Spreuken 8
1 Waarachtig, de wijsheid roept, De schranderheid verheft haar stem!
Kodi nzeru sikuyitana? Kodi nzeru yomvetsa zinthu sinakweze mawu ake?
2 Zij staat langs de weg op de toppen der hoogten, Op het kruispunt der wegen,
Nzeru imayima pa zitunda mʼmbali mwa njira, imayima pa mphambano ya misewu.
3 Opzij van de poorten, aan de ingang der stad, Waar men de poorten betreedt, predikt zij luid:
Imafuwula pafupi ndi zipata zolowera mu mzinda, pa makomo olowera imafuwula kuti,
4 Ik roep tot u, mannen, Ik spreek tot de kinderen der mensen:
Inu anthu, ndikuyitana inu; ndikuyitanatu anthu onse.
5 Leert toch, onnozelen, wat schranderheid is, Verstaat toch, dwazen, wat wijsheid betekent!
Inu amene simudziwa kanthunu khalani ochenjera; inu amene ndi opusa, khalani ndi mtima womvetsa zinthu.
6 Luistert, want wat ik zeg is zeker, Wat over mijn lippen komt is juist;
Mverani, pakuti ndikukuwuzani zinthu zofunika kwambiri; ndatsekula pakamwa panga ndipo payankhula zolungama.
7 Mijn mond spreekt de waarheid, Van leugentaal hebben mijn lippen een afschuw.
Pakamwa panga pamayankhula zoona ndimanyansidwa ndi kuyankhula zoyipa.
8 Al mijn woorden zijn oprecht, Niet één ervan is misleidend of vals;
Mawu onse a pakamwa panga ndi olungama; mʼmawu angawo mulibe zokhotakhota kapena zopotoka.
9 Voor wie ze verstaat, zijn ze allen treffend, Voor wie ze wil begrijpen, allen juist.
Kwa anthu ozindikira, mawu anga onse ndi woona; kwa anthu amene ali ndi nzeru zomvetsa zinthu, mawu angawo ndi okhoza.
10 Neemt liever mijn tucht aan dan zilver, Geeft aan kennis de voorkeur boven het fijnste goud;
Landirani malangizo anga mʼmalo mwa siliva, nzeru zomvetsa zinthu mʼmalo mwa golide wabwino.
11 Want de wijsheid is meer waard dan juwelen, Geen kostbaarheid komt haar nabij!
Paja nzeru ndi yabwino kwambiri kuposa miyala yamtengowapatali, ndipo zonse zimene ungazifune sizingafanane ndi nzeru.
12 Ik, wijsheid, ben met overleg vertrouwd, En beschik over weloverwogen kennis;
Ine nzeru, ndimakhala pamodzi ndi kuchenjera. Ine ndimadziwa zinthu ndiponso ndimalingalira zinthu bwino.
13 Maar hoogmoed en trots, een slechte levenswandel, En een wispelturige tong zijn een afschuw voor mij.
Kuopa Yehova ndiko kudana ndi zoyipa. Ine ndimadana ndi kunyada, kudzitama, kuchita zoyipa, ndiponso kuyankhula zonyenga.
14 Ik beschik over raad en beleid, Ik bezit doorzicht en kracht;
Ndine mwini uphungu ndi maganizo abwino; ndili ndi nzeru yomvetsa zinthu ndiponso mphamvu.
15 Door mij zijn de koningen koning, En bepalen de leiders wat recht is;
Ndine amene ndimathandiza mafumu kulamulira. Ndimawathandiza olamulira kukhazikitsa malamulo olungama.
16 Door mij zijn de vorsten vorst, En zijn alle rechtvaardige rechters in aanzien.
Ndine amene ndimathandiza akalonga polamula. Ndinenso amene ndimathandiza akuluakulu onse kulamulira bwino dziko.
17 Die mij beminnen heb ik lief, En die mij zoeken, zullen mij vinden.
Ndimakonda amene amandikonda, ndipo amene amandifunafuna amandipeza.
18 Ik beschik over rijkdom en aanzien, Over duurzame welvaart en voorspoed;
Ine ndili ndi chuma ndi ulemu, chuma ndi kupindula pa ntchito kokhazikika.
