Handelingen 13
1 En er waren te Antiochie, in de Gemeente, die daar was, enige profeten en leraars, namelijk Barnabas, en Simeon, genaamd Niger, en Lucius van Cyrene, en Manahen, die met Herodes den viervorst opgevoed was, en Saulus.
Antioch-ki Singlupta Tengban Mapugi wa phongdokpiba maichousing amadi tambiba ojasing kayamuk leirammi. Makhoising adudi Barnabas, Niger hainasu kouba Simeon, Cyrene-dagi Lucius, Manaen (Mahak Herod tetrarch-ka houminnarakpa) amadi Saul-ni.
2 En als zij den Heere dienden, en vastten, zeide de Heilige Geest: Zondert Mij af beiden Barnabas en Saulus tot het werk, waartoe Ik hen geroepen heb.
Makhoina Ibungobu khurumjaringei amadi chara hellingeida Thawai Asengbana makhoida hairak-i, “Eina makhoibu tounanaba koukhraba thabak adugidamak Barnabas amadi Saul-bu eigidamak khaidok-u.”
3 Toen vastten en baden zij, en hun de handen opgelegd hebbende, lieten zij hen gaan.
Maram aduna makhoina chara henduna haijaraba matungda makhoigi mathakta khut thambiraga makhoibu thare.
4 Dezen dan, uitgezonden zijnde van den Heiligen Geest, kwamen af tot Seleucie, en van daar scheepten zij af naar Cyprus.
Thawai Asengbana makhoibu thabiduna makhoina Seleucia-da chatlammi aduga mapham adudagi Cyprus tanna hida chatlammi.
5 En gekomen zijnde te Salamis, verkondigden zij het woord Gods in de synagogen der Joden; en zij hadden ook Johannes tot een dienaar.
Makhoina Salamis-ta thungba matamda Jihudisinggi Synagogue-singda chattuna Tengban Mapugi wa sandoklammi. Makhoibu mateng pangnanaba John Mark-su makhoiga loinarammi.
6 En als zij het eiland doorgegaan waren tot Pafos toe, vonden zij een zekeren tovenaar, een valse profeet, een Jood, wiens naam was Bar-Jezus;
Makhoina ithat adu phaoduna chatlaga Paphos-ta thunglammi. Mapham aduda masana masabu Tengban Mapugi wa phongdokpa maichou amani haijaba Bar-Jisu kouba hikap yaikap touba Jihudi nupa ama thengnarammi.
7 Welke was bij den stadhouder Sergius Paulus, een verstandigen man. Deze, Barnabas en Saulus tot zich geroepen hebbende, zocht zeer het Woord Gods te horen.
Mahak asi ithat adugi heisinglaba leingak mapu Sergius Paulus-ka tinnabani. Leingak mapu asina Tengban Mapugi wa taningbadagi Barnabas amadi Saul-bu kourammi.
8 Maar Elymas, de tovenaar (want alzo wordt zijn naam overgezet), wederstond hen, zoekende den stadhouder van het geloof af te keren.
Hikap yaikap touba Elymas-na (Ming asi Greek londani) makhoigi mayokta leplammi amadi leingak mapu adubu thajabadagi leithok-hannaba hotnarammi.
9 Doch Saulus (die ook Paulus genaamd is), vervuld met den Heiligen Geest, en de ogen op hem houdende, zeide:
Paul hainasu kouba Saul-na Thawai Asengbana thalladuna Elymas-ta munna yengduna hairak-i,
10 O gij kind des duivels, vol van alle bedrog, en van alle arglistigheid, vijand van alle gerechtigheid, zult gij niet ophouden te verkeren de rechte wegen des Heeren?
“Nahak asi aphaba pumnamakki yeknaba amadi Devil-gi machani. Nahakti makhal-makha pumnamakki lounamba amadi marei mara pumnamakna thallaba mini. Ibungogi achumba lambising adubu serannahannaba hotnaba nahak keidounungda toklaroidra?
