Spreuken 6
1 Mijn zoon, als ge voor een ander borg zijt gebleven, Uw handslag hebt gegeven ten bate van een vreemde,
Akong anak, kung gigahin nimo ang imong salapi ingon nga bayad sa utang sa imong silingan, kung nagsaad ka alang sa utang sa usa ka tawo nga wala nimo mailhi,
2 Verstrikt zijt geraakt in uw eigen woorden, In uw eigen beloften gevangen:
imong gilit-ag ang imong kaugalingon pinaagi sa imong saad ug nabihag ka pinaagi sa mga pulong sa imong baba.
3 Doe dan, mijn zoon, wat ik zeg, en red u eruit; Want ge zijt in de macht van uw naaste! Ga heen zonder talmen, Dring aan bij uw naaste;
Kung nabihag ka pinaagi sa imong mga pulong, akong anak, buhata kini ug luwasa ang imong kaugalingon, sanglit nahulog ka man sa kamot sa imong silingan; lakaw ug ipaubos ang imong kaugalingon ug isulti ang imong kahimtang ngadto sa imong silingan.
4 Gun uw ogen geen rust, Uw wimpers geen slaap;
Ayaw pakatulga ang imong mga mata ug ayaw papahulaya ang imong mga pilok.
5 Ruk u los als een gazelle uit de strik, Als een vogel uit de hand van den vogelaar.
Luwasa ang imong kaugalingon sama sa lagsaw gikan sa kamot sa mangangayam, sama sa langgam gikan sa kamot sa mangangayam ug langgam.
6 Luiaard, ga kijken naar de mier; Zie, hoe ze zwoegt, en word wijs!
Tan-awa ang hulmigas, ikaw nga tawong tapulan, hunahunaa ang iyang mga pamaagi, ug pagmanggialamon.
7 Al heeft ze geen leider, Geen opzichter, geen heerser,
Kini walay pangulo, opisyal, o magmamando,
8 Toch zorgt ze in de zomer voor haar spijs, Zoekt ze in de oogsttijd haar voedsel bijeen.
apan nag-andam kini ug pagkaon sa ting-init ug sa panahon sa ting-ani nagtigom kini kung unsay kaonon.
9 Luiaard, hoe lang blijft ge liggen, Wanneer zult ge ontwaken uit uw slaap?
Hangtod kanus-a ka matulog, ikaw nga tawong tapulan? Kanus-a ka man mobangon sa imong pagkatulog?
10 Nog even slapen, nog even soezen, Nog even in bed de handen over elkaar:
“Diyutay nga pagkatulog, diyutay nga pagpahulay, gamay nga pagtiklop sa mga kamot aron sa pagpahulay”—
11 En de armoe overvalt u als een zwerver, Het gebrek als een rover!
ug ang imong kakabos moabot sama sa kawatan ug ang imong panginahanglanon sama sa armadong sundalo.
12 Een nietsnut is het, een booswicht, Die omgaat met bedrieglijke taal;
Ang walay hinungdan nga tawo—ang daotang tawo—nagkinabuhi pinaagi sa pagkabaliko sa iyang sinultihan,
13 Die met de ogen knipt, met de voeten wenkt, En tekens geeft met de vingers;
nagapangidhat ang iyang mga mata, nagasinyas gamit ang iyang mga tiil ug nagatudlo gamit ang iyang mga tudlo.
14 Die boze plannen smeedt in zijn hart, Steeds kwaad beraamt en ruzie zoekt!
Nagplano siya ug daotan uban sa iyang malinlahong kasingkasing; kanunay siyang nagabuhat ug kasamok.
15 Daarom zal hem de tegenspoed plotseling treffen, Zal hij met één slag bezwijken, zonder kans op herstel.
Busa sa kalit modangat kaniya ang iyang kalisdanan; sa diyutay nga panahon mabuak siya nga walay kaayohan.
16 Zes dingen zijn er die Jahweh haat, Van zeven heeft hij een afschuw:
Adunay unom ka mga butang nga gidumtan ni Yahweh, pito nga malaw-ay alang kaniya.
17 Van brutale ogen; van een valse tong; Van handen, die onschuldig bloed vergieten;
Ang mga mata sa mapahitas-ong tawo, ang dila nga nagapamakak, mga kamot nga nagpaawas sa dugo sa mga tawong walay sala,
18 Van een hart, dat boze plannen beraamt; Van voeten, die ten kwade spoeden;
ang kasingkasing nga mobuhat ug daotang mga laraw, mga tiil nga dali lang modagan sa pagbuhat ug daotan,
19 Van een valsen getuige, die leugens verspreidt; Van iemand, die broedertwist stookt.
ang saksi nga nagabuga ug mga bakak ug ang tawo nga nagtanom ug kasamok taliwala sa managsoon.
