< 1 Corinthiërs 1 >
1 Paulus, een geroepen apostel van Jezus Christus, door den wil van God, en Sosthenes, de broeder,
ⲁ̅ⲠⲀⲨⲖⲞⲤ ⲠⲀⲠⲞⲤⲦⲞⲖⲞⲤ ⲈⲦⲐⲀϨⲈⲘ ⲚⲦⲈⲒⲎⲤⲞⲨⲤ ⲠⲬⲢⲒⲤⲦⲞⲤ ⲈⲂⲞⲖ ϨⲒⲦⲈⲚ ⲪⲞⲨⲰϢ ⲘⲪⲚⲞⲨϮ ⲚⲈⲘ ⲤⲰⲤⲐⲈⲚⲎⲤ ⲠⲒⲤⲞⲚ
2 Aan de Gemeente Gods, die te Korinthe is, den geheiligden in Christus Jezus, den geroepenen heiligen, met allen, die den Naam van onzen Heere Jezus Christus aanroepen in alle plaats, beide hun en onzen Heere;
ⲃ̅ⲚϮⲈⲔⲔⲖⲎⲤⲒⲀ ⲚⲦⲈⲪⲚⲞⲨϮ ⲐⲎ ⲈⲦϢⲞⲠ ϦⲈⲚⲔⲞⲢⲒⲚⲐⲞⲤ ⲚⲎ ⲈⲦⲀⲨⲦⲞⲨⲂⲰⲞⲨ ϦⲈⲚⲠⲬⲢⲒⲤⲦⲞⲤ ⲒⲎⲤⲞⲨⲤ ⲚⲎ ⲈⲦⲐⲀϨⲈⲘ ⲈⲐⲞⲨⲀⲂ ⲚⲈⲘ ⲞⲨⲞⲚ ⲚⲒⲂⲈⲚ ⲈⲐⲘⲞⲨϮ ⲈⲪⲢⲀⲚ ⲘⲠⲈⲚϬⲞⲒⲤ ⲒⲎⲤⲞⲨⲤ ⲠⲬⲢⲒⲤⲦⲞⲤ ϦⲈⲚⲘⲀⲒ ⲚⲒⲂⲈⲚ ⲚⲦⲰⲞⲨ ⲚⲈⲘ ⲚⲦⲀⲚ.
3 Genade zij u en vrede van God onzen Vader, en den Heere Jezus Christus.
ⲅ̅ⲠϨⲘⲞⲦ ⲚⲰⲦⲈⲚ ⲚⲈⲘ ⲦϨⲒⲢⲎⲚⲎ ⲈⲂⲞⲖ ϨⲒⲦⲈⲚ ⲪⲚⲞⲨϮ ⲠⲈⲚⲒⲰⲦ ⲚⲈⲘ ⲠⲈⲚϬⲞⲒⲤ ⲒⲎⲤⲞⲨⲤ ⲠⲬⲢⲒⲤⲦⲞⲤ.
4 Ik dank mijn God allen tijd over u, vanwege de genade Gods, die u gegeven is in Christus Jezus;
ⲇ̅ϮϢⲈⲠϨⲘⲞⲦ ⲚⲦⲈⲚ ⲠⲀⲚⲞⲨϮ ⲚⲤⲎⲞⲨ ⲚⲒⲂⲈⲚ ⲈϨⲢⲎⲒ ⲈϪⲈⲚ ⲐⲎⲚⲞⲨ ⲚⲈⲘ ⲈϪⲈⲚ ⲠⲒϨⲘⲞⲦ ⲚⲦⲈⲪⲚⲞⲨϮ ⲈⲦⲀⲨⲦⲎⲒϤ ⲚⲰⲦⲈⲚ ϦⲈⲚⲠⲬⲢⲒⲤⲦⲞⲤ ⲒⲎⲤⲞⲨⲤ.
