Spreuken 8
1 Waarachtig, de wijsheid roept, De schranderheid verheft haar stem!
Donge rieko luongo? Donge ngʼeyo tiend wach tingʼo dwonde ka goyo koko?
2 Zij staat langs de weg op de toppen der hoogten, Op het kruispunt der wegen,
Ochungʼ e kuonde motingʼore e bath yo, e akerkeke mag yore.
3 Opzij van de poorten, aan de ingang der stad, Waar men de poorten betreedt, predikt zij luid:
Oywak matek e bath dhorangeye midonjogo e dala maduongʼ,
4 Ik roep tot u, mannen, Ik spreek tot de kinderen der mensen:
kowacho niya, “Aluongou, yaye un ji, aluongou un ji duto manie piny.
5 Leert toch, onnozelen, wat schranderheid is, Verstaat toch, dwazen, wat wijsheid betekent!
Un joma ngʼeyogi tin, nwangʼuru rieko; to un joma ofuwo, nwangʼuru ngʼeyo.
6 Luistert, want wat ik zeg is zeker, Wat over mijn lippen komt is juist;
Winjuru, nikech an gi gik mabeyo mangʼeny madwaro nyisou; ayawo dhoga mondo awach gima kare.
7 Mijn mond spreekt de waarheid, Van leugentaal hebben mijn lippen een afschuw.
Dhoga wacho gima adiera nikech dhoga kwedo gik maricho.
8 Al mijn woorden zijn oprecht, Niet één ervan is misleidend of vals;
Weche duto mawuok e dhoga gin kare, onge moro kuomgi mobam kata modwanyore.
9 Voor wie ze verstaat, zijn ze allen treffend, Voor wie ze wil begrijpen, allen juist.
Ne jogo mongʼeyo pogo tiend wach, gigi duto nikare, giber ni jogo man-gi ngʼeyo.
10 Neemt liever mijn tucht aan dan zilver, Geeft aan kennis de voorkeur boven het fijnste goud;
Yier puonjna kar fedha kendo ngʼeyo kar dhahabu mowal,
11 Want de wijsheid is meer waard dan juwelen, Geen kostbaarheid komt haar nabij!
nikech rieko ber moloyo kite ma nengogi tek, kendo gimoro amora madiher ok nyal romo kode.
12 Ik, wijsheid, ben met overleg vertrouwd, En beschik over weloverwogen kennis;
“An, rieko, wadak kaachiel gi ngʼado bura makare; an-gi ngʼeyo kod pogo tiend wach.
13 Maar hoogmoed en trots, een slechte levenswandel, En een wispelturige tong zijn een afschuw voor mij.
Luoro Jehova Nyasaye en sin gi richo; amon gi sunga kod ngʼayi, timbe maricho kod wuoyo mochido.
14 Ik beschik over raad en beleid, Ik bezit doorzicht en kracht;
Ngʼado rieko kod ngʼado bura malongʼo gin maga; an-gi winjo tiend wach kod nyalo.
15 Door mij zijn de koningen koning, En bepalen de leiders wat recht is;
An ema amiyo ruodhi locho kendo joloch loso chike makare.
16 Door mij zijn de vorsten vorst, En zijn alle rechtvaardige rechters in aanzien.
Nikech an, amiyo yawuot ruodhi loch kod joka ruodhi duto marito pinje.
17 Die mij beminnen heb ik lief, En die mij zoeken, zullen mij vinden.
Ahero jogo mohera, to jogo ma manya yuda.
18 Ik beschik over rijkdom en aanzien, Over duurzame welvaart en voorspoed;
Mwandu gi luor ni kuoma, mwandu mochwere kod mewo.
19 Mijn vrucht is meer waard dan het edelste goud, Meer dan het fijnste zilver mijn oogst.
Olemba ber moloyo dhahabu maber, gino machiwo oloyo fedha moyier.
20 Ik wandel op de weg der gerechtigheid, Midden op de paden van het recht:
Awuotho e yo mobidhore makare, e yore mag bura makare,
21 Om die mij beminnen, met bezit te verrijken, En hun schatkamers te vullen.
kachiwo mwandu ni jogo mohera kendo amiyo kuondegi mag keno bedo mopongʼ chutho.
22 Jahweh schiep mij als zijn eerste gewrocht, Als het eerste werk, dat Hij ooit heeft gemaakt;
“Jehova Nyasaye nokwongo chweya kaka tichne mokwongo motelo ni tijene machon.
23 Van oudsher ben ik gevormd, Van den beginne, vóór de eerste tijden der aarde.
Noyiera aa chakruok manyaka chiengʼ, kapok piny kobetie.
24 Toen er nog geen oceanen waren. was ik geboren, Toen er nog geen bronnen, rijk aan water, bestonden;
Kapok nembe kobetie, nonywola kata ka sokni mopongʼ gi pi ne onge.
25 Eer de bergen waren neergelaten, Eer de heuvels ontstonden, werd ik geboren,
Nonywola ka gode madongo ne pok obedo kuonde ma gintie, bende ka gode matindo ne pod onge,
26 Eer Hij de aarde had gemaakt en de velden, En alle grondstoffen der wereld.
kapok ne ochweyo piny kaachiel gi pewene kata mana lowo mar piny.
27 Toen Hij de hemel welfde, was ik aanwezig, Toen Hij een kring trok rond het vlak van de oceaan;
Ne antie kane oketo polo kama entie, kata kane oketo giko mar nembe,
28 Toen Hij daarboven de wolken bevestigde, En de bronnen van de oceaan begonnen te stromen;
kane oketo boche polo malo, kendo kane oketo sokni mag nembe mogurore motegno,
29 Toen Hij de zee haar grenzen stelde, Dat de wateren haar oevers niet zouden overschrijden; Toen Hij de fundamenten der aarde legde:
kane ochiwo kuonde giko mag nam matin mondo pi kik okadh kama oketee, kendo kane oloso mise mar piny.
30 Was ik bij Hem als een troetelkind, Was ik elke dag zijn vermaak, Dartelde ik heel de tijd onder zijn ogen,
Ne an jatich molony mobedo bute. Napongʼ gi mor mogundho odiechiengʼ ka odiechiengʼ kamor e nyime kinde duto,
31 Spelend op zijn wereldrond, En mij vermakend met de kinderen der mensen.
ka amor e pinye mangima kendo ail gi ji duto.
32 Welnu dan kinderen luistert naar mij; Gelukkig zij, die mijn wegen bewaren;
“Omiyo koro yawuota, winjauru; gin johawi jogo morito yorena.
33 Hoort naar de lessen, weest wijs, en verwerpt ze niet. En de wacht houden aan de posten van mijn poorten.
Winjuru puonjna mondo ubed mariek, kik uchagi.
34 Gelukkig de mens, die naar mij luistert, Die elke dag aan mijn deuren waken,
En jahawi ngʼat mawinja, marito pile e dhoutena korito e dhorangaya.
35 Wie mij vindt, heeft het leven gevonden, En welbehagen verkregen van Jahweh;
Nimar ngʼat monwangʼa oyudo ngima kendo oyudo ngʼwono kuom Jehova Nyasaye.
36 Maar wie mij mist, benadeelt zichzelf, En al wie mij haten, beminnen de dood!
To ngʼatno ma odaga hinyore kende owuon; jogo duto mamon koda ohero tho.”
