Spreuken 6
1 Mijn zoon, als ge voor een ander borg zijt gebleven, Uw handslag hebt gegeven ten bate van een vreemde,
My son, If thou hast become surety for thy friend, if thou hast struck thy hand for a stranger;
2 Verstrikt zijt geraakt in uw eigen woorden, In uw eigen beloften gevangen:
If thou art ensnared through the words of thy mouth, if thou art caught through the words of thy mouth:
3 Doe dan, mijn zoon, wat ik zeg, en red u eruit; Want ge zijt in de macht van uw naaste! Ga heen zonder talmen, Dring aan bij uw naaste;
[Then] do this by all means, my son, and deliver thyself, because thou art come into the power of thy friend, Go hasten to him, and urge thy friend.
4 Gun uw ogen geen rust, Uw wimpers geen slaap;
Grant not any sleep to thy eyes, nor slumber to thy eyelids.
5 Ruk u los als een gazelle uit de strik, Als een vogel uit de hand van den vogelaar.
Deliver thyself as a roebuck from the hand [of the hunter], and as a bird from the hand of the fowler.
6 Luiaard, ga kijken naar de mier; Zie, hoe ze zwoegt, en word wijs!
Go to the ant, thou sluggard; look on her ways, and become wise.
7 Al heeft ze geen leider, Geen opzichter, geen heerser,
She, that hath no prince, officer, or ruler,
8 Toch zorgt ze in de zomer voor haar spijs, Zoekt ze in de oogsttijd haar voedsel bijeen.
Provideth in the summer her provision, gathereth in harvest-time her food.
9 Luiaard, hoe lang blijft ge liggen, Wanneer zult ge ontwaken uit uw slaap?
How long, O sluggard, wilt thou lie down? when wilt thou arise out of thy sleep?
10 Nog even slapen, nog even soezen, Nog even in bed de handen over elkaar:
“A little [more] sleep, a little slumber, a little folding of the hands in lying down;”
11 En de armoe overvalt u als een zwerver, Het gebrek als een rover!
But then will thy poverty come like a rover, and thy want as a man armed with a shield.
12 Een nietsnut is het, een booswicht, Die omgaat met bedrieglijke taal;
A Godless person is a man of injustice, who walketh with a distorted mouth.
13 Die met de ogen knipt, met de voeten wenkt, En tekens geeft met de vingers;
He blinketh with his eyes, he scrapeth with his feet, he pointeth with his fingers;
14 Die boze plannen smeedt in zijn hart, Steeds kwaad beraamt en ruzie zoekt!
Perverseness is in his heart, he contriveth evil at all times; he scattereth abroad discord.
15 Daarom zal hem de tegenspoed plotseling treffen, Zal hij met één slag bezwijken, zonder kans op herstel.
Therefore shall suddenly come his calamity: unawares shalt he be broken without a remedy.
16 Zes dingen zijn er die Jahweh haat, Van zeven heeft hij een afschuw:
Six things there are which the Lord hateth; and seven are an abomination unto his spirit:
17 Van brutale ogen; van een valse tong; Van handen, die onschuldig bloed vergieten;
Haughty eyes, a tongue of falsehood, and hands that shed innocent blood,
18 Van een hart, dat boze plannen beraamt; Van voeten, die ten kwade spoeden;
A heart that contriveth plans of injustice, feet that hasten to run after evil,
19 Van een valsen getuige, die leugens verspreidt; Van iemand, die broedertwist stookt.
A false witness that eagerly uttereth lies, and him that scattereth abroad discord among brethren.
20 Mijn zoon, onderhoud het gebod van uw vader, Sla niet in de wind wat uw moeder u leerde;
Keep, O my son, the commandment of thy father, and reject not the teaching of thy mother:
21 Prent het voor altijd in uw hart, Wind het als een snoer om uw hals.
Bind them upon thy heart continually, tie them about thy throat.
22 Als ge wandelt, moge het u geleiden, Over u waken, als ge slaapt, Tot u spreken, wanneer ge ontwaakt.
When thou walkest, it shall lead thee; when thou liest down, it shall watch over thee; and when thou art awake, it shall converse with thee.
23 Want het gebod is een lamp, Het onderricht een licht, De straffe tucht een weg ten leven.
For the commandment is a lamp, and the law is light; and the way of life are the admonitions of correction:
24 Het zal u behoeden voor de vrouw van een ander, Voor de gladde tong van een vreemde.
To guard thee against a bad woman, from the flattery of an alien tongue.
25 Zet uw hart niet op haar schoonheid, Laat ze u niet met haar wimpers verleiden;
Covet not her beauty in thy heart, and let her not conquer thee with her eyelids.
26 Want de prijs van een deerne is een stuk brood, Maar de getrouwde vrouw maakt jacht op een kostelijk leven
For by means of a harlot [one is brought down] to the last loaf of bread: and an adulterous woman will even hunt for the precious life,
27 Kan iemand soms vuur in zijn voorschoot nemen, Zonder dat hij zijn kleren schroeit;
Can a man gather up fire in his lap, and shall his clothes not be burnt?
28 Of kan hij op gloeiende kolen lopen, Zonder dat hij zijn voeten brandt?
Can a man walk along upon hot coals, and shall his feet not be burnt?
29 Zo vergaat het hem, die zich afgeeft met de vrouw van een ander: Niemand die haar aanraakt, komt er straffeloos van af.
So it is with him that goeth in to his neighbor's wife: no one that toucheth her shall remain unpunished.
30 Men veracht geen dief, zo hij enkel steelt, Om zijn maag te vullen, als hij honger heeft;
Men do not despise the thief, if he steal, to gratify his craving when he is hungry:
31 Toch moet hij, eenmaal betrapt, zevenvoudig vergoeden, Alles geven wat hij in huis heeft.
And if he be found, he must pay sevenfold; all the wealth his house must he give.
32 Kortzichtig de man, die overspel pleegt met een vrouw: Wie zijn eigen ondergang wil, moet zo iets niet doen;
But whoso committeth adultery with a woman lacketh sense: he that is the destroyer of his soul, will alone do this.
33 Schade en schande zal zo iemand belopen, Zijn slechte naam raakt hij nimmer meer kwijt.
Plague and disgrace will he meet with; and his reproach will not be blotted out.
34 Want de jaloezie van den man wekt de woede bij hem op, En op de dag van de wraak zal hij niemand ontzien;
For jealousy is the fury of a husband, and he will not spare on the day of vengeance.
35 Dan slaat hij op losgeld geen acht, Hij wil het niet, al biedt ge hem nog zo veel!
He will not regard the appearance of any ransom; and he will not be content, though thou give ever so many bribes.
