Handelingen 13

1 En er waren te Antiochie, in de Gemeente, die daar was, enige profeten en leraars, namelijk Barnabas, en Simeon, genaamd Niger, en Lucius van Cyrene, en Manahen, die met Herodes den viervorst opgevoed was, en Saulus.

Likanisha lya ku Antiokia bhashinkupagwanga bhandunji bhananji bhalinginji ashinkulondola bha a Nnungu na bhananji bhaajiganya. Munkumbimo bhaapali a Bhanabha na a Shimoni bhashemwa Bhanapi na a Lukio bha ku Kilene na a Manaeni bhalelilwe pamo na bhakulungwa a Elode, pubhalinginji na a Shauli.

2 En als zij den Heere dienden, en vastten, zeide de Heilige Geest: Zondert Mij af beiden Barnabas en Saulus tot het werk, waartoe Ik hen geroepen heb.

Bhai, bhalinginji nkujuga Nnungu na tabha, Mbumu jwa Ukonjelo gwashite, “Nng'agulilanje a Bhanabha na a Shauli kwa liengo linaashemelenje.”

3 Toen vastten en baden zij, en hun de handen opgelegd hebbende, lieten zij hen gaan.

Bhai, bhakajuganjeje Nnungu na kupunda tabha, gubhaabhishilenje makono, gubhaaleshilenje bhajendangane.

4 Dezen dan, uitgezonden zijnde van den Heiligen Geest, kwamen af tot Seleucie, en van daar scheepten zij af naar Cyprus.

Bhai, a Bhanabha na a Shauli bhakatumwanjeje naka Mbumu jwa Ukonjelo, gubhaelelenje mpaka ku Sheleukia na gwajabhula penepo gubhakwelilenje meli mpaka ku shilambo shitimbililwe na mashi sha ku Shilia.

5 En gekomen zijnde te Salamis, verkondigden zij het woord Gods in de synagogen der Joden; en zij hadden ook Johannes tot een dienaar.

Bhakaikanganeje ku Shalamishi, gubhalunguyenje lilobhe lya a Nnungu nnyumba ya jujila Nnungu ya Shiyaudi. A Yowana pubhaaliji bhajangutila bhabhonji.

6 En als zij het eiland doorgegaan waren tot Pafos toe, vonden zij een zekeren tovenaar, een valse profeet, een Jood, wiens naam was Bar-Jezus;

Bhakapitangananjeje pakati shilambo shitimbililwe na mashi mpaka ku Papo, kweneko gubhanng'imenenje nng'abhi jumo jwa Shiyaudi lina lyakwe a Bhaa Yeshu paitembaga nkulondola jwa a Nnungu.

7 Welke was bij den stadhouder Sergius Paulus, een verstandigen man. Deze, Barnabas en Saulus tot zich geroepen hebbende, zocht zeer het Woord Gods te horen.

Jwene mundujo paliji na a Shegiashi Pauli, bhakulungwa bha shilambo shitimbililwe na mashi, bhandu bha lunda. A Shegiashi Pauli gubhaashemilenje a Bhanabha na a Shauli nkupinga bhapilikane lilobhe lya a Nnungu.

8 Maar Elymas, de tovenaar (want alzo wordt zijn naam overgezet), wederstond hen, zoekende den stadhouder van het geloof af te keren.

Ikabheje a Elimo bhaabhi bhala, malinga shibhaashemangaga kwa Shigiliki, gwabhataukenje nkupinga kuibhilila bhakulungwa bha shilambo shitimbililwe na mashi bhala bhanapunda kukulupalila ukilishitu.

9 Doch Saulus (die ook Paulus genaamd is), vervuld met den Heiligen Geest, en de ogen op hem houdende, zeide:

Bhai, a Shauli bhashemwaga guna a Pauli, bhali bhagumbelwe na Mbumu jwa Ukonjelo, gubhaakolondolosheye meyo bhaabhi bhala,

10 O gij kind des duivels, vol van alle bedrog, en van alle arglistigheid, vijand van alle gerechtigheid, zult gij niet ophouden te verkeren de rechte wegen des Heeren?

gubhashite, “Mmwe mmanami nkwatembanga bhandu! Mwana jwa Lijoka Lishetani. Amagongo nkutauka shindu shoshowe shili sha mmbone na sha kweli, nkapinga leka kupuganya mipanda ja mmbone ja Bhakulungwa.