19 Mijn vrucht is meer waard dan het edelste goud, Meer dan het fijnste zilver mijn oogst.
Chipatso changa ndi chabwino kuposa golide, ngakhale golide wosalala; zimene ine ndimabereka zimaposa siliva wabwino kwambiri.
20 Ik wandel op de weg der gerechtigheid, Midden op de paden van het recht:
Ndimachita zinthu zolungama. Ine sindipatuka mʼnjira za chilungamo.
21 Om die mij beminnen, met bezit te verrijken, En hun schatkamers te vullen.
Ndimapereka chuma kwa amene amandikonda ndi kudzaza nyumba zawo zosungiramo chuma.
22 Jahweh schiep mij als zijn eerste gewrocht, Als het eerste werk, dat Hij ooit heeft gemaakt;
“Yehova anandilenga ine nzeru monga ntchito yake yoyamba. Mwa ntchito zake zakalekale yoyamba ndinali ine.
23 Van oudsher ben ik gevormd, Van den beginne, vóór de eerste tijden der aarde.
Ndinapangidwa kalekalelo, pachiyambi penipeni dziko lapansi lisanalengedwe.
24 Toen er nog geen oceanen waren. was ik geboren, Toen er nog geen bronnen, rijk aan water, bestonden;
Nyanja, akasupe odzaza ndi madzi, zonsezi kulibe pamene ine ndinkabadwa.
25 Eer de bergen waren neergelaten, Eer de heuvels ontstonden, werd ik geboren,
Mapiri asanakhazikitsidwe pa malo awo, mapiri angʼonoangʼono asanakhalepo, ine ndinali nditabadwa kale,
26 Eer Hij de aarde had gemaakt en de velden, En alle grondstoffen der wereld.
lisanalengedwe dziko lapansi ndi minda yake; lisanalengedwe dothi loyamba la dziko lapansi.
27 Toen Hij de hemel welfde, was ik aanwezig, Toen Hij een kring trok rond het vlak van de oceaan;
Ine ndinalipo pamene Yehova ankakhazikitsa mlengalenga, pamene ankalemba malire a nyanja yozama,
28 Toen Hij daarboven de wolken bevestigde, En de bronnen van de oceaan begonnen te stromen;
pamene anakhazikitsa mitambo ya mlengalenga ndi kukhazikitsa akasupe a madzi ozama,
29 Toen Hij de zee haar grenzen stelde, Dat de wateren haar oevers niet zouden overschrijden; Toen Hij de fundamenten der aarde legde:
pamene anayikira nyanja malire kuti madzi asadutse malirewo, ndiponso pamene ankayika malire a dziko lapansi.
30 Was ik bij Hem als een troetelkind, Was ik elke dag zijn vermaak, Dartelde ik heel de tijd onder zijn ogen,
Tsono ine ndinali pambali pake ngati mmisiri; ndikumukondweretsa tsiku ndi tsiku, kusangalala nthawi zonse pamaso pake.
31 Spelend op zijn wereldrond, En mij vermakend met de kinderen der mensen.
Ndinkasangalala ndi dziko lake lonse ndiponso kumakondwera nawo anthu onse.”
32 Welnu dan kinderen luistert naar mij; Gelukkig zij, die mijn wegen bewaren;
“Ndiye tsono ana inu, ndimvereni; odala anthu amene amasunga njira zanga.
33 Hoort naar de lessen, weest wijs, en verwerpt ze niet. En de wacht houden aan de posten van mijn poorten.
Mverani malangizo anga kuti mukhale ndi nzeru; musanyozere mawu anga.
34 Gelukkig de mens, die naar mij luistert, Die elke dag aan mijn deuren waken,
Wodala munthu amene amandimvera, amene amakhala pa khomo panga tsiku ndi tsiku, kudikirira pa chitseko changa.
35 Wie mij vindt, heeft het leven gevonden, En welbehagen verkregen van Jahweh;
Paja aliyense amene apeza ine wapeza moyo ndipo Yehova amamukomera mtima.
36 Maar wie mij mist, benadeelt zichzelf, En al wie mij haten, beminnen de dood!
Koma amene alephera kundipeza, amadzipweteka yekha; onse amene amandida amakonda imfa.”