5 Dat gij in alles rijk zijt geworden in Hem, in alle rede en alle kennis;
ⲉ̅ϪⲈ ϦⲈⲚϨⲰⲂ ⲚⲒⲂⲈⲚ ⲀⲦⲈⲦⲈⲚⲈⲢⲢⲀⲘⲀⲞ ⲚϦⲢⲎⲒ ⲚϦⲎⲦϤ ϦⲈⲚⲤⲀϪⲒ ⲚⲒⲂⲈⲚ ⲚⲈⲘ ⲈⲘⲒ ⲚⲒⲂⲈⲚ
6 Gelijk de getuigenis van Christus bevestigd is onder u;
ⲋ̅ⲔⲀⲦⲀ ⲪⲢⲎϮ ⲈⲦⲀ ϮⲘⲈⲦⲘⲈⲐⲢⲈ ⲚⲦⲈⲠⲬⲢⲒⲤⲦⲞⲤ ⲦⲀϪⲢⲞ ϦⲈⲚⲐⲎⲚⲞⲨ.
7 Alzo dat het u aan gene gave ontbreekt, verwachtende de openbaring van onzen Heere Jezus Christus.
ⲍ̅ϨⲰⲤⲦⲈ ⲚⲦⲈⲦⲈⲚϢⲰⲠⲒ ⲚⲦⲈⲦⲈⲚϢⲀⲦ ⲀⲚ ϦⲈⲚϨⲖⲒ ⲚϨⲘⲞⲦ ⲈⲢⲈⲦⲈⲚϪⲞⲨϢⲦ ⲈⲂⲞⲖ ϦⲀⲦϨⲎ ⲘⲠⲒϬⲰⲢⲠ ⲈⲂⲞⲖ ⲚⲦⲈⲠⲈⲚϬⲞⲒⲤ ⲒⲎⲤⲞⲨⲤ ⲠⲬⲤ
8 Welke God u ook zal bevestigen tot het einde toe, om onstraffelijk te zijn in den dag van onzen Heere Jezus Christus.
ⲏ̅ⲪⲀⲒ ⲈⲦⲈ ⲈϤⲈⲦⲀϪⲢⲈ ⲐⲎⲚⲞⲨ ϢⲀ ⲈⲂⲞⲖ ⲚⲀⲦⲀⲢⲒⲔⲒ ϦⲈⲚⲠⲈϨⲞⲞⲨ ⲘⲠⲈⲚϬⲞⲒⲤ ⲒⲎⲤⲞⲨⲤ ⲠⲬⲢⲒⲤⲦⲞⲤ.
9 God is getrouw, door Welken gij geroepen zijt tot de gemeenschap van Zijn Zoon Jezus Christus, onzen Heere.
ⲑ̅ϤⲈⲚϨⲞⲦ ⲚϪⲈⲪⲚⲞⲨϮ ⲪⲎ ⲈⲦⲀϤⲐⲀϨⲈⲘ ⲐⲎⲚⲞⲨ ⲈϦⲞⲨⲚ ⲈϮⲘⲈⲦϢⲪⲎⲢ ⲚⲦⲈⲠⲈϤϢⲎⲢⲒ ⲒⲎⲤⲞⲨⲤ ⲠⲬⲢⲒⲤⲦⲞⲤ ⲠⲈⲚϬⲞⲒⲤ.
10 Maar ik bid u, broeders, door den Naam van onzen Heere Jezus Christus, dat gij allen hetzelfde spreekt, en dat onder u geen scheuringen zijn, maar dat gij samengevoegd zijt in eenzelfden zin, en in een zelfde gevoelen.
ⲓ̅ϮϮϨⲞ ⲞⲨⲚ ⲈⲢⲰⲦⲈⲚ ⲚⲀⲤⲚⲎⲞⲨ ⲈⲂⲞⲖ ϨⲒⲦⲈⲚ ⲪⲢⲀⲚ ⲘⲠⲈⲚϬⲞⲒⲤ ⲒⲎⲤⲞⲨⲤ ⲠⲬⲢⲒⲤⲦⲞⲤ ϨⲒⲚⲀ ⲞⲨⲤⲀϪⲒ ⲚⲞⲨⲰⲦ ⲈⲢⲈⲦⲈⲚϪⲰ ⲘⲘⲞϤ ⲦⲎⲢⲞⲨ ⲞⲨⲞϨ ⲚⲦⲈϢⲦⲈⲘ ϨⲀⲚⲪⲰⲢϪ ϢⲰⲠⲒ ϦⲈⲚⲐⲎⲚⲞⲨ ⲚⲦⲈⲦⲈⲚϢⲰⲠⲒ ⲆⲈ ⲈⲢⲈⲦⲈⲚⲤⲈⲂⲦⲰⲦ ϦⲈⲚⲞⲨϨⲎⲦ ⲚⲞⲨⲰⲦ ⲚⲈⲘ ⲞⲨⲄⲚⲰⲘⲎ ⲚⲞⲨⲰⲦ.