11 En nu zie, de hand des Heeren is tegen u, en gij zult blind zijn, en de zon niet zien voor een tijd. En van stonde aan viel op hem donkerheid en duisternis: en rondom gaande, zocht hij, die hem met de hand mochten leiden.
Houjik Mapu Ibungogi khut adu nahakki maiyokta lei, nahak matam khara numitki mangal uroi.” Khudak aduda amamba leichin amana mahakki mit kupsinkhre aduga mahakpu chingbinaba kanagumba amabu phangnaba mahakna koima marammi.
12 Als de stadhouder zag, hetgeen geschied was, toen geloofde hij, verslagen zijnde over de leer des Heeren.
Thoudok adu leingak mapu aduna ubada mahak thajarammi maramdi Ibungogi maramda tambiba aduda mahak ngaklammi.
13 En Paulus, en die met hem waren, van Pafos afgevaren zijnde, kwamen te Perge, een stad in Pamfylie. Maar Johannes, van hen scheidende, keerde weder naar Jeruzalem.
Paul amadi mahakka loinabasing adu Paphos-tagi Pamphylia-gi sahar Perga-da hi tongduna laklammi. Mapham aduda John Mark-na makhoibu thadoklamlaga Jerusalem-da hankhirammi.
14 En zij, van Perge het land doorgaande, kwamen te Antiochie, een stad in Pisidie; en gegaan zijnde in de synagoge op den dag des sabbats, zaten zij neder.
Madudagi makhoina Perga-dagi chatkhiduna Pisidia-gi Antioch-ta thunglammi aduga Potthaba numitta synagogue-ta changduna phamtharammi.
15 En na het lezen der wet en der profeten, zonden de oversten der synagogen tot hen, zeggende: Mannen broeders, indien er enig woord van vertroosting tot het volk in u is, zo spreekt.
Wayel Yathang amadi Tengban Mapugi wa phongdokpiba maichousinggi lairiktagi paraba matungda synagogue-ki luchingbasing aduna makhoida pao asi pirak-i, “Ichil inaosa, misingda pukning thougatnaba wa leirabadi madu haibiyu.”
16 En Paulus stond op, en wenkte met de hand, en zeide: Gij Israelietische mannen, en gij, die God vreest, hoort toe.
Maduda Paul-na lepkhattuna mahakna haiba wa tuminna tabinaba makhut thanggatlaga hairak-i, “Israel-gi mising amadi Tengban Mapubu khurumjaba atoppa phurupki mioi pumnamak, eina haiba tabiyu!
17 De God van dit volk Israel heeft onze vaderen uitverkoren, en het volk verhoogd, als zij vreemdelingen waren in het land Egypte, en heeft hen met een hogen arm daaruit geleid.
Israel phurup asigi Tengban Mapuna eikhoigi ipa ipusingbu khandokpire amadi makhoina Egypt-ta lamlanba oina leiringeida Ibungona makhoibu achouba phurup ama oihanbire aduga Ibungogi panggallaba khutna makhoibu Egypt-tagi puthokpirakle
18 En heeft omtrent den tijd van veertig jaren hun zeden verdragen in de woestijn.
amasung chahi niphu chupna lamjao lamhanggi lamdamda Ibungona makhoigi lamchatsingbu khaangbikhi.
19 En zeven volken uitgeroeid hebbende in het land Kanaan, heeft Hij hun door het lot het land derzelve uitgedeeld.
Aduga Ibungona Canaan-gi phurup taretpu mang-hallaga makhoigi leibak adu Ibungogi misingda makhoigi lam oina pibikhi.
20 En daarna omtrent vierhonderd en vijftig jaren, gaf Hij hun rechters, tot op Samuel, den profeet.
Pumnamak asi chahi chamari yangkheirom changlammi.” “Masigi matungda Tengban Mapuna makhoida Tengban Mapugi wa phongdokpa maichou Samuel phaoba wayel mapusing pibikhi.
21 En van toen aan begeerden zij een koning; en God gaf hun Saul, den zoon van Kis, een man uit den stam van Benjamin, veertig jaren.