11 En nu zie, de hand des Heeren is tegen u, en gij zult blind zijn, en de zon niet zien voor een tijd. En van stonde aan viel op hem donkerheid en duisternis: en rondom gaande, zocht hij, die hem met de hand mochten leiden.

Nnaino mashili ga Bhakulungwa shigankome. Shimme nangalole na nkashibhona shilangaya sha lyubha kwa gene malangago.” Shangupe indu yowe ikubhaga mbuti ndambwe na lubhindu pameyo gabho, gubhatandwibhe kwenda ako na koko bhaliloleya mundu jwa kwaakamula nkono abhalongoye.

12 Als de stadhouder zag, hetgeen geschied was, toen geloofde hij, verslagen zijnde over de leer des Heeren.

Bhakulungwa bha shilambo shitimbililwe na mashi bhala bhakagabhoneje genego, gubhajinjile ukilishitu, gubhakanganigwe kwa kaje bhakapilikaneje majiganyo ga Bhakulungwa.

13 En Paulus, en die met hem waren, van Pafos afgevaren zijnde, kwamen te Perge, een stad in Pamfylie. Maar Johannes, van hen scheidende, keerde weder naar Jeruzalem.

Gwajabhula ku Papo, a Pauli na ajabhonji gubhakwelilenje meli gubhapitengenenje mpaka ku Pega ku Pampilia. Ikabheje a Yowana Maliko gubhaaleshilenje nibhuja ku Yelushalemu.

14 En zij, van Perge het land doorgaande, kwamen te Antiochie, een stad in Pisidie; en gegaan zijnde in de synagoge op den dag des sabbats, zaten zij neder.

Ikabheje bhalabhonji gubhajabhulengene ku Pega gubhapitilenje pakati shilambo, gubhaikengenenje ku Antiokia shilambo sha Pishidia. Lyubha lya Pumulila gubhajinjilenje nshinagogi, gubhatemingenenje.

15 En na het lezen der wet en der profeten, zonden de oversten der synagogen tot hen, zeggende: Mannen broeders, indien er enig woord van vertroosting tot het volk in u is, zo spreekt.

Bhakashomanjeje shitabhu sha Shalia ja a Musha na majandiko ga Ashinkulondola bha a Nnungu, bhakulungwanji bha shinagogi gubhantumilenje mundu akaabhalanjilanje kuti. “Ashaapwetu, ibhaga nkwetenje malobhe ga kwataganga ntima bhandunjibha, mmeleketanje,”

16 En Paulus stond op, en wenkte met de hand, en zeide: Gij Israelietische mannen, en gij, die God vreest, hoort toe.

Bhai a Pauli gubhajimi gubhagolweye nkono, nkupinga bhapumulanje gubhashite, “Bhashilambo bha pa Ishilaeli na mmowe nkwaajogopanga a Nnungu mpilikananje!

17 De God van dit volk Israel heeft onze vaderen uitverkoren, en het volk verhoogd, als zij vreemdelingen waren in het land Egypte, en heeft hen met een hogen arm daaruit geleid.

A Nnungu bha bhandunji bha pa Ishilaeli bhashinkwaagulanga ashinakulubhetu, nikwakuyanga kubha likabhila likulungwa pubhatamanganaga kuujeni ku shilambo sha Mishili. A Nungu gubhaashoshiyenje kweneko kwa mashili gabho gamakulungwa.

18 En heeft omtrent den tijd van veertig jaren hun zeden verdragen in de woestijn.

Kwa yaka makumi nsheshe nng'anga gubhaipililile itendi yabhonji.

19 En zeven volken uitgeroeid hebbende in het land Kanaan, heeft Hij hun door het lot het land derzelve uitgedeeld.

Bhakaabhulaganjeje bhandunji bha makabhila shabha ku Kanaani, nigubhaapelenje bhandunji bhabho yene ilamboyo kubha ulishi gwabhonji.

20 En daarna omtrent vierhonderd en vijftig jaren, gaf Hij hun rechters, tot op Samuel, den profeet.

Yaka mia nsheshe na makumi nng'ano guipitile.” “Kungai gubhaapelenje bhaukumulanga bhaalongoyanje mpaka mobha ga a Shamweli ankulondola bha a Nnungu.

