Spreuken 8
1 Waarachtig, de wijsheid roept, De schranderheid verheft haar stem!
[Numquid non sapientia clamitat, et prudentia dat vocem suam?
2 Zij staat langs de weg op de toppen der hoogten, Op het kruispunt der wegen,
In summis excelsisque verticibus supra viam, in mediis semitis stans,
3 Opzij van de poorten, aan de ingang der stad, Waar men de poorten betreedt, predikt zij luid:
juxta portas civitatis, in ipsis foribus loquitur, dicens:
4 Ik roep tot u, mannen, Ik spreek tot de kinderen der mensen:
O viri, ad vos clamito, et vox mea ad filios hominum.
5 Leert toch, onnozelen, wat schranderheid is, Verstaat toch, dwazen, wat wijsheid betekent!
Intelligite, parvuli, astutiam, et insipientes, animadvertite.
6 Luistert, want wat ik zeg is zeker, Wat over mijn lippen komt is juist;
Audite, quoniam de rebus magnis locutura sum, et aperientur labia mea ut recta prædicent.
7 Mijn mond spreekt de waarheid, Van leugentaal hebben mijn lippen een afschuw.
Veritatem meditabitur guttur meum, et labia mea detestabuntur impium.
8 Al mijn woorden zijn oprecht, Niet één ervan is misleidend of vals;
Justi sunt omnes sermones mei: non est in eis pravum quid, neque perversum;
9 Voor wie ze verstaat, zijn ze allen treffend, Voor wie ze wil begrijpen, allen juist.
recti sunt intelligentibus, et æqui invenientibus scientiam.
10 Neemt liever mijn tucht aan dan zilver, Geeft aan kennis de voorkeur boven het fijnste goud;
Accipite disciplinam meam, et non pecuniam; doctrinam magis quam aurum eligite:
11 Want de wijsheid is meer waard dan juwelen, Geen kostbaarheid komt haar nabij!
melior est enim sapientia cunctis pretiosissimis, et omne desiderabile ei non potest comparari.]
12 Ik, wijsheid, ben met overleg vertrouwd, En beschik over weloverwogen kennis;
[Ego sapientia, habito in consilio, et eruditis intersum cogitationibus.
13 Maar hoogmoed en trots, een slechte levenswandel, En een wispelturige tong zijn een afschuw voor mij.
Timor Domini odit malum: arrogantiam, et superbiam, et viam pravam, et os bilingue, detestor.
14 Ik beschik over raad en beleid, Ik bezit doorzicht en kracht;
Meum est consilium et æquitas; mea est prudentia, mea est fortitudo.
15 Door mij zijn de koningen koning, En bepalen de leiders wat recht is;
Per me reges regnant, et legum conditores justa decernunt;
16 Door mij zijn de vorsten vorst, En zijn alle rechtvaardige rechters in aanzien.
per me principes imperant, et potentes decernunt justitiam.
17 Die mij beminnen heb ik lief, En die mij zoeken, zullen mij vinden.
Ego diligentes me diligo, et qui mane vigilant ad me, invenient me.
18 Ik beschik over rijkdom en aanzien, Over duurzame welvaart en voorspoed;
Mecum sunt divitiæ et gloria, opes superbæ et justitia.
19 Mijn vrucht is meer waard dan het edelste goud, Meer dan het fijnste zilver mijn oogst.
Melior est enim fructus meus auro et lapide pretioso, et genimina me argento electo.
20 Ik wandel op de weg der gerechtigheid, Midden op de paden van het recht:
In viis justitiæ ambulo, in medio semitarum judicii:
21 Om die mij beminnen, met bezit te verrijken, En hun schatkamers te vullen.
ut ditem diligentes me, et thesauros eorum repleam.]
22 Jahweh schiep mij als zijn eerste gewrocht, Als het eerste werk, dat Hij ooit heeft gemaakt;
[Dominus possedit me in initio viarum suarum antequam quidquam faceret a principio.
23 Van oudsher ben ik gevormd, Van den beginne, vóór de eerste tijden der aarde.
Ab æterno ordinata sum, et ex antiquis antequam terra fieret.
24 Toen er nog geen oceanen waren. was ik geboren, Toen er nog geen bronnen, rijk aan water, bestonden;
Nondum erant abyssi, et ego jam concepta eram: necdum fontes aquarum eruperant,
25 Eer de bergen waren neergelaten, Eer de heuvels ontstonden, werd ik geboren,
necdum montes gravi mole constiterant: ante colles ego parturiebar.
26 Eer Hij de aarde had gemaakt en de velden, En alle grondstoffen der wereld.
Adhuc terram non fecerat, et flumina, et cardines orbis terræ.
27 Toen Hij de hemel welfde, was ik aanwezig, Toen Hij een kring trok rond het vlak van de oceaan;
Quando præparabat cælos, aderam; quando certa lege et gyro vallabat abyssos;
28 Toen Hij daarboven de wolken bevestigde, En de bronnen van de oceaan begonnen te stromen;
quando æthera firmabat sursum, et librabat fontes aquarum;
29 Toen Hij de zee haar grenzen stelde, Dat de wateren haar oevers niet zouden overschrijden; Toen Hij de fundamenten der aarde legde:
quando circumdabat mari terminum suum, et legem ponebat aquis, ne transirent fines suos; quando appendebat fundamenta terræ:
30 Was ik bij Hem als een troetelkind, Was ik elke dag zijn vermaak, Dartelde ik heel de tijd onder zijn ogen,
cum eo eram, cuncta componens. Et delectabar per singulos dies, ludens coram eo omni tempore,
31 Spelend op zijn wereldrond, En mij vermakend met de kinderen der mensen.
ludens in orbe terrarum; et deliciæ meæ esse cum filiis hominum.
32 Welnu dan kinderen luistert naar mij; Gelukkig zij, die mijn wegen bewaren;
Nunc ergo, filii, audite me: beati qui custodiunt vias meas.
33 Hoort naar de lessen, weest wijs, en verwerpt ze niet. En de wacht houden aan de posten van mijn poorten.
Audite disciplinam, et estote sapientes, et nolite abjicere eam.
34 Gelukkig de mens, die naar mij luistert, Die elke dag aan mijn deuren waken,
Beatus homo qui audit me, et qui vigilat ad fores meas quotidie, et observat ad postes ostii mei.
35 Wie mij vindt, heeft het leven gevonden, En welbehagen verkregen van Jahweh;
Qui me invenerit, inveniet vitam, et hauriet salutem a Domino.
36 Maar wie mij mist, benadeelt zichzelf, En al wie mij haten, beminnen de dood!
Qui autem in me peccaverit, lædet animam suam; omnes qui me oderunt diligunt mortem.]