Makhoina ningthou ama pibinaba nijabada Tengban Mapuna makhoida Benjamin salaidagi Kish-ki machanupa Saul-bu makhoigi ningthou oina pibikhi aduga mahakna chahi niphu pankhi.
22 En dezen afgezet hebbende, verwekte Hij hun David tot een koning; denwelken Hij ook getuigenis gaf, en zeide: Ik heb gevonden David, den zoon van Jesse; een man naar Mijn hart, die al Mijn wil zal doen.
Adubu Tengban Mapuna Saul-bu louthoklaba matungda David-pu makhoigi ningthou oihanbikhi. Mahakki maramda Ishworna haikhiba adu asini, ‘Eina Jesse-gi machanupa eigi thamoina khoidajaba David-pu phangle, eina mahakpu touhanningba pumnamak mahakna tougani.’
23 Van het zaad dezes heeft God Israel, naar de belofte, verwekt den Zaligmaker Jezus;
Tengban Mapuna wasakpikhibagi matung-inna David-ki charol suroldagi Israel-da Kanbiba Mapu Jisubu pubirakle.
24 Als Johannes eerst al den volke Israels voor Zijn aankomst, gepredikt had den doop der bekering.
Jisuna mahakki thabak houdringei mamangda John-na Israel-gi mi pumnamakta paptagi pukning hongnaba amadi baptize lounaba sandoklammi.
25 Doch als Johannes den loop vervulde, zeide hij: Wien meent gijlieden, dat ik ben? Ik ben de Christus niet; maar ziet, Hij komt na mij, Wien ik niet waardig ben de schoenen Zijner voeten te ontbinden.
Aduga John-na mahakki thabak loisillamdaida hairak-i, ‘Nakhoina Eihak kanani haina khanbage? Nakhoina ngairiba Ibungo mahak adu ei natte. Adubu Ibungo mahakti eigi tungda lakli, eidi Ibungo mahakki sandal mari louthokpa phaoba matik chade.’”
26 Mannen broeders, kinderen van het geslacht Abrahams, en die onder u God vrezen, tot u is het woord dezer zaligheid gezonden.
“Abraham-gi charol surol oiriba ichil inaosa amadi Tengban Mapubu khurumjaba atoppa phurupki mioi pumnamak, aran-khubhamgi paojel asi eikhoida thabirakle.
27 Want die te Jeruzalem wonen, en hun oversten, Dezen niet kennende, hebben ook de stemmen der profeten, die op elken sabbat dag gelezen worden, Hem veroordelende, vervuld;
Jerusalem-gi mising amadi makhoigi luchingbasingna Jisubu Kanbiba Mapuni haiba khanglamde aduga Potthaba numit khudingda paba Tengban Mapugi wa phongdokpiba maichousinggi wa adusu khanglamde. Adubu makhoina Ibungoda maral theijinduna maichousing adugi wa adu thung-halle.
28 En geen oorzaak des doods vindende, hebben zij van Pilatus begeerd, dat Hij zou gedood worden.
Makhoina Ibungobu hatnanaba maram phangdrabasu, Ibungobu hatnanaba Pilate-ta haijakhi.
29 En als zij alles volbracht hadden, wat van Hem geschreven was, namen zij Hem af van het hout, en legden Hem in het graf.
Mapugi Puyada ikhiba Ibungogi maram khudingmak makhoina pangthoklabada makhoina Ibungobu cross-tagi loutharaga mongpham amagi manungda thamkhi.
30 Maar God heeft Hem uit de doden opgewekt;
Adubu Tengban Mapuna Ibungobu sibadagi hinggat-hanbikhi
31 Welke gezien is geweest, vele dagen lang, van degenen, die met Hem opgekomen waren van Galilea tot Jeruzalem, die Zijn getuigen zijn bij het volk.
aduga Galilee-dagi Jerusalem tanna Ibungoga chatminnakhiba makhoisingna Ibungobu ujakhi. Houjik makhoina Israel-gi misingda sakhi oiri.