21 En van toen aan begeerden zij een koning; en God gaf hun Saul, den zoon van Kis, een man uit den stam van Benjamin, veertig jaren.

Bhai gubhajujilenje bhapegwanje mpalume, a Nnungu gubhaapelenje a Shauli bhanabhabho a Kishi, bha kabhila ja a Bhenjamini, bhabhe a mpalume bhabhonji kwa yaka makumi nsheshe.

22 En dezen afgezet hebbende, verwekte Hij hun David tot een koning; denwelken Hij ook getuigenis gaf, en zeide: Ik heb gevonden David, den zoon van Jesse; een man naar Mijn hart, die al Mijn wil zal doen.

Bhakaashoyeje a Shauli, a Nnungu gubhaagwile a Daudi kubha bhakulungwa bhabhonji. A Nnungu gubhalangwile shibhashite engwa bhalinkuti. ‘Nimmweni Daudi mwana gwabho a Yeshe, anonyela muntima gwangu, mumdu apinga tenda yowe ingupinga nne.’

23 Van het zaad dezes heeft God Israel, naar de belofte, verwekt den Zaligmaker Jezus;

Kukoposhela nnubheleko luka jwene mundujo, a Nnungu malinga shibhashite lajila, bhandu bha pa Ishilaeli bhashikumpeleshelanga Bhaatapula, yani a Yeshu.

24 Als Johannes eerst al den volke Israels voor Zijn aankomst, gepredikt had den doop der bekering.

A Yeshu bhakanabhe tandubha liengo lyabho, a Yowana bhashinkwaalongolela bhalilunguya kuti bhandunji bhowe bha pa Ishilaeli bhanaapinjikwanga bhaipetanje na bhatishwa.

25 Doch als Johannes den loop vervulde, zeide hij: Wien meent gijlieden, dat ik ben? Ik ben de Christus niet; maar ziet, Hij komt na mij, Wien ik niet waardig ben de schoenen Zijner voeten te ontbinden.

A Yowana bhalimaliya liengo lyabho bhabhelekete nnei. ‘Punkuganishiyanga kuti nne gani? Nne nngabha bhunkwaalolelangabho. Bhenebho bhanakwiya nnyuma jangu na nne ngapinjikwa nkali kugopola mbundo ya ilatu yabho.’”

26 Mannen broeders, kinderen van het geslacht Abrahams, en die onder u God vrezen, tot u is het woord dezer zaligheid gezonden.

“Ashaapwanga, mmanganyanji nninginji bha shipinga sha a Bhulaimu na bhandunji bhangabha Bhayaudi bhakwaajogopanga a Nnungu! Malobhe ga ntapulo gatuishile.

27 Want die te Jeruzalem wonen, en hun oversten, Dezen niet kennende, hebben ook de stemmen der profeten, die op elken sabbat dag gelezen worden, Hem veroordelende, vervuld;

Pabha bhashilambo bha ku Yelushalemu na ashikalongolele bhabhonji bhakaamanyinjiji a Yeshu, wala malobhe ga ashinkulondola bha a Nnungu gashomwaga Mobha ga Pumulila gowe. Nkali nneyo, bhashinkugatendanga malobhe ga ashinkulondola bha a Nnungu gamalile kwa kwaukumula a Yeshu bhabhulagwe.

28 En geen oorzaak des doods vindende, hebben zij van Pilatus begeerd, dat Hij zou gedood worden.

Nkali bhalepelenje kushibhona shibhalebhile sha kwaatenda bhabhulagwe, Bhayaudi bhashinkwajuganga a Pilato bhaaukumule kubhulagwa.”

29 En als zij alles volbracht hadden, wat van Hem geschreven was, namen zij Hem af van het hout, en legden Hem in het graf.

“Na bhakamaliyeje kutenda gowe gubhajandishilwe a Yeshu, gubhaatuluyenje munkongo mula gubhaabhishilenje nnikabhuli.

30 Maar God heeft Hem uit de doden opgewekt;

Ikabheje a Nnungu gubhaayushiye.