20 Mijn zoon, onderhoud het gebod van uw vader, Sla niet in de wind wat uw moeder u leerde;
Akong anak, tumana ang mando sa imong amahan ug ayaw isalikway ang gitudlo sa imong inahan.
21 Prent het voor altijd in uw hart, Wind het als een snoer om uw hals.
Kanunay kining ihigot diha sa imong kasingkasing; ihigot kini sa imong liog.
22 Als ge wandelt, moge het u geleiden, Over u waken, als ge slaapt, Tot u spreken, wanneer ge ontwaakt.
Kung maglakaw ka, mogiya kini kanimo; kung matulog ka, mobantay kini kanimo; ug kung magmata ka, motudlo kini kanimo.
23 Want het gebod is een lamp, Het onderricht een licht, De straffe tucht een weg ten leven.
Kay ang mga pagmando mao ang lampara, ug ang pagtudlo mao ang kahayag; ang pagbadlong sa pagpanton mao ang dalan sa kinabuhi.
24 Het zal u behoeden voor de vrouw van een ander, Voor de gladde tong van een vreemde.
Ipahilayo ka niini gikan sa daotang babaye, gikan sa malumo nga mga pulong sa mananapaw.
25 Zet uw hart niet op haar schoonheid, Laat ze u niet met haar wimpers verleiden;
Ayaw kaibog diha sa imong kasingkasing sa iyang kaanyag ug ayaw itugot nga madani ka sa iyang mga pilok.
26 Want de prijs van een deerne is een stuk brood, Maar de getrouwde vrouw maakt jacht op een kostelijk leven
Ang pakigdulog sa babayeng gabaligya ug dungog nagkantidad lamang sa usa ka tinapay, apan ang asawa sa uban maoy hinungdan nga kawad-an ka sa imong kinabuhi.
27 Kan iemand soms vuur in zijn voorschoot nemen, Zonder dat hij zijn kleren schroeit;
Makahimo ba sa pagdala ug kalayo ang tawo sa iyang dughan nga dili masunog ang iyang bisti?
28 Of kan hij op gloeiende kolen lopen, Zonder dat hij zijn voeten brandt?
Makahimo ba sa paglakaw sa baga ang tawo nga dili mapaso ang iyang mga tiil?
29 Zo vergaat het hem, die zich afgeeft met de vrouw van een ander: Niemand die haar aanraakt, komt er straffeloos van af.
Mao usab ang tawo nga modulog sa asawa sa iyang silingan; ang tawo nga modulog kaniya pagasilotan gayod.
30 Men veracht geen dief, zo hij enkel steelt, Om zijn maag te vullen, als hij honger heeft;
Ang mga tawo dili motamay sa kawatan kung mangawat kini aron sa pagtagbaw sa iyang panginahanglan sa dihang gutom kini.
31 Toch moet hij, eenmaal betrapt, zevenvoudig vergoeden, Alles geven wat hij in huis heeft.
Apan kung masakpan siya, magbayad gayod siya sa makapito ka pilo sa kung unsa ang iyang gikawat; kinahanglan iyang ihatag ang tanan nga adunay bili diha sa iyang panimalay.
32 Kortzichtig de man, die overspel pleegt met een vrouw: Wie zijn eigen ondergang wil, moet zo iets niet doen;
Ang tawo nga nanapaw walay panabot; ang tawo nga mobuhat niini naglaglag sa iyang kaugalingon.
33 Schade en schande zal zo iemand belopen, Zijn slechte naam raakt hij nimmer meer kwijt.
Mga samad ug kaulawan mao ang angay kaniya ug ang iyang kaulawan dili mawala.
34 Want de jaloezie van den man wekt de woede bij hem op, En op de dag van de wraak zal hij niemand ontzien;
Kay ang pangabugho makapasuko pag-ayo sa usa ka lalaki; dili siya magpakita ug kaluoy kung manimalos siya.
35 Dan slaat hij op losgeld geen acht, Hij wil het niet, al biedt ge hem nog zo veel!
Dili siya modawat ug bayad ug dili siya mahaylo, bisan ug hatagan nimo siya ug daghang gasa.