32 En wij verkondigen u de belofte, die tot de vaderen geschied is,
Eikhoina Aphaba Pao asi nakhoida purakli: Tengban Mapuna eikhoigi ipa ipusingda toubigani haina wasakpikhiba adu Jisubu sibadagi hinggat-hanbiduna makhoigi macha masu oiriba eikhoigidamak toubire. Thagat Iseigi anisuba iseida ibagumbani; ‘Nahak eigi Ichanupani; ngasi eihak nahakki Napa Ibungo oirabani.’
33 dat namelijk God dezelve vervuld heeft aan ons, hun kinderen, als Hij Jezus verwekt heeft. Gelijk ook in den tweeden psalm geschreven staat: Gij zijt Mijn Zoon, heden heb Ik U gegenereerd.
34 En dat Hij Hem uit de doden heeft opgewekt, alzo dat Hij niet meer zal tot verderving keren, heeft Hij aldus gezegd: Ik zal ulieden de weldadigheden Davids geven, die getrouw zijn;
Ibungobu sibadagi hinggat-hanbiba amadi Ibungogi hakchangbu mongphamda patthahalloi haibagi maramda Tengban Mapuna haibiba adudi asini: ‘Eina David-ta wasakpikhiba asengba amadi lengdraba yaipha thoujal adu eina nangonda pibigani.’
35 Waarom hij ook in een anderen psalm zegt: Gij zult Uw Heilige niet over geven, om verderving te zien.
Thagat Iseigi atoppa mapham amada asumnasu hai, ‘Tengban Mapugi asengba mahak adugi hakchang adu Tengban Mapuna keidoungeida pattha pumthahalloi.’
36 Want David, als hij in zijn tijd den raad Gods gediend had, is ontslapen, en is bij zijn vaderen gelegd; en heeft wel verderving gezien;
David-na mahakki mirolgi matamda Tengban Mapugi aningba matung inna Tengban Mapubu thougal touramlaga mahak sikhi amadi mahakki mapa mapusingga loinana leirol chankhi aduga mahakki hakchang mongphamda pattha pumthakhi.
37 Maar Hij, Dien God opgewekt heeft, heeft geen verderving gezien.
Adubu Tengban Mapuna asibadagi hinggat-hanbikhraba Ibungo mangondadi pattha pumthaba thokte.
38 Zo zij u dan bekend, mannen broeders, dat door Dezen u vergeving der zonden verkondigd wordt;
Maram aduna eigi ichil inaosing, Jisugi mapanna pap kokpiba asi nakhoida sandokpani haibasi nakhoina khangba adu eina pammi. Moses-ki Wayel Yathanggi mapanna nakhoibu chumhanbiba ngamdaba adu Ibungogi mapanna thajaba mi khudingmakpu paptagi ningtamle.
39 En dat van alles, waarvan gij niet kondet gerechtvaardigd worden door de wet van Mozes, door Dezen een iegelijk, die gelooft, gerechtvaardigd wordt.
40 Ziet dan toe, dat over ulieden niet kome, hetgeen gezegd is in de profeten:
Tengban Mapugi wa phongdokpibasingna haikhiba adu nakhoida thoktanaba nakhoi cheksillu:
41 Ziet, gij verachters, en verwondert u, en verdwijnt; want Ik werk een werk in uw dagen, een werk, hetwelk gij niet zult geloven, zo het u iemand verhaalt.
‘Yeng-u, karemnabasa ngaksu ngaklo mangsu manglo! Maramdi nakhoigi haktakta eina thabak ama tou-i madu kanagumba amana nakhoida hairaba phaoba nakhoina keidoungeidasu thajaroi!’”
42 En als de Joden uitgegaan waren uit de synagoge, baden de heidenen, dat tegen den naasten sabbat hun dezelfde woorden zouden gesproken worden.
Paul amadi Barnabas-na synagogue-tagi thorakpada mising aduna mathanggi Potthaba numitta makhoida waramsing adu makha tana haibinaba haijarammi.