31 Welke gezien is geweest, vele dagen lang, van degenen, die met Hem opgekomen waren van Galilea tot Jeruzalem, die Zijn getuigen zijn bij het volk.

Na kwa mobha gamagwinji gubhabhoneshe na bhandunji bhalongene nabhonji kukopoka ku Galilaya mpaka ku Yelushalemu bhanganyabho nnaino ni bhakong'ondela bhabho kubhandu bha pa Ishilaeli.

32 En wij verkondigen u de belofte, die tot de vaderen geschied is,

“Na uwe tunakunnungushiyanga Ngani ja Mmbone ja malagano ga a Nnungu jibhapegwilwenje ashinakulubhetu,

33 dat namelijk God dezelve vervuld heeft aan ons, hun kinderen, als Hij Jezus verwekt heeft. Gelijk ook in den tweeden psalm geschreven staat: Gij zijt Mijn Zoon, heden heb Ik U gegenereerd.

a Nnungu bhashikugatenda gamalile nnaino kwetu uwe uukulu gwabhonji, kwa kwaayuya a Yeshu, malinga shiijandikwe nshitabhu sha Shabhuli ja bhili, ‘Ugwe Mwanangu, Nne lelo Nanng'inago.’

34 En dat Hij Hem uit de doden heeft opgewekt, alzo dat Hij niet meer zal tot verderving keren, heeft Hij aldus gezegd: Ik zal ulieden de weldadigheden Davids geven, die getrouw zijn;

Na ga kwayuya kukopoka kubhawilenje, bhanawe kabhili, a Nnungu pubhashite nnei. ‘Shinikupe mboka ya Ukonjelo na ya kweli inaalajile a Daudi.’

35 Waarom hij ook in een anderen psalm zegt: Gij zult Uw Heilige niet over geven, om verderving te zien.

Na muna gubhashite kabhili, ‘Nkanneka jwa Ukonjelo jwenu abhole.’

36 Want David, als hij in zijn tijd den raad Gods gediend had, is ontslapen, en is bij zijn vaderen gelegd; en heeft wel verderving gezien;

Pabha, a Daudi bhayene bhakamaliyeje kutenda gubhapinjile a Nnungu nnubheleko lwabho, kungai gubhawile gubhabhishilwe nnikabhuli tome na ashainabhabho na shiilu shabho shikubholaga.

37 Maar Hij, Dien God opgewekt heeft, heeft geen verderving gezien.

Ikabheje bhayushiywe na a Nnungubha, shiilu shabho shangabhola.”

38 Zo zij u dan bekend, mannen broeders, dat door Dezen u vergeving der zonden verkondigd wordt;

“Kwa nneyo, ashaapwanga mmumanyanje kuti, kupitila a Yeshubho nnaalungushiywanga ngani ja leshelelwa yambi na kila akwaakulupalila bhenebho analeshelelwa yambi yakwe.

39 En dat van alles, waarvan gij niet kondet gerechtvaardigd worden door de wet van Mozes, door Dezen een iegelijk, die gelooft, gerechtvaardigd wordt.

Na kuti jojowe akwaakulupalila a Yeshu anaaleshelelwa ilebho yowe, genego gakanatendeshe kwa Malajilo ga a Musha.

40 Ziet dan toe, dat over ulieden niet kome, hetgeen gezegd is in de profeten:

Bhai, mwiteiganje ganakumpatanga gajandikwe na ashinkulondola bha a Nnungu.

41 Ziet, gij verachters, en verwondert u, en verdwijnt; want Ik werk een werk in uw dagen, een werk, hetwelk gij niet zult geloven, zo het u iemand verhaalt.

‘Mpilikananje mmanganyanji mmanyegaya, nkanganigwanje nng'obhanje! Pabha shindu shingutenda nnaino, mmobha genunji gano, nkashikulupalilanga nkali mundu antalashiyangaga.’”

42 En als de Joden uitgegaan waren uit de synagoge, baden de heidenen, dat tegen den naasten sabbat hun dezelfde woorden zouden gesproken worden.

A Pauli na a Bhanabha pubhakopokanganaga nshinagogi mula, bhandunji bhala bhakwaajugangaga bhajiyangananje Lyubha lina lya Pumulila, kubhaatalashiyanje kabhili gene malobhego.

