< Spreuken 1 >
1 Spreuken van Salomon, den zoon van David, Den koning van Israël:
Pwovèb Salomon yo, fis a David la, wa Israël la:
2 Ze leren u kennen wijsheid en tucht, Ze geven u begrip voor verstandige woorden;
pou konnen sajès avèk enstriksyon, Pou dekouvri pawòl bon konprann yo,
3 Ze voeden u op tot heilzame tucht, Rechtschapenheid, plichtsbesef en oprechtheid.
Pou resevwa enstriksyon nan jan pou aji ak sajès, ladwati, jistis, menm jan pou tout moun;
4 Aan de onnozelen schenken ze ervaring, Aan jonge mensen doordachte kennis.
Pou avèti san konprann yo e bay konesans ak pridans a jenn yo.
5 Als een wijze ze hoort, zal hij zijn inzicht verdiepen, Een verstandig mens zal er ideeën door krijgen;
Yon nonm saj va tande, va grandi nan konesans li e yon nonm bon konprann va twouve konsèy ki saj,
6 Spreuk en strikvraag zal hij doorzien, De woorden der wijzen en hun problemen.
Pou konprann yon pwovèb ak mo kache, pawòl a saj yo avèk devinèt yo.
7 Het ontzag voor Jahweh is de grondslag der wijsheid; Maar ongelovigen lachen om wijsheid en tucht.
Lakrent SENYÈ a se kòmansman sajès la; sila ki plen foli, meprize sajès ak lenstriksyon.
8 Mijn zoon, luister dus naar de wenken van uw vader, Sla niet in de wind, wat uw moeder u leerde;
Tande byen, fis mwen an, lenstriksyon papa ou, e pa abandone leson a manman ou yo;
9 Want het siert uw hoofd als een krans, Uw hals als een snoer.
Anverite, yo fè yon kouwòn byen bèl sou tèt ou, ak yon bèl dekorasyon nan kou ou.
10 Mijn zoon, als zondaars u willen verleiden, stem niet toe,
Fis mwen an, si pechè yo vin tante ou, pa dakò.
11 Als ze u zeggen: Ga met ons mee, Laat ons loeren op bloed, Laat ons zo maar onschuldigen belagen,
Si yo di: “Vini avèk nou, annou kouche yon pyèj pou san, annou fè anbiskad pou inosan yo san koz;
12 Gelijk de onderwereld hen levend verslinden, Als zij, die ten grave dalen, geheel en al; (Sheol )
Annou vale yo vivan tankou Sejou mò yo, menm an antye tankou sila k ap desann nan fòs yo. (Sheol )
13 Allerlei kostbare schatten zullen we vinden, Onze huizen vullen met buit;
Nou va jwenn tout kalite byen presye, nou va ranpli lakay nou ak piyaj.
14 Ge moogt meeloten in onze kring, Eén buidel zullen we samen delen!
Tire osò pa ou ansanm ak nou. Nou tout va gen yon sèl bous”—
15 Mijn zoon, ga dan niet met hen mee, En houd uw voet af van hun pad;
Fis mwen an, pa mache nan chemen avèk yo. Anpeche pye ou antre sou wout yo,
16 Want hun voeten ijlen naar het kwade, En haasten zich, om bloed te vergieten.
Paske pye yo kouri jwenn mal, e yo fè vit pou yo vèse san.
17 Maar zoals het niet geeft, of het net wordt gespannen, Terwijl alle vogels het zien:
Anverite, se initil pou ouvri yon filè ak pen gaye devan nenpòt kalite zwazo;
18 Zo loeren ze slechts op hun eigen bloed, En belagen ze hun eigen leven!
men yap kouche yon pyèj pou pwòp san pa yo. Yo fè anbiskad pou pwòp lavi pa yo.
19 Zo gaat het allen, die uit zijn op oneerlijke winst: Deze beneemt zijn bezitters het leven.
Se konsa tout chemen yo ye a pou tout moun ki vin genyen pa mwayen vyolans. Se pwòp lavi yo kap vin rache.
20 De wijsheid roept luid in de straten, Op de pleinen verheft ze haar stem;
Sajès rele fò nan lari. Li leve vwa li nan plas la.
21 Ze roept op de tinne der muren, En spreekt aan de ingang der poorten:
Nan tèt lari ki gen zen yo, li kriye fò. Nan antre pòtay lari yo, li fè moun tande tout pawòl li yo:
22 Hoe lang nog, dommen, blijft gij liever onnozel, Blijven de eigenwijzen verwaand, Willen de dwazen van geen wijsheid horen?
“Jiskilè, O moun san bon konprann yo, nou va renmen rete san konprann anyen? Pou mokè yo rejwi yo nan moke moun e moun san konprann yo rayi konesans?
23 Keert u tot mijn vermaning; Dan stort ik mijn geest over u uit, En maak u mijn woorden bekend.
Vire sou repwòch mwen an. Gade byen, mwen va vide lespri m sou nou. Mwen va fè nou konnen pawòl mwen yo.
24 Maar zo ge weigert, als ik roep, En niemand er op let, als ik mijn hand verhef;
Akoz mwen te rele nou e nou te refize; mwen te lonje men m, e pèsòn pa t okipe sa,
25 Zo ge mijn raad geheel en al in de wind slaat, En van mijn vermaning niet wilt weten:
men nou te neglije tout konsèy mwen yo, e nou pa t vle tande repwòch mwen;
26 Zal ik lachen, wanneer het u slecht gaat, Zal ik spotten, wanneer uw verschrikking komt als een onweer;
konsa, mwen menm anplis, va ri sou malè nou yo. Mwen va moke nou lè gran laperèz la rive,
27 Wanneer uw ongeluk nadert als een orkaan, Wanneer benauwdheid en angst u overvallen!
lè gran laperèz nou rive tankou tanpèt e gwo dezas nou yo tankou toubiyon, lè gwo pwoblèm ak soufrans rive sou nou.
28 Dan zal men mij roepen, maar zal ik niet antwoorden, Zal men mij zoeken, maar mij niet vinden!
Nan lè sa a, yo va rele m, men mwen p ap reponn. Yo va chache mwen avèk dilijans, men yo p ap twouve m,
29 Omdat ze van wijsheid niets wilden weten, En het ontzag voor Jahweh niet hebben verkozen,
akoz yo te rayi konesans e pa t chwazi gen lakrent SENYÈ a.
30 Van mijn raad niets moesten hebben, En al mijn vermaan in de wind hebben geslagen:
Yo te refize konsèy mwen. Yo te rejte tout repwòch mwen yo.
31 Zullen ze eten de vrucht van hun wandel, Verzadigd worden met wat ze beraamden.
Pou sa, yo va manje fwi a pwòp chemen yo, e vant yo va vin plen ak pwòp manèv yo.
32 Want de onnozelen komen door hun onverschilligheid om, De dwazen storten door hun lichtzinnigheid in het verderf;
Paske chemen kwochi a moun san konprann yo va touye yo. Kè kontan a sila ki plen foli va detwi yo.
33 Maar die naar mij luistert, zal in veiligheid wonen, Bevrijd van de vrees voor de rampen!
Men sila ki koute mwen an va viv ansekirite, e li va rete alèz san pè malè.”