43 En als de synagoge gescheiden was, volgden velen van de Joden en van de godsdienstige Jodengenoten Paulus en Barnabas; welke tot hen spraken, en hen vermaanden te blijven bij de genade Gods.
Synagogue-ta tinnaba adu kainarabada Jihudising amadi Jihudi laining louraba laining chetpa Jihudi nattaba mi mayam amana Paul amadi Barnabas-ki matung illammi. Tengban Mapugi thoujalda chetna leinanaba Pakhonchatpasing aduna makhoida wari saduna pukning thougatpirammi.
44 En op den volgenden sabbat kwam bijna de gehele stad samen, om het Woord Gods te horen.
Mathanggi Potthaba numitta sahar adugi mi ayambana Mapu Ibungogi wa tanaba laklammi.
45 Doch de Joden, de scharen ziende, werden met nijdigheid vervuld, en wederspraken, hetgeen van Paulus gezegd werd, wedersprekende en lasterende.
Jihudisingna miyam adu ubada kallakpana thallammi; maram aduna Paul-na haiba wasing aduda makhoina yettuna mahakpu thina nganglammi.
46 Maar Paulus en Barnabas, vrijmoedigheid gebruikende, zeiden: Het was nodig, dat eerst tot u het Woord Gods gesproken zou worden; doch nademaal gij hetzelve verstoot, en uzelven des eeuwigen levens niet waardig oordeelt, ziet, wij keren ons tot de heidenen. (aiōnios g166)
Adubu Paul amadi Barnabas-na thouna phana paokhum pirak-i, “Eikhoina Tengban Mapugi wa adu nakhoida hanna haiba tabani adubu nakhoina madu loudrabanina nakhoi lomba naidana hingba phangba matik chade haina nasana khanjare. Houjikti eikhoi nakhoibu thadoktuna Jihudi nattaba phurupsingda chatlagani. (aiōnios g166)
47 Want alzo heeft ons de Heere geboden, zeggende: Ik heb u gesteld tot een licht der heidenen, opdat gij zoudt zijn tot zaligheid, tot aan het uiterste der aarde.
Mapu Ibungona eikhoida pibiba yathang adu asini: ‘Malemgi aroiba maphamsing phaoba kanbiba phangnanaba Eina nahakpu Jihudi nattaba phurupsinggi mangal oihalle.’”
48 Als nu de heidenen dit hoorden, verblijdden zij zich, en prezen het Woord des Heeren; en er geloofden zovelen, als er geordineerd waren tot het eeuwige leven. (aiōnios g166)
Jihudi nattaba mising aduna madu tabada makhoi haraorammi amadi Mapu Ibungogi wa adu thagatcharammi aduga lomba naidana hingba phangnaba khandokpirabasingna thajare. (aiōnios g166)
49 En het Woord des Heeren werd door het gehele land uitgebreid.
Lam adu sinba thungna Mapu Ibungogi wa sandoklammi.
50 Maar de Joden maakten op de godsdienstige en eerlijke vrouwen, en de voornaamsten van de stad, en verwekten vervolging tegen Paulus en Barnabas, en wierpen ze uit hun landpalen.
Adubu sahar adugi athoiba nupasing amadi ikai khumnaba yabi laining chetpi nupisingbu Jihudisingna thoujillammi. Makhoina Paul amadi Barnabas-ki maiyokta irang thok-handuna ot-neihallaga makhoibu makhoigi lamdagi tanthoklammi.
51 Doch zij schudden het stof van hun voeten af tegen dezelve, en kwamen te Ikonium.
Maram aduna Paul amadi Barnabas-na yaningdaba oina makhonggi khongyagi uphul makhoigi maiyokta kanthoklamlaga Iconium-da chatlammi.
52 En de discipelen werden vervuld met blijdschap en met den Heiligen Geest.
Aduga Antioch-ta leiba thajabasingdu haraobaga amadi Thawai Asengbagana thallammi.