11 Want mij is van u bekend gemaakt, mijn broeders, door die van het huisgezin van Chloe zijn, dat er twisten onder u zijn.
ⲓ̅ⲁ̅ⲀⲨⲦⲀⲘⲞⲒ ⲄⲀⲢ ⲈⲐⲂⲈ ⲐⲎⲚⲞⲨ ⲚⲀⲤⲚⲎ ⲞⲨ ⲈⲂⲞⲖ ϨⲒⲦⲈⲚ ⲚⲀⲬⲖⲞⲎⲤ ϪⲈ ⲞⲨⲞⲚ ϨⲀⲚϢϬⲚⲎⲚ ϢⲞⲠ ϦⲈⲚⲐⲎⲚⲞⲨ.
12 En dit zeg ik, dat een iegelijk van u zegt: Ik ben van Paulus, en ik van Apollos; en ik van Cefas; en ik van Christus.
ⲓ̅ⲃ̅ⲪⲀⲒ ⲆⲈ ϮϪⲰ ⲘⲘⲞϤ ϪⲈ ⲠⲒⲞⲨⲀⲒ ⲠⲒⲞⲨⲀⲒ ⲘⲘⲰⲦⲈⲚ ϪⲰ ⲘⲘⲞⲤ ϪⲈ ⲀⲚⲞⲔ ⲘⲈⲚ ⲀⲚⲞⲔ ⲪⲀ ⲠⲀⲨⲖⲞⲤ ⲀⲚⲞⲔ ⲆⲈ ⲀⲚⲞⲔ ⲪⲀ ⲀⲠⲞⲖⲖⲰ ⲀⲚⲞⲔ ⲆⲈ ⲀⲚⲞⲔ ⲪⲀ ⲔⲎⲪⲀ ⲀⲚⲞⲔ ⲆⲈ ⲀⲚⲞⲔ ⲪⲀ ⲠⲬⲢⲒⲤⲦⲞⲤ.
13 Is Christus gedeeld? Is Paulus voor u gekruist? Of zijt gij in Paulus naam gedoopt?
ⲓ̅ⲅ̅ⲀⲨⲪⲈϢ ⲠⲬⲢⲒⲤⲦⲞⲤ ⲘⲎ ⲠⲀⲨⲖⲞⲤ ⲀⲨⲀϢϤ ⲈϪⲈⲚ ⲐⲎⲚⲞⲨ ⲒⲈ ⲀⲚ ⲀⲢⲈⲦⲈⲚϬⲒⲰⲘⲤ ⲈⲪⲢⲀⲚ ⲘⲠⲀⲨⲖⲞⲤ.
14 Ik dank God, dat ik niemand van ulieden gedoopt heb, dan Krispus en Gajus;
ⲓ̅ⲇ̅ϮϢⲈⲠϨⲘⲞⲦ ϪⲈ ⲘⲠⲒϮⲰⲘⲤ ⲚϨⲖⲒ ⲘⲘⲰⲦⲈⲚ ⲈⲂⲎⲖ ⲈⲔⲢⲒⲤⲠⲞⲤ ⲚⲈⲘ ⲄⲀⲒⲞⲤ.
15 Opdat niet iemand zegge, dat ik in mijn naam gedoopt heb.
ⲓ̅ⲉ̅ϨⲒⲚⲀ ⲚⲦⲈϢⲦⲈⲘ ⲞⲨⲀⲒ ϪⲞⲤ ϪⲈ ⲀⲢⲈⲦⲈⲚϬ ⲒⲰⲘⲤ ⲈⲠⲀⲢⲀⲚ.
16 Doch ik heb ook het huisgezin van Stefanus gedoopt; voorts weet ik niet, of ik iemand anders gedoopt heb.
ⲓ̅ⲋ̅ⲀⲒϮⲰⲘⲤ ⲆⲈ ⲘⲠⲔⲈⲎⲒ ⲚⲤⲦⲈⲪⲀⲚⲀ ⲖⲞⲒⲠⲞⲚ ⲚϮⲈⲘⲒ ⲀⲚ ϪⲈ ⲀⲚ ⲀⲒϮⲰⲘⲤ ⲚⲔⲈⲞⲨⲀⲒ.