43 En als de synagoge gescheiden was, volgden velen van de Joden en van de godsdienstige Jodengenoten Paulus en Barnabas; welke tot hen spraken, en hen vermaanden te blijven bij de genade Gods.

Shitamo shila shikamaleje, Bhayaudi bhabhagwinji na bhandunji bhangabha Bhayaudi bhailundilenje na dini ja Shiyaudi gubhaakagulenje a Pauli na a Bhanabha. Mitume bhala gubhakungulwishe nabhonji nkwataganga ntima bhapundanje kukulupalila ntuka gwa a Nnungu.

44 En op den volgenden sabbat kwam bijna de gehele stad samen, om het Woord Gods te horen.

Lyubha lya Pumulila lyakagwile, tome bhandunji bhowe bha pashilambo pala gubhaikengenenje kupilikanishiya lilobhe lya Bhakulungwa.

45 Doch de Joden, de scharen ziende, werden met nijdigheid vervuld, en wederspraken, hetgeen van Paulus gezegd werd, wedersprekende en lasterende.

Ikabheje Bhayaudi bhakalubhonanjeje lugwinjili lwa bhandu gubhaabhonelenje lupimililo, gubhataukenje malobhe gubhabheleketaga a Pauli akuno bhalikwaatukananga.

46 Maar Paulus en Barnabas, vrijmoedigheid gebruikende, zeiden: Het was nodig, dat eerst tot u het Woord Gods gesproken zou worden; doch nademaal gij hetzelve verstoot, en uzelven des eeuwigen levens niet waardig oordeelt, ziet, wij keren ons tot de heidenen. (aiōnios g166)

Nkali nneyo, a Pauli na a Bhanabha gubhabheleketenje gwangali bhoga bhalinkutinji, “Ishinkupinjikwa lilobhe lya a Nnungu litandubhe kunng'ishilanga, ikabheje pabha nshikulikananga nikwiibhona nkapinjikwanga kuupata gumi gwa pitipiti, bhai tunakunnekanga twaajendelanje bhandunji bhangabha Bhayaudi. (aiōnios g166)

47 Want alzo heeft ons de Heere geboden, zeggende: Ik heb u gesteld tot een licht der heidenen, opdat gij zoudt zijn tot zaligheid, tot aan het uiterste der aarde.

Pabha tushilajilwa na Bhakulungwa kuti, ‘Njikuubhika ugwe ubhe shilangaya sha bhandunji bhangabha Bhayaudi, nkupinga ubhe ntapulo gwa pa shilambolyo.’”

48 Als nu de heidenen dit hoorden, verblijdden zij zich, en prezen het Woord des Heeren; en er geloofden zovelen, als er geordineerd waren tot het eeuwige leven. (aiōnios g166)

Bandunji bhangabha Bhayaudi bhakapilikananjeje genego guyaanonyelenje, gubhalikushiyenje lilobhe lya Bhakulungwa na bhatumbililwenje kuupata gumi gwa pitipiti bhala, gubhaakulupalilenje a Yeshu. (aiōnios g166)

49 En het Woord des Heeren werd door het gehele land uitgebreid.

Lilobhe lya Bhakulungwa gulishumile shilambo showe shila.

50 Maar de Joden maakten op de godsdienstige en eerlijke vrouwen, en de voornaamsten van de stad, en verwekten vervolging tegen Paulus en Barnabas, en wierpen ze uit hun landpalen.

Ikabheje Bhayaudi gubhaakwishiyenje bhanabhakongwe bha manyika bhakwaajogopanga a Nnungu na ashikalongolele bha shene shilambo shila, gubhatandubhenje kwaapoteka a Pauli na a Bhanabha, nigubhaabhinjilenje nshilambo shabhonji.

51 Doch zij schudden het stof van hun voeten af tegen dezelve, en kwamen te Ikonium.

Bhai, bhantenga gubhakung'undenje ndutuli ja mmakongono gabhonji mbuti shileyo, gubhapitengenenje ku Ikonio.

52 En de discipelen werden vervuld met blijdschap en met den Heiligen Geest.

Na bhaajiganywa bha ku Antiokia bhala gubhainonyelenje na gubhagumbelenjwe naka Mbumu jwa Ukonjelo.