Spreuken 1
1 Spreuken van Salomon, den zoon van David, Den koning van Israël:
Przysłowia Salomona, syna Dawida, króla Izraela;
2 Ze leren u kennen wijsheid en tucht, Ze geven u begrip voor verstandige woorden;
Do poznania mądrości i karności, do zrozumienia słów roztropnych;
3 Ze voeden u op tot heilzame tucht, Rechtschapenheid, plichtsbesef en oprechtheid.
Do zdobycia pouczenia w mądrości, w sprawiedliwości, w sądzie i w prawości;
4 Aan de onnozelen schenken ze ervaring, Aan jonge mensen doordachte kennis.
Do udzielenia prostym rozwagi, a młodemu – wiedzy i roztropności.
5 Als een wijze ze hoort, zal hij zijn inzicht verdiepen, Een verstandig mens zal er ideeën door krijgen;
Mądry posłucha i przybędzie mu wiedzy, a rozumny nabędzie rad;
6 Spreuk en strikvraag zal hij doorzien, De woorden der wijzen en hun problemen.
Aby rozumieć przysłowia i [ich] wykładnię, słowa mądrych i ich zagadki.
7 Het ontzag voor Jahweh is de grondslag der wijsheid; Maar ongelovigen lachen om wijsheid en tucht.
Bojaźń PANA jest początkiem wiedzy, ale głupcy gardzą mądrością i karnością.
8 Mijn zoon, luister dus naar de wenken van uw vader, Sla niet in de wind, wat uw moeder u leerde;
Synu mój, słuchaj pouczenia swego ojca i nie odrzucaj nauki swojej matki;
9 Want het siert uw hoofd als een krans, Uw hals als een snoer.
Bo one będą wdzięczną ozdobą na twojej głowie i [kosztownym] łańcuchem na szyi.
10 Mijn zoon, als zondaars u willen verleiden, stem niet toe,
Synu mój, jeśli grzesznicy cię namawiają, nie pozwalaj.
11 Als ze u zeggen: Ga met ons mee, Laat ons loeren op bloed, Laat ons zo maar onschuldigen belagen,
Jeśli mówią: Chodź z nami, czyhajmy na krew, zaczajmy się na niewinnego bez powodu;
12 Gelijk de onderwereld hen levend verslinden, Als zij, die ten grave dalen, geheel en al; (Sheol h7585)
Pożremy ich żywcem jak grób, całych, jak zstępujących do dołu; (Sheol h7585)
13 Allerlei kostbare schatten zullen we vinden, Onze huizen vullen met buit;
Znajdziemy wszelkie kosztowności, napełnimy swoje domy łupem;
14 Ge moogt meeloten in onze kring, Eén buidel zullen we samen delen!
Dziel z nami swój los; miejmy wszyscy jedną sakiewkę.
15 Mijn zoon, ga dan niet met hen mee, En houd uw voet af van hun pad;
Synu mój, nie wyruszaj z nimi w drogę; powstrzymaj swoją nogę od ich ścieżki.
16 Want hun voeten ijlen naar het kwade, En haasten zich, om bloed te vergieten.
Ich nogi bowiem biegną do zła i spieszą się do przelania krwi.
17 Maar zoals het niet geeft, of het net wordt gespannen, Terwijl alle vogels het zien:
Na próżno zastawia się sieci na oczach wszelkiego ptactwa.
18 Zo loeren ze slechts op hun eigen bloed, En belagen ze hun eigen leven!
Oni też czyhają na własną krew, czają się na własne życie.
19 Zo gaat het allen, die uit zijn op oneerlijke winst: Deze beneemt zijn bezitters het leven.
Takie są ścieżki każdego, który jest chciwy zysku; swojemu właścicielowi [taki zysk] odbiera życie.
20 De wijsheid roept luid in de straten, Op de pleinen verheft ze haar stem;
Mądrość woła na dworze, podnosi swój głos na ulicach.
21 Ze roept op de tinne der muren, En spreekt aan de ingang der poorten:
Woła w największym zgiełku, u wrót bram, w mieście wygłasza swoje słowa:
22 Hoe lang nog, dommen, blijft gij liever onnozel, Blijven de eigenwijzen verwaand, Willen de dwazen van geen wijsheid horen?
Jak długo, prości, będziecie kochać głupotę, szydercy – lubować się w swoim szyderstwie, a głupi – nienawidzić wiedzy?
23 Keert u tot mijn vermaning; Dan stort ik mijn geest over u uit, En maak u mijn woorden bekend.
Nawróćcie się na moje upomnienie; oto wyleję na was mojego ducha, oznajmię wam moje słowa.
24 Maar zo ge weigert, als ik roep, En niemand er op let, als ik mijn hand verhef;
Ponieważ wołałam, a odmawialiście; wyciągałam rękę, a nikt nie zważał;
25 Zo ge mijn raad geheel en al in de wind slaat, En van mijn vermaning niet wilt weten:
Owszem, odrzuciliście całą moją radę i nie chcieliście [przyjąć] mojego upomnienia;
26 Zal ik lachen, wanneer het u slecht gaat, Zal ik spotten, wanneer uw verschrikking komt als een onweer;
Dlatego będę się śmiać z waszego nieszczęścia, będę szydzić z was, gdy przyjdzie to, czego się boicie.
27 Wanneer uw ongeluk nadert als een orkaan, Wanneer benauwdheid en angst u overvallen!
Gdy nadejdzie jak spustoszenie to, czego się boicie, i [gdy] wasze nieszczęście nadciągnie jak wicher, gdy nadejdzie na was ucisk i cierpienie;
28 Dan zal men mij roepen, maar zal ik niet antwoorden, Zal men mij zoeken, maar mij niet vinden!
Wtedy będą mnie wzywać, a nie wysłucham; będą mnie szukać pilnie, lecz mnie nie znajdą.
29 Omdat ze van wijsheid niets wilden weten, En het ontzag voor Jahweh niet hebben verkozen,
Bo znienawidzili wiedzę i nie wybrali bojaźni PANA;
30 Van mijn raad niets moesten hebben, En al mijn vermaan in de wind hebben geslagen:
Ani nie chcieli mojej rady, [ale] gardzili każdym moim upomnieniem.
31 Zullen ze eten de vrucht van hun wandel, Verzadigd worden met wat ze beraamden.
Dlatego spożyją owoc swoich dróg i będą nasyceni swymi radami.
32 Want de onnozelen komen door hun onverschilligheid om, De dwazen storten door hun lichtzinnigheid in het verderf;
Bo odstępstwo prostych zabije ich i szczęście głupich zgubi ich.
33 Maar die naar mij luistert, zal in veiligheid wonen, Bevrijd van de vrees voor de rampen!
[Ale] kto mnie słucha, będzie mieszkać bezpiecznie i będzie wolny od strachu przed złem.