17 Want Christus heeft mij niet gezonden, om te dopen, maar om het Evangelie te verkondigen; niet met wijsheid van woorden, opdat het kruis van Christus niet verijdeld worde.
ⲓ̅ⲍ̅ⲚⲈⲦⲀϤⲦⲀⲞⲨⲞⲒ ⲄⲀⲢ ⲀⲚ ⲚϪⲈⲠⲬⲢⲒⲤⲦⲞⲤ ⲈϮⲰⲘⲤ ⲀⲖⲖⲀ ⲈϨⲒϢⲈⲚⲚⲞⲨϤⲒ ϦⲈⲚⲞⲨⲤⲂⲰ ⲚⲤⲀϪⲒ ⲀⲚ ϨⲒⲚⲀ ⲚⲦⲈϤϢⲦⲈⲘϢⲰⲠⲒ ⲈϤϢⲞⲨⲒⲦ ⲚϪⲈⲠⲒⲤⲦⲀⲨⲢⲞⲤ ⲚⲦⲈⲠⲬⲢⲒⲤⲦⲞⲤ.
18 Want het woord des kruises is wel dengenen, die verloren gaan, dwaasheid; maar ons, die behouden worden, is het een kracht Gods;
ⲓ̅ⲏ̅ⲠⲒⲤⲀϪⲒ ⲄⲀⲢ ⲚⲦⲈⲠⲒⲤⲦⲀⲨⲢⲞⲤ ⲚⲦⲈⲚ ⲚⲎ ⲘⲈⲚ ⲈⲐⲚⲀⲦⲀⲔⲞ ⲞⲨⲘⲈⲦⲤⲞϪ ⲠⲈ ⲚⲀⲚ ⲆⲈ ⲀⲚⲞⲚ ϦⲀ ⲚⲎ ⲈⲐⲚⲀⲚⲞϨⲈⲘ ⲞⲨϪⲞⲘ ⲚⲦⲈⲪⲚⲞⲨϮ ⲠⲈ.
19 Want er is geschreven: Ik zal de wijsheid der wijzen doen vergaan, en het verstand der verstandigen zal Ik te niet maken.
ⲓ̅ⲑ̅ⲤⲤϦⲎⲞⲨⲦ ⲄⲀⲢ ϪⲈ ϮⲚⲀⲦⲀⲔⲞ ⲚⲦⲤⲞⲪⲒⲀ ⲚⲦⲈⲚⲒⲤⲀⲂⲈⲨ ⲞⲨⲞϨ ⲠⲈⲘⲒ ⲚⲦⲈⲚⲒⲔⲀⲦϨⲎ ⲦϮⲚⲀϢⲞϢϤ.
20 Waar is de wijze? Waar is de schriftgeleerde? Waar is de onderzoeker dezer eeuw? Heeft God de wijsheid dezer wereld niet dwaas gemaakt? (aiōn )
ⲕ̅ⲀϤⲐⲰⲚ ⲞⲨⲤⲀⲂⲈ ⲀϤⲐⲰⲚ ⲞⲨⲤⲀϦ ⲀϤⲐⲰⲚ ⲞⲨⲢⲈϤϦⲞⲦϦⲈⲦ ⲚⲦⲈⲠⲀⲒⲈⲚⲈϨ ⲘⲎ ⲘⲠⲈ ⲪⲚⲞⲨϮ ⲈⲢ ⲦⲤⲞⲪⲒⲀ ⲘⲠⲒⲔⲞⲤⲘⲞⲤ ⲚⲤⲞϪ. (aiōn )
21 Want nademaal, in de wijsheid Gods, de wereld God niet heeft gekend door de wijsheid, zo heeft het Gode behaagd, door de dwaasheid der prediking, zalig te maken, die geloven;
ⲕ̅ⲁ̅ⲈⲠⲒⲆⲎ ⲄⲀⲢ ⲈⲂⲞⲖ ϦⲈⲚϮⲤⲞⲪⲒⲀ ⲚⲦⲈⲪⲚⲞⲨϮ ⲘⲠⲈ ⲠⲒⲔⲞⲤⲘⲞⲤ ⲤⲞⲨⲈⲚ ⲪⲚⲞⲨϮ ⲈⲂⲞⲖ ϨⲒⲦⲈⲚ ϮⲤⲞⲪⲒⲀ ⲀϤϮⲘⲀϮ ⲚϪⲈⲪⲚⲞⲨϮ ⲈⲂⲞⲖ ϨⲒⲦⲈⲚ ϮⲘⲈⲦⲤⲞϪ ⲚⲦⲈⲠⲒϨⲒⲰⲒϢ ⲈⲚⲞϨⲈⲘ ⲚⲚⲎ ⲈⲐⲚⲀϨϮ.
