tot zaligheid, tot aan het uiterste der aarde.
Mahi Pumapa chong mi pêk ani; ‘Jentailngei min vârpu'n nang ki minchang, masikin rammuol murdi an ring theina rangin ti hi,’” an tia.
48 Als nu de heidenen dit hoorden, verblijdden zij zich, en prezen het Woord des Heeren; en er geloofden zovelen, als er geordineerd waren tot het eeuwige leven. (aiōnios g166)
Jentailngei han ha chong hah an rietin chu an râiasâna, Pumapa chong an chôiminsânga; kumtuong ringna chang ranga thang ngei kai chu iempungei an hong chang zoi. (aiōnios g166)
49 En het Woord des Heeren werd door het gehele land uitgebreid.
Pumapa chong hah ramhuol muntina ânzar zoia.
50 Maar de Joden maakten op de godsdienstige en eerlijke vrouwen, en de voornaamsten van de stad, en verwekten vervolging tegen Paulus en Barnabas, en wierpen ze uit hun landpalen.
Hannirese Khopuiliena Juda ulienngei le Pathien biek mi Jentail nupang mirit omngei an misieta; Paul le Barnabas hah an nuom an min loa, an ramhuol renga an rujûlpai zoia.
51 Doch zij schudden het stof van hun voeten af tegen dezelve, en kwamen te Ikonium.
Tîrtonngei han anni ngei chunga an mulung hoiloi minlangnân an kepha taka pildi an không mathâka, Iconium an pan zoi.
52 En de discipelen werden vervuld met blijdschap en met den Heiligen Geest.
Antioch taka iempungei chu râisânna le Ratha Inthiengin an sip zoi.