22 Overmits de Joden een teken begeren, en de Grieken wijsheid zoeken;
ⲕ̅ⲃ̅ⲈⲠⲒⲆⲎ ⲚⲒⲒⲞⲨⲆⲀⲒ ⲤⲈⲈⲢⲈⲦⲒⲚ ⲚϨⲀⲚⲘⲎⲒⲚⲒ ⲞⲨⲞϨ ⲚⲒⲞⲨⲈⲒⲚⲒⲚ ⲤⲈⲔⲰϮ ⲚⲤⲀϮⲤⲞⲪⲒⲀ.
23 Doch wij prediken Christus, den Gekruisigde, den Joden wel een ergernis, en den Grieken een dwaasheid;
ⲕ̅ⲅ̅ⲀⲚⲞⲚ ⲆⲈ ⲦⲈⲚϨⲒⲰⲒϢ ⲘⲠⲬⲢⲒⲤⲦⲞⲤ ⲈⲀⲨⲀϢϤ ⲚⲒⲒⲞⲨⲆⲀⲒ ⲘⲈⲚ ⲞⲨⲤⲔⲀⲚⲆⲀⲖⲞⲚ ⲚⲰⲞⲨ ⲠⲈ ⲚⲒⲈⲐⲚⲞⲤ ⲆⲈ ⲞⲨⲘⲈⲦⲤⲞϪ ⲠⲈ.
24 Maar hun, die geroepen zijn, beiden Joden en Grieken, prediken wij Christus, de kracht Gods, en de wijsheid Gods.
ⲕ̅ⲇ̅ⲚⲀⲚ ⲆⲈ ⲀⲚⲞⲚ ϦⲀ ⲚⲎ ⲈⲐⲚⲀⲚⲞϨⲈⲘ ⲚⲒⲒⲞⲨⲆⲀⲒ ⲚⲈⲘ ⲚⲒⲞⲨⲈⲒⲚⲒⲚ ⲠⲬⲢⲒⲤⲦⲞⲤ ⲞⲨϪⲞⲘ ⲚⲦⲈⲪⲚⲞⲨϮ ⲠⲈ ⲚⲈⲘ ⲞⲨⲤⲞⲪⲒⲀ ⲚⲦⲈⲪⲚⲞⲨϮ.
25 Want het dwaze Gods is wijzer dan de mensen; en het zwakke Gods is sterker dan de mensen.
ⲕ̅ⲉ̅ϪⲈ ϮⲘⲈⲦⲤⲞϪ ⲚⲦⲈⲪⲚⲞⲨϮ ⲤⲞⲒ ⲚⲤⲀⲂⲈ ⲈϨⲞⲦⲈ ⲚⲒⲢⲰⲘⲒ ⲞⲨⲞϨ ϮⲘⲈⲦⲀⲤⲐⲎⲚⲎⲤ ⲚⲦⲈⲪⲚⲞⲨϮ ⲤⲞⲒ ⲚϪⲰⲢⲒ ⲈϨⲞⲦⲈ ⲚⲒⲢⲰⲘⲒ.
26 Want gij ziet uw roeping, broeders, dat gij niet vele wijzen zijt naar het vlees, niet vele machtigen, niet vele edelen.
ⲕ̅ⲋ̅ⲀⲚⲀⲨ ⲄⲀⲢ ⲈⲠⲈⲦⲈⲚⲐⲰϨⲈⲘ ⲚⲀⲤⲚⲎⲞⲨ ϪⲈ ⲘⲘⲞⲚ ⲞⲨⲘⲎϢ ⲚⲤⲀⲂⲈ ⲔⲀⲦⲀ ⲤⲀⲢⲜ ⲘⲘⲞⲚ ⲞⲨⲘⲎϢ ⲚϪⲰⲢⲒ ⲘⲘⲞⲚ ⲞⲨⲘⲎϢ ⲚⲈⲨⲄⲈⲚⲎⲤ.
27 Maar het dwaze der wereld heeft God uitverkoren, opdat Hij de wijzen beschamen zou; en het zwakke der wereld heeft God uitverkoren, opdat Hij het sterke zou beschamen;
ⲕ̅ⲍ̅ⲀⲖⲖⲀ ⲚⲒⲤⲞϪ ⲚⲦⲈⲠⲒⲔⲞⲤⲘⲞⲤ ⲀϤⲤⲞⲦⲠⲞⲨ ⲚϪⲈⲪⲚⲞⲨϮ ϨⲒⲚⲀ ⲚⲦⲈϤϮϢⲒⲠⲒ ⲚⲚⲒⲤⲀⲂⲈⲨ ⲞⲨⲞϨ ⲚⲒⲘⲈⲦϪⲰⲂ ⲚⲦⲈⲠⲒⲔⲞⲤⲘⲞⲤ ⲀϤⲤⲞⲦⲠⲞⲨ ⲚϪⲈⲪⲚⲞⲨϮ ϨⲒⲚⲀ ⲚⲦⲈϤϮϢⲒⲠⲒ ⲚⲚⲒϪⲰⲢⲒ.
28 En het onedele der wereld, en het verachte heeft God uitverkoren, en hetgeen niets is, opdat Hij hetgeen iets is, te niet zou maken;
ⲕ̅ⲏ̅ⲞⲨⲞϨ ⲚⲒⲘⲈⲦⲀⲄⲈⲚⲎⲤ ⲚⲦⲈⲠⲒⲔⲞⲤⲘⲞⲤ ⲚⲈⲘ ⲚⲎ ⲈⲦϢⲞϢϤ ⲀϤⲤⲞⲦⲠⲞⲨ ⲚϪⲈⲪⲚⲞⲨϮ ⲚⲈⲘ ⲚⲎ ⲈⲦⲈⲚⲤⲈϢⲞⲠ ⲀⲚ ϨⲒⲚⲀ ⲚⲦⲈϤⲔⲞⲢϤ ⲚⲚⲎ ⲈⲦϢⲞⲠ.
29 Opdat geen vlees zou roemen voor Hem.
ⲕ̅ⲑ̅ϨⲞⲠⲰⲤ ⲚⲦⲈϢⲦⲈⲘ ⲤⲀⲢⲜ ⲚⲒⲂⲈⲚ ϢⲞⲨϢⲞⲨ ⲘⲘⲰⲞⲨ ⲘⲠⲈⲘⲐⲞ ⲘⲪⲚⲞⲨϮ.
30 Maar uit Hem zijt gij in Christus Jezus, Die ons geworden is wijsheid van God, en rechtvaardigheid, en heiligmaking, en verlossing;
ⲗ̅ⲚⲐⲰⲦⲈⲚ ⲈⲂⲞⲖ ⲘⲘⲞϤ ϨⲰⲦⲈⲚ ϦⲈⲚⲠⲬⲢⲒⲤⲦⲞⲤ ⲒⲎⲤⲞⲨⲤ ⲪⲎ ⲈⲦⲀϤϢⲰⲠⲒ ⲚⲀⲚ ⲚⲞⲨⲤⲞⲪⲒⲀ ⲈⲂⲞⲖ ϨⲒⲦⲈⲚ ⲪⲚⲞⲨϮ ⲞⲨⲘⲈⲐⲘⲎⲒ ⲚⲈⲘ ⲞⲨⲦⲞⲨⲂⲞ ⲚⲈⲘ ⲞⲨⲤⲰϮ.
31 Opdat het zij, gelijk geschreven is: Die roemt, roeme in den Heere.
ⲗ̅ⲁ̅ϨⲒⲚⲀ ⲔⲀⲦⲀ ⲪⲢⲎϮ ⲈⲦⲤϦⲎⲞⲨⲦ ϪⲈ ⲠⲈⲦϢⲞⲨϢⲞⲨ ⲘⲘⲞϤ ⲘⲀⲢⲈϤϢⲞⲨϢⲞⲨ ⲘⲘⲞϤ ϦⲈⲚⲠϬⲞⲒⲤ